Sadi-i Şirazi, hem hafız hem ayyaş içkici miydi?

- Sadi-i Şirazi hakkında delilli kaynaklı bilgi verebilir misiniz?
- Kardeşim edebiyat fakültesinde okuyor. Sadi i Şirazi’nin hem hafız hem ayyaş içkici olduğunu söylüyor. Hocalarının onlara verdikleri kaynaklarda bu şekilde anlatılıyor. Doktora tezi yapan hocası varmış bu konu hakkında.
- Böyle bir şey mümkün değil bunu ona kanıtlamak lazım. Yalan yanlış şeyler öğretiliyor okullarda yardımcı olur musunuz?

Değerli kardeşimiz,

- Sadi-i Şirazi’nin ayyaş olduğuna dair ne Arapça ne de Farsça kaynaklarda hiçbir bilgiye rastlayamadık.

- Kanaatimizce, bunu seslendirenleri iki yönden değerlendirmek gerekir.

1) İran’a / Şiilere karşı güdülen kin ve nefretin bir yansımasından dolayı, bilerek bir kötüleme kampanyası olarak değerlendirilebilir.

Halbuki, bu iddia bir iftira olmakla beraber, yersiz bir tepkidir. Çünkü, söz konusu olan Sadi-i Şirazi, Sünni bir alim, sufi ve şairdir.

Yalnız İranlı olduğu için böyle bir iftira yapanlar, İmam Gazali, Şah-ı Geylani gibi İran asıllı olan daha pek çok Sünni alim ve evliyaya karşı da benzer bir tepki göstermekte kendilerini haklı bulabilirler...

2) Genel olarak şairlerde, özel olarak da -hayatında içki içmemiş, takva sahibi- ehl-i aşk, sufi, derviş olan şairlerde “meyhane, içki sofrası, sarhoş” gibi kavramların kullanıldığı bilinen bir gerçektir.

Şairlerin, kendilerinde bulunan ince duyguların nakışlarıyla dokudukları mecaz / metafor ifadeleri gerçek sananlar, onları meyhaneci, ayyaş sanmışlar. Bu ise ciddi bir cehalettir.

Örneğin, Sadi-i Şirazi’nin Arapça söylediği bir gazelde -Türkçesiyle ve özetle- şöyle demiştir:

“Arkadaşım! Kalk ve uyanık ol; bana da içir, sofra arkadaşıma da içir!  Durmayın baba içirin! (Görmüyor musunuz?) Gök gürültüsü, durmadan bulutları galeyana getirip ağlatıyor; çiçeklerin dudakları gülümseyip tebessüm etmekten usanmıyor... Muhabbet / aşk ehlini cahillikle suçlayıp ayıplayana de ki: Sen kesinlikle muhabbeti tanımamışsın, bir gram olsun zevkini tadamamışsın.”

Gülistan’da yer alan bu Gazel ve Sadi’nin övülen kişiliğini görmek için bk. Prof. Dr. Muhammed Ali Azerşeb, Nehcu’l-Aşıkin, Sadi Şirazi Şairul’insaniye, Tahran, t.s.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet