Peygamberimiz, aile planlaması konusunda ne demiş?

- Peygamberimiz (sav) Muaz bin Cebel (ra)'a aile planlaması konusunda ne gibi tavsiyelerde bulunmuştur?
- Yüksekokul’da iken, Muaz bin Cebel (ra)’in yolculuğuna dayanan Kıyas'ın İslam hukukunda yasal olduğunun kanıtlandığını okudum.
- Muaz bin Cabel'den (ra)’dan gelen başka bir hadiste Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (PBUH) 3 aile planlaması tavsiyesi vardır.
- Bunlar, çocuğu görgü kurallarına göre yetiştirilmenin devamının sağlanması, aile bireylerinin ihtiyaçlarına göre harcama yapmak ve aile bireylerine Allah korkusunun öğretilmesidir.
- Çocuğu görgü kurallarının yetiştirilme sürecini açıklar mısınız?
- Benim ülkemde "yetiştirme süreci" satırı kafa karıştıran şekilde; “otorite, yönetim, tahakküm” anlamına gelen bir kelime ile yazılıyor, lütfen konuyu açıklayın.

Değerli kardeşimiz,

Müçtehit tarafından içtihat yapılarak çıkarılan hükümler, kıyas yoluyla Kitap ve Sünnete dayandırılır. Çünkü şeri hükümler, ya doğrudan doğruya ayet veya hadislere ya da kıyas yoluyla bu nasslara dayanır. (İbn Manzûr, Lisanü'l-Arab, "kıyas" maddesi; Nesefi, el-Menâr, İstanbul 1326, s. 22)

İçtihat ve kıyas konusunda en meşhur şeri delil Hz. Muaz’ın şu hadisidir:

Hz. Peygamber (asm) Muaz b. Cebel'i Yemen'e vali olarak gönderirken ona sordu:

"Ne ile hükmedeceksin?"

"Allah'ın kitabıyla" diye cevap veri.

"Onda bulamazsan." deyince

"Resulullah'ın sünnetiyle hükmederim." dedi.

Hz. Peygamber (asm),

"Bunların her ikisinde de bulamazsan ne yaparsın?" diye sorunca, Hz. Muaz:

"O zaman reyimle içtihat ederim." dedi.

Resulullah (asm) bu cevaptan memnun kalarak;

"Resulünün elçisini, Resulünün razı olacağı bir şeye muvaffak kılan Allah'a hamdolsun." buyurdu. (bk. Ebu Davud, Akdiye, 11; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 5/230, 236)

Böylece Resulullah (asm) Kitap ve Sünnette hükmü bulunmayan meseleler hakkında Hz. Muaz’ın içtihat etmesine izin verdi. Fakih sahabeler de Hz. Muaz b. Cebel'in yolunu takip ettiler.

- Soruda geçen “Hz. Muhammed’in (asm) 3 aile planlaması tavsiyesi vardır” şeklindeki bir ifade çok yanlış olmuştur. Sorunun içinde “Bunlar, çocuğu görgü kurallarına göre yetiştirilmenin devamının sağlanması, aile bireylerinin ihtiyaçlarına göre harcama yapmak ve aile bireylerine Allah korkusunun öğretilmesidir.” şeklinde bir açıklama yapılmış olsa da Türkçe’de ve Türkiye’de “aile planlaması” sözcüğü, doğum oranlarının sınırlandırılması anlamına gelir. Bu ise, İslam’ın ruhuna aykırıdır. O ifadeyi düzeltmek gerekir.

Çocuğun eğitim süreci bebeklikten büluğ çağına kadar çok elzem bir süredir.

- Şu hadis-i şerifte, çocukların yaratılıştan var olan güzel donanımlarının bozulmasına izin verilmemesinin önemine işaret edilmiştir: 

"Her çocuk fıtrat (İslam ahlakını yaşayacak bir kabiliyet) üzere doğar. Sonra anne-babası onu Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapar…” (Buhârî, Cenâiz, 79)

Şu hadis-i şeriflerde de çocuk terbiyesinin çağına, sürecine ve önemine işaret edilmiştir:

Çocuklarınız konuşmaya başladığında onlara “La ilahe illallah” ı öğretin, sonra ne zaman ölürse ölsün gam yemeyin. (İbn Sünni, 1/373)

"Bir baba çocuğuna güzel ahlaktan daha üstün bir miras bırakamaz.” (Tirmizi, Birr, 32)

"Çocuklarınıza ikram ediniz ve onları güzel eğitiniz.” (İbn Mâce, Edeb, 3)

İslam literatüründe “eğitim beşikten mezara kadar” diye bir düstur vardır. Doğumla başlayıp ölüme kadar insanın bütün hayatını içine alan eğitim safhasına ise Tatbikî Devre denir. Bu dönemdeki fiilî eğitim / terbiye faaliyeti farklı yaş gruplarına göre bazı değişiklikler gösterir. Bu değişiklikler karşımıza şu beş dönem olarak çıkmaktadır:

1. Çocukluk,
2. Gençlik,
3. Olgunluk,
4. Yaşlılık,
5. Düşkünlük dönemleri.

Bu dönemlerdeki eğitim şekli spesifik bir çizgide yürümez. Kişinin kimliği, kabiliyeti, çevresi, ailesi, okulu gibi süreçlerin tecrübe edilmiş formatlarını nazara almak önem arz etmektedir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- İçtihadın dinimizdeki yeri nedir?

- Çocuklara dini ve ahlaki eğitimi nasıl vermeliyiz?

- Çocuk Eğitimi... İki çocuğum var; bakıma muhtaç üçüncü bir çocuğu ...

- Çocuk terbiyesi ve din eğitimi nasıl olmalı; çocuklara Allah'ı nasıl ...

- Mükemmel Çocuk Yetiştirmenin Üç Altın Kuralı 

- Hz. Ali'nin çocuklarına yaptığı tavsiyeleri nelerdir? 

- Çocuk Eğitiminde Yeni Bir Yaklaşım 

- Çocuklarınızı dört yaş, dört ay, dört günlük iken rahle başına oturtun ...

- Çocuklarımıza cinsellik eğitimini nasıl vermeliyiz?

- Anne baba evladının ibadetinden kaç yaşına kadar sorumludur ...

- Çocuk Ruh Sağlığı Açısından Din Eğitimi.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet