Ölülerle tevessülün caiz olduğunu söyleyenler kimlerdir?

- Ölülerden tevessülün, istiğasenin caiz olduğuna sahih delillerle hükmeden meşhur alimler kimlerdir?

Değerli kardeşimiz,

Bir kimsenin hayatındayken tevessülde bulunulması caiz ise, vefatından sonra da caiz olur. Zira vefat edenler, sadece kabir hayatına intikal etmişlerdir. Onları yok olmuş gibi düşünmek, ne kadar yanlış ise, dünya hayatlarındayken tevessülü kabul edip kabir hayatlarında tevessülü inkar etmek de o kadar yanlış olur.

Örneğin, Hz. Peygamber aleyhissalatü vesselam ile tevessülde bulunmak, dünyaya gelmeden önce, hayatta iken ve ölümünden sonra onun zatı ve Allah katındaki derecesiyle Allah’tan talepte bulunmak anlamına gelir.

Kur'an’da müminlere Allah’a yakın olmak için vesile aramaları (Mâide, 5/35), Allah’ı sevenlerin peygamberine itaat etmeleri emredilmiş ve ona uyanları Cenâb-ı Hakk’ın seveceği bildirilmiştir. (Âl-i İmrân, 3/31-32)

Allah’a yaklaşma vesilelerinin başında Resul-i Ekrem (asm) gelir; ayrıca sevgi ve itaat ancak Resulullah’ın zatına yönelik olabilir.

Ashaptan itibaren fıkıh, kelâm ve tasavvuf âlimlerinin Hz. Peygamber (asm)’in zatıyla tevessülde bulunmayı caiz görmeleri de bu konuda bir delil teşkil eder.

İbn Teymiyye’ye kadar bu hususta alimler arasında herhangi bir ihtilaf çıkmamıştır.

Resûlullah (asm)’ın zatıyla tevessülde bulunmanın onun henüz dünyaya gelmeden önce başladığına dair telakkiler vardır. (bk. Müsned, IV, 138; Himyeri, et-Teemmül fî hakikati’t-tevessül, Beyrut 2001 s. 303-318)

Hz. Ömer’in Hz. Abbas ile tevessülde bulunması, sonuçta Resul-i Ekrem (asm)’le tevessül etmek anlamına gelir.

İmam Malik, Resûlullah (asm)’ın kabrine yönelerek tevessülde bulunmakta bir sakınca görmemiştir. (Sübkî, s. 134-143; Âlûsî, VI, 128; Kevserî, s. 11-12)

Sünni alimlerin çoğunluğu bu görüştedir.

Peygamberler, Veliler ve Salih Kullarla Ölümlerinden Sonra Tevessülde Bulunmak

Peygamberler, veliler ve salih kullarla ölümlerinden sonra tevessülde bulunmayı Eş‘ariyye, Mâtürîdiyye ve Sûfiyye’ye mensup âlimler bir sakınca görmemiştir. Bunlara göre, ölümlerinden sonra da Allah’ın iyi kullarıyla tevessül edilebilir. Çünkü tevessülle elde edilen sonucu yaratan Allah’tır ve salih kulun diri veya ölü olması durumu değiştirmez. İyi kullarla tevessülün sebebi, onların Allah nezdindeki dereceleridir.

Dünyada eksik ruhları tamamlama görevini yerine getiren iyi kullar, bu fonksiyonlarını öldükten sonra da sürdürebilir.

Nitekim, Kur'an’da kâfirlerin ölen yakınlarından ümit kestiğinin (Mümtehine, 60/13), ayrıca ölenlerin de nimet veya azap içinde bulunduğunun belirtilmesi bunu kanıtlar niteliktedir.

Ölülere selam verilmesi onların da ruhen buna mukabele etmesini gerektirir.

Ayrıca, temiz ruhların, kabirlerini ziyarete gelenlerin ruhlarıyla ilişki kurması, onları hayra yöneltmesi ve nurlandırması mümkündür.

Nitekim Şafiî Ebû Hanife’nin, İbn Huzeyme Ali er-Rıza’nın, Ebû Ali el-Hallal Musa el-Kazım’ın kabrine gidip tevessülde bulunmuştur.

Fahreddin er-Râzî, Teftazani, Seyyid Şerîf el-Cürcani gibi âlimlerin bu tevessülü caiz görmesi ashaptan itibaren Müslümanların uyguladığı bu fiilin meşruluğunu gösterir. (el-Metalibü’l-aliye, VII, 275-277; Şerhu’l-Makasıd, II, 43; Kevseri, Muhikku't-takavvul fî mes'eleti't-tevessül, s. 5-9)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Allah'tan başkasından yardım istemek, dua ederken vesile kılmak ...
- Hz. Ömer, Hz. Abbas'a giderek yağmur duası için onu vesile kılmıştır ...
- Maide Suresi, 35. ayette geçen "O'na yakın olmak için vesile arayın ...
- Dua ederken büyük zatları vesile yapmak ve “onların hürmetine ...
- Ölüleri vesile kılmanın yanlışlığına, Nahl 20-21. ayetler cevap olabilir ...
- Ebu Hanife tevessüle karşı mıdır? Onun, "Falanın hakkı için." diye ...
- Tevessül Allah'ın hayatta olmayan diğer kulları için de geçerli midir ...
- İmam Azam Ebû Hanife ile İmameyne göre, "Senden falanın hakkı ...
- Yardım istersen Allah'tan dile, hadisi, Hz. Peygamberden şefaat ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet