Rızıklar sabah vakti mi taksim edilir?

- Bazı hadis rivayetlerinde Allah'ın rızık taksimini fecri sadık ile güneşin doğması arasında yaptığı ve bu vakitte uyumanın rızka mani olduğu belirtilmiş lakin gerek müslüman gerek kafir bir çok kişi ne sabaha kalkıyor ne bu saatlerde uyanık oluyor ama rızıklarında bir darlık yok, bu rivayetler mevzu ya da zayıf mıdır, açıklamanızı rica ederim.
- İlgili rivayetler ve bulabildiğim kaynakları: Beyhaki'nin rivayet ettiğine göre, "Resûl-i Ekrem'in kızı Fâtime (Radıyallâhü anhâ) şöyle demiştir: "Bir gün sabahleyin (gün doğmadan önce) ben uzanmış idim. (Babam) Resûluİlah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bana uğradı ve mübarek ayağı ile bana dokundu. Sonra; «Kızcağım! Kalk ve Rabbinin nzik taksiminde hazır bulun, gafillerden olma. Çünkü Allah fecir ile güneşin doğması arasındaki va­kitte insanların rızkım taksim eder.» buyurdu."
- Yine Beyhaki'-nin rivayetine göre "Ali bin Ebi Tâlib (Radıyallâhü anh) şöyle demiştir: "Resuluilah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (bir gün) sabah na­mazından olan Fâtime (Radıyallâhü anhâ) 'nin odasına girdi. Fâtime uyuyordu. Resûl-i Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) onu uyandırdı ve şöyle buyurdu..." diyerek yukardaki hadîsin mislini nakletti.
- Aişe (r.a.) dan rivayet olunduğuna göre, Hz. Peygamber (s.a.), "Rızık talebinde sabahleyin erken davranınız, çünkü sabahın erken vakitleri berekettir ve muvaffakiyettir." buyurmuştur.
- Osman (r.a.) den rivayet edildiğine göre, Peygamber efendimiz, "Sabah uykusu rızka manîdir” buyurmuştur.(Beyhakî, Şuabül İman, 4/180-181) (Münzirî, et-Tergıb ve't-Terhîb, II, 529-531,Mübarekfûrî, Tuhfeüil-ahvezi, IV, 403-404; ,İbn Arrak,Tenzihu'ş Şeria,2/196)

Değerli kardeşimiz,

- Hz. Fatıma’ya isnat edilen hadis rivayetinin zayıf olduğunu bizzat Beyhaki işaret etmiştir. (bk. Şuabu’l-İman, 6/404)

- Hz. Ali’ye isnat edilen hadis rivayeti de zayıftır. Çünkü, bu her iki rivayette de yer alan Abdulmelik b. Harun adındaki ravi, Yahya b. Main, Buhari, İbn Hibban gibi hadis otoriteleri tarafından “yaramaz adam” ve yalancılıkla itham edilmiştir. (bk. Nasıruddin el-Elbani, Silsiletu’l-ahadisi’d-daifa, h.no: 5170)

- “Sabah uykusu rızka manidir.” (Beyhaki, Şuabu’l-İman, 6/401) manasındaki hadis rivayeti de zayıftır. Ravilerden İshak b. Abdullah b. Ebi Ferve “metruku’l-hadis”tir. (bk. İbn Hacer, et-Takrib, no: 368)

- Acluni de -değişik alimlerin görüşlerine dayanarak- bu hadisin zayıf veya mevzu olduğunu bildirmiştir. (bk. Keşfu’l-Hafa, 2/22-23)

- Elbani de söz konusu ravinin Ali el-Medenî, Ebu Hatim, Nesai gibi hadis otoriteleri tarafından “metruk” (hadisleri yazılmaz) olarak kabul edildiğini bildirmiştir. Elbani bu hadisin değişik rivayetlerine de işaret etmiş ve hepsinin zayıf olduklarını belirtmiştir. (bk. Silsiletu’l-ahadisi’d-daifa, h. no: 3019)

- Hz. Aişe’nin rivayeti olan “Rızık ve ihtiyaçlarınızı tedarik etme talebinde bulunduğunuzda, sabahleyin erken davranınız, çünkü sabahın erken vakitleri berekettir ve muvaffakiyettir." manasındaki hadisini İbn Adi ve  Taberani (el-Evsat, 7/193) rivayet etmiştir. (bk. Acluni, 1/320)

- Taberani bu hadisi yalnız (zayıf bir ravi olan) İsmail (b. Kays)in rivayet ettiğini belirterek rivayetin zayıf olduğuna işaret etmiştir. (a.g.y)

- İbn Adi de bu rivayetin yalnız İsmail b. Kays tarafından yapıldığını belirttikten sonra, bu kişinin bütün rivayetlerinin “münker” (kabul edilemez) olduğunu belirtmiştir. (bk. İbn Adi, el-Kamil Fi’d-Duafa, 1/490-491)

Bununla beraber, “Bir şer’i hüküm içermeyen, güzel işler yapmaya teşvik eden zayıf hadislerle amel edilir.” prensibi gereğince, alimler fazail-i amal konusunda zayıf hadislere yer vermişlerdir ve bu tür zayıf hadislerle amel dilmesinin bir sakıncası olmaz.

Buna göre, uyumanın mekruh olduğu vakitlerde uyanık olmak, güzel şeylerle meşgul olmak sünnettir ve sevabı vardır. Ancak bu vakitlerde uyuyan kimse bu sevaptan ve bereketten mahrum kalsa bile günah işlemiş olmaz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Sabah namazından sonra ve ikindi vakti ile akşam ezanı arası uyumak (feylule, gaylule ve kaylule) sağlık açısından ve dinen sakıncalı mıdır?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet