"Sen Kur'an'ı unutmayacaksın." anlamındaki ayet, "Sana unutturursak" ayetine göre nasıl anlaşılmalıdır?

Düşünsenize, güya Allah Mekke Dönemi´nde onlarca ayet gönderiyor, "unutmayacaksın" diyor. Medine döneminde ise ayetler unutulunca "sen üzülme biz sana daha iyisini getiririz, eskisini iptal ederiz" diyor.

Mekke Döneminde inen bir ayet. Bu ayete benzer çok ayet var.

"Sana Kur'an'ı okutacağız ve sen onu unutmayacaksın."(A'la, 87/6)

Medine Döneminde inen ayetlerden bazıları: 

"Biz bir ayet hükmünü iptal eder ya da unutturursak, ondan daha hayırlısını veya benzerini getiririz. Bilmez misin, Allah kesinlikle her şeye Kadir´dir."(Bakara, 2/106)

"Biz bir Ayeti değiştirip yerine başka bir Ayet getirdiğimiz zaman, kafirler Peygambere, 'Sen ancak uyduruyorsun.' derler. Hayır, onların çoğu bilmezler."(Nahl, 16/101)

"Allah, dilediği ayeti siler, dilediği ayeti de sabit kılıp bırakır. Kitabın aslı O'nun yanındadır."(Ra'd, 13/39)

- Bir sitede bu ayetlere eleştiri gelmiş -haşa-. İzah edebilir misiniz; unutma nasıl oluyor, hükümler nasıl değişiyor?

Değerli kardeşimiz,

Bir ayetin Allah tarafından unutturulması hususu Hz. Peygamber (asm)için bir noksanlık değildir. Hz. Muhammed (asm) gelen Kur’an vahyini ezberleme konusunda oldukça aceleci davranıyor, bir kelime veya harfi kaçırma korkusuyla Cebrâil vahyi henüz tamamlamadan tekrar etmeye çalışıyordu. Bu sebeple Resûlullah’a Kur’an okurken acele etmemesini emreden ve onu unutmayacağı konusunda güvence veren Kıyâme sûresinin 16-19. âyetleriyle

“Bundan böyle sana Kur’ân okutacağız da sen unutmayacaksın. Ancak Allah’ın dilediği müstesna...”

meâlindeki bu sûrenin 6. âyeti inmiştir.

- Bizim  konuyu çok rahat anlamamız için, mealini verdiğimiz ayetin bizzat kendisine bakmak yeterlidir. Mekke’de indirilen bu ayette “Bundan böyle sana Kur’ân okutacağız da sen unutmayacaksın.” ifadesinden sonra bunun istisnalarının olabileceğini ise “Ancak Allah’ın dilediği müstesna.” mealindeki ifadeyle ortaya konmuştur.

Sadece ayetin bu noktasına dikkat eden herkes bu ayet ile, bir ayetin nesh edilebileceğini, unutturulabileceğini ifade eden ayetler arasında hiç bir çelişkinin olmadığını kolaylıkla anlar. (bk. Taberi, Razi, İbn Kesir, ilgili ayetlerin tefsiri)

-Bu istisna cümlesini göz ardı etmek bektaşiliktir. Hani meşhur menkibedir: Bektaşinin birine sormuşlar “niye namaz kılmıyorsun” diye. O da cevap olarak: Allah Kur’an’da “namaza yaklaşmayın” demiyor mu? demiş. Karşı taraf ,“Yahu bunun ardından: “sarhoş iken” cümlesi de var, dediğinde ise, bektaşi “Ben hafız değilim kardeşim, benim ezberim bu kadar, orayı bilmem” diye kendini savunmuş.

Bu tür bektaşilik yapanların akıbeti hüsrandır. Hiç kimse Allah’ın diniyle oynamaya kalkmasın. Mahşerdeki rezillik dünyanınkine benzemez.

Kur'an'da nesih yani hükmü değiştirilen ayetler konusu tefsir usulünün önemli konularından biridir. Neshedilen ayetlerin hangileri olduğu farklı alimlere  göre değişmekte ise de bunlar ağırlıklı görüşe göre sayıları çok fazla değildir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- NESH, NESİH konusunda detaylı bilgi verir misiniz?

- Kur'an'da bir ayette "Bir ayeti unutturur veya neshedersek."(Bakara, 2/106) başka bir ayette ise "Sana okuyacagız ve sen unutmayacaksın." (A'lâ, 87/6) deniliyor. Bu iki ayet arasında farklılık yok mu?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet