Peygamberimiz'in yaşlı hanımlarla evlendiği belirtiliyor. Peygamberimiz'in hanımlarının doğum tarihleri hakkında bilgi verir misiniz?

- Sitenizde, "...hayatının son on yılı içinde aralarında Ümmü Seleme gibi yaşça ilerlemiş ve birçok çocuğu olanlar da dahil, aldığı hanımları ileri yaşlarda ve dul olarak almıştır." deniliyor.
- Peygamber Efendimizin eşlerinin doğum tarihlerini verir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Peygamber Hanımlarının Doğum Tarihleri Üzerine

1. Hatice binti Hüveylid: Hz. Peygamber (asm)'in ilk hanımıdır. Kırk yaşında Rasulullah’la evlendiği kabul edilir ve Hz. Peygamber (asm)'den on beş yaş büyük olduğu düşünülürse M. 556 yılında dünyaya gelmiş olmalıdır. Yirmi sekiz yaşında Hz. Peygamber (asm) ile evlendiği kabul edilirse, M. 568 tarihinde doğmuş olacaktır.1

2. Ayşe binti Ebu Bekir: Hz. Ebu Bekir'in kızıdır. Peygamberliğin gelişinden on yıl sonra, elli yaşındayken eşi Hz. Hatice’yi kaybeden Peygamberimiz (asm.) kendisine hem ev işleri ve çocuklarının bakımında yardımcı olacak, hem de İslâm’a davet faaliyetlerinde destek olacak eşlere ihtiyacı vardı. Bunun için bir yandan yaşlı ve dul bir kadın olan Sevde’yi, öte yandan da en yakın arkadaşı olan Hz. Ebu Bekir’in kızı Hz.Ayşe’yi istetti.

Hz. Peygamber (asm)'in bu isteği, vahyin başlangıcından on yıl sonradır. Hz. Ayşe vahiy başlangıcından beş altı yıl önce doğmuştur. Dolayısıyla Hz. Ayşe’nin Peygamberimiz (asm) ile evlendiği yaşın on yedi-on sekiz olduğu ortaya çıkar.

Bu konu, daha detaylı bir şekilde Mevlana Şibli’ nin “Asr-ı saadet” kitabında geçer. (İst. 1928. II/ 997)

Hz. Ayşe’nin evlendiği zaman yaşının büyük olduğunu, ablası Esma’nın biyografisinden kesin olarak anlıyoruz. Eski biyografi kitapları Esma’dan bahsederken diyorlar ki:

“Esma 100 yaşındayken, hicretin 73. Yılında vefat etmiştir. Hicret vaktinde 27 yaşındaydı. Hz. Ayşe ablasından on yaş küçük olduğuna göre, onun da hicrette tam on yedi yaşında olması icap eder. Ayrıca Hz. Ayşe, Hz. Peygamber (asm)’den önce Cübeyr’le nişanlanmıştı. Demek evlenecek çağda bir kızdı.”2

3. Sevde binti Zem’a: Peygamberliğin onuncu yılında, elli yaşlarında veya elli beş yaşında Hz. Peygamber (asm) ile evlenmiştir.3 Rasulullah’tan beş yaş büyük olduğu düşünülürse, M. 566 yılında doğmuş olmalıdır. Evlendiğinde elli yaşında olduğu kabul edilirse, Hz. Peygamberle yaşıttır ve M. 571’de doğmuştur.

4. Zeyneb binti Huzeyme: Hicretin ikinci veya üçüncü yılında (624 veya 625) otuz yaşlarında iken Hz. Peygamber (asm) ile evlenmiştir.4 M. 625’te otuz yaşında iken evlendiği kabul edilirse, doğumu M. 595 olur.

5. Ümmü Seleme: Onun yirmi altı veya yirmi yedi yaşlarında M. 622’de Medine’ye hicret ettiği düşünülürse; 622-27= 595’i gösterir. Bu takdirde, tahminen 595 yılında (altıncı asır sonlarında) dünyaya gelmiştir.5

6. Hafsa binti Ömer: H. 41/ M. 661-662 yılında Medine’de vefat etti.6 Hicret sırasında otuz yaşında olduğu farz edilirse, yetmiş bir yaşında vefat etmiş olur. 661-71 = 590 eder ki, doğumu altıncı yüz yılın sonlarına rastlamaktadır.

7. Zeyneb binti Cahş: Hicretin beşinci yılı, Zilkade ayında (Mart 627) otuz beş (veya 36) yaşında iken Hz. Peygamber (asm) ile evlenmiştir.7 627-35 = 591. Bu takdirde 591’de doğduğunu çıkarabiliriz.

8. Hz. Cüveyriye binti Haris: Hicretin beşinci yılında 626- 627) Beni Mustalık Gazası sonrası Rasulullah (asm)’la evlenmiş bir duldur. Beni Mustalık kabilesi reisinin kızıydı. Ve kocası aynı gazada Müslümanlarca öldürülmüştü. 8 Yirmi yaşında dul kaldığı ve aynı yaşta Hz. Peygamberle evlendiği farz edilirse, M. 606 veya 607’de doğmuş olur.

9. Ümmü Habibe: Hicri 59/ M. 678 tarihinde vefat etmiştir.9 Hicretin yedinci yılında yirmi yaşında iken Hz. Peygamber (asm) ile nikahlandığı var sayılırsa, 79 yaşında vefat etmiş olacaktır. 678- 79 = 599 dur. Bu takdirde tahmini doğum yılı M. 599’dur ve altıncı yüzyılın sonlarında doğmuş olmalıdır.

10. Safiyye binti Huyey: Hicretin 50. (veya 52.) yılında vefat etmiştir.10 H. 50. Yılı M. 670 yılına tekabül etmektedir. Hicret yılına kadarki yaşı yirmi kabul edilirse; 70 yaşında vefat etmiş olur. 670 – 70 = 600 olur. bu takdirde M. 600’de (bir başka deyişle, altıncı yüzyılın sonlarında veya yedinci yüzyılın başlarında) dünyaya geldiği söylenebilir.

11. Hz. Meymune: Hicretin yedinci yılında, ve büyük ihtimalle o yılın Zilhicce ayında (629 Mart) Mekke’de otuz naltı yaşında iken Hz. Peygamber (asm) ile evlenmiştir.11 629- 36 = 593 olduğuna göre; M. 593 doğumlu olmalıdır.

12. Meymûne (Berre) bint el-Hâris b. Hazn el-Hilâliyye (ö. 51/671), Hz. Peygamber’in son olarak evlendiği hanımıdır.

590 yılı civarında doğdu. Hicretten önce İslâmiyet’i kabul eden Meymûne’nin, Hz. Peygamber’in evlenme niyetini öğrenince kendini ona hibe ettiği, kendisini Peygamber’e hibe eden mümin kadının evliliğini Peygamber de onu nikâhlamayı dilediği takdirde sadece Peygamber’e mahsus olmak üzere onaylayan âyetin (Ahzâb, 33/50) bu olay üzerine indiği, Resûl-i Ekrem’in ona 500 dirhem mehir verdiği ve bundan sonra bir daha evlilik yapmadığı rivayet edilmektedir.

Bazı evliliklerinde siyasî hedefler de güden Hz. Peygamber’in bu evliliğiyle, yetmiş kadar sahâbînin şehid düştüğü Bi’rimaûne olayından (4/625) sonra Meymûne’nin mensup olduğu Arabistan’ın güçlü kabilelerinden Âmir b. Sa‘saa ile akrabalık kurmak istediği anlaşılmaktadır. Resûl-i Ekrem Meymûne’yi Mekke’de nikâhlamak istemiş, fakat müşrikler umre için kendilerine verilen sürenin dolduğunu söyleyerek onu şehri bir an önce terketmeye zorlayınca bu evlilik Zilkade 7’de (Mart 629) Mekke-Medine yolu üzerinde bugün Nüveyriye diye anılan Serif mevkiinde gerçekleşmiştir.

Evliliğin Resûlullah ihramlıyken mi yoksa ihramdan çıktıktan sonra mı yapıldığı konusunda farklı görüşler ileri sürülmüşse de nikâhın ihramlıyken kıyıldığı, zifafın umreden sonra gerçekleştiği anlaşılmaktadır. (Buhârî, Meġāzî, 43; Müslim, Nikâh, 48)

Buna göre, Hz. Cüveyriye validemiz yaklaşık 40 yaşlarındayken Peygamber Efendimizle evlenmiştir.

Bu evlilikten sonra Âmir b. Sa‘saa kabilesine mensup heyetler Medine’ye gelip Hz. Peygamber’le görüşmüş ve kabile halkı İslâmiyet’i kabul etmiştir.

Şunu belirtelim ki, yukarıdaki bulduğumuz rakamlar kesin rakamlar değil, takribi ve tahmini tarihlerdir. Kimi tarihler bazı kabullere dayanmaktadır. Zaman zaman normal insan ömrünü nazara alarak yaş eklemelerinde bulunduk. Mesela, yirmi yıl yerine on beş yıl ekleseydik, farklı doğum tarihlerine ulaşmış olacaktık.

İlave bilgi için tıklayınız: 

- Hz. Ayşe / Aişe validemiz, Peygamber Efendimiz ile evlendiğinde kaç yaşındaydı? Bu evliliğin dokuz yaşında olduğuna dair hadis var mıdır?

Dipnotlar:

1. İbni Habib, s. 77; İbni Sa’d, VIII, 7, 35- 115, 153 vd. Hamidullah, II, 730. Sarıcık, s. 52; Akyüz, I, 300; Mutlu- Döğen, II, 715 vd.
2. Hatemü’l-Enbiya Hz. Muhammed ve hayatı, Ali Himmet Berki, Osman Keskioğlu, s. 210; krş. Taberi, I, 1768; Hamidullah, II, 732; Mutlu – Döğen, II, 725 vd. Sarıcık, s. 216.
3. İbni Habib, s. 80; İbn-i Hişam, I, 351; Taberi, I, 1767; İbnü’l -Esir, III, 131; Hamidullah, II, 731; Sarıcık, s. 218; Akyüz, I, 301
4. İbni Habib, s. 85; Hamidullah, II, 734.
5. Hamidullah, II, 735; Mutlu- Döğen, II, 739; Heyet, 450- 451.
6. Hamidullah, II, 733; Mutlu- Döğen, II, 735; Akyüz, I, 301;Heyet, s. 256- 257.
7. Hamidullah, II, 735; Mutlu- Döğen, II, 744- 746; Akyüz, I, 303; Heyet, s. 475.
8. İbni Habib, s. 89- 90; Hamidullah, II, 737; Mutlu- Döğen, II, 750- 752; Akyüz, I, 304; Heyet, s. 141.
9. İbni Habib, s. 89- 90; Hamidullah, II, 739; Mutlu- Döğen, II, 753; Akyüz, I, 304; Heyet, s. 445.
10. İbni Habib, s. 90- 90; Hamidullah, II, 740; Mutlu- Döğen, II, 757- 758; Akyüz, I, 305; Heyet, s. 379- 380.
11. İbni Habib, s. 109; Hamidullah, II, 741; Mutlu- Döğen, II, 759- 760; Akyüz, I, 305; Heyet, s. 307- 308.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet