Peygamberimizin vefatına yakın meydana gelen ilaç olayının aslı nedir?

- Peygamberimiz vefatına yakın amcası ve eşleri tarafından uykusuna dalmışken burun otu damlası vermişler o da uyandığında onlarda peygamberimize biz senin zatülcenb hastalığı'na yakalandığını sanmıştık demişler. Peygamberimiz: Bu hastalık şeytandandır deyip ilacı amcası hariç eşlerine damlatmalarını emretmiş.
- Bu hadis tam olarak böyle midir?
- Bir de Peygamberimiz böyle bir tepkiyi neden vermiş açıklar mısınız, böyle bir tepkisi olmuşsa bunu nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

Sorunuzda geçen konulara, ilgili hadis rivayetlerinde cevap bulunmaktadır:

Sahih bir hadiste Ümmü Seleme (r. anha) şöyle anlatıyor:

Rasûlullah'ın (asm) hastalığı, önce Meymûne'nin (r. anha) evinde başlamıştı. Hastalığı hafiflediği zamanlarda çıkar sahabilere namaz kıldırırdı. Ağırlaştığı zamanlarda ise: "Ebu Bekr'e emredin de halka namaz kıldırsın." buyururdu.

Rahatsızlığı, ağrı dolayısıyla şiddetlendiği bir sırada hanımları, amcası Abbas, Ümmü'l-Fazl bt. Haris ve Esma bt. Umeys (r. anhum) Allah Rasûlü (asm)'nün yanında toplanmışlardı. (Tedavi için) bir ilaç verme(1) konusunda istişare yaptılar ve baygın bir halde iken ilacı ver­diler.

Ayıldığında Hz. Peygamber (asm) şöyle buyurdu: "Bunu bana kim yaptı? Bu (eli ile Habeşistan'a doğru işaret ederek) şu taraftan gelen kadınların işidir!"

Rasülullah'a Ümmü Seleme ile Esma ilaç içirmişlerdi. Bundan dolayı dediler ki: "Ey Allah'ın Rasûlü! Zâtülcenb hastalığına yaka­lanmış olmanızdan endişelendik."

Allah Rasûlü (asm): "Bana ne ilacı verdi­niz?" diye sorunca; "Ûd-i hindî, biraz vers ve birkaç damla, zeytinya­ğı." cevabını verdiler.

Bunun üzerine Allah Rasûlü: "Allah beni bu hastalı­ğa bulaştırmamıştır!" buyurdu ve sonra şöyle ilave etti: "Amcam Abbas ha­riç, evde bulunanlardan aynı ilacı (ceza olarak) içmeyecek kimse kalmasın."(2)

Buhari ne Müslim’de Hz. Âişe'nin (r. anha) şöyle anlattığı naklediliyor:

"Rasûlullah'a (asm) ağzından ilaç vermiştik. "Bana ilaç vermeyin." diye işarette bulundu. Biz bunu, hastanın ilaçtan hoşlanmadığında yaptığı bir hareket gibi olduğunu düşündük. Ayıldığında (ilaç verdiğimizi anladı ve) şöyle buyurdu:

"Sizi bana ilaç vermekten menetmedim mi? (Bana ilaç verdiğinizde) aranız­da bulunmadığından dolayı amcam Abbas hariç hepiniz (bu) ilaçtan içeceksiniz.” (3)

Hz. Peygamber (asm) verecekleri ilaçtan hoşlanmayarak yapmamalarını işaret etmişse de yanındakiler hasta ilâçtan hoşlanmaz, onun için almak istemiyor, zannederek ilacı akıtmışlardır.

Hadis rivayetinden açıkça anlaşılacağı üzere, Peygamber Efendimiz (asm) istemediği halde ağzına ilâç akıttıkları için ya­nındakilere gücenmiş ve “Bu evde Abbas'tan başka ağzına ilâç akıtılmadık kalmayacak! Hem de benim gözümün önünde!” buyurarak emrine itaat etmedikleri için ora­dakileri cezalandırmıştır.

İlâcı içirenlerle birlikte içirmeyenlere de aynı cezanın verilmesi Hz. Peygamber (asm)’in hoşlanmadığını gördükleri halde ilâç vermeye engel olmadıkları içindir. (4)

Dipnotlar:

1) Metinde "ledde" olarak geçen bu kelime, hastaya ağzının bir yanından huni şeklinde bir şeyle ilaç vermek anlamına gelir.
2) Hadisi İbn Sa'd (2/235), zayıf râviler kanalıylla Vâkıdî'den aktarmıştır. Bir benzerini Abdürrezzak, Musannef 'inde (9754) Esma bt. Umeys'den sahih bir isnadla nakletmiş, Hâkim (4/202) hadise sahihtir demiş, Zehebî de ona katılmıştır. Hafız İbn Hacer de ha­disi Abdürrezzak'tan nakletmiş ve hadisin isnadının sahih olduğunu söylemiştir. (İbn Hacer, Fethu'l-Bârî, 8/121)
3) Buhârî, Tıbb 21; Müslim, Selâm 85.
4) bk. Ayni, Umdetü’l-kari; Nevevi, Şerhu Müslim, ilgili hadisin şerhi.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet