Kıbleye doğru abdest bozmak günah mı?

- Böyle bir hadis veya rivayet var mı?
“Peygamberimiz bir takım insanların küçük ve büyük tuvaletleri için kıbleye dönmeyi hoş karşılamadıklarından, bu bidatı (hurafeyi) kaldırmak için tuvaletini kıbleye doğru yaptırdı.” (Buhari 4/11)
- Eğer böyle bir rivayet varsa, hikmeti nedir?

Değerli kardeşimiz,

Soruda verilen referans (Buhari, 4/11) da böyle bir bilgiye rastlayamadık.

Gerek bilgisayarda, gerek kitaplığımızdaki Buhari kitabına baktığımızda öyle bir bilgi bulamadık.

Ancak soruda geçen bilgiye uygun bir rivayet, başka hadis kaynaklarında geçmektedir:

Hz. Aişe (radıyallâhü anha)'den rivayet edildiğine göre kendisi şöyle söylemiştir:

(Evlerde abdest bozarken) Kabe'ye doğru durmaktan kerahet eden bir kavim Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellemin) yanında anıldı. Bunun üzerine Resûlullah (sallallahü sleyhi ve sellem) buyurdu ki:

“Bu kavmin hakikaten kıbleye doğru durmaktan hoşlanmadığını sanıyorum. Benim abdest bozmak için oturduğum yeri kıble yönüne döndürün.” (İbn Mace, Tahare 18; Ahmed b. Hanbel VI, 227)

Nevevi, bu hadisin senedinin hasen olduğunu ve ravilerinin sika ve maruf zatlar olduğunu söylemiştir.

- Hz. Peygamber (asm)’in helaya çıkarken kıbleye doğru durmamaları için insanları uyardığı bilinmektedir. (bk. Buhârî, Vuḍû, 14; Müslim, Ṭaharet, 57)

- Ancak bu yasak, sadece dışarıda açık alanla ilgili durumlar içindir. Bir bina içindeki tuvaletlerde ise kıbleye karşı dönmek günah değildir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 1/245-246)

İşte abdest bozarken kıbleye doğru durma yasağı aslında açık alanla ilgili olduğu halde, bazı kimselerin bu yasağın evleri ve açık alanları içine alacak bir tarzda yorumladıkları anlaşılıyor.

Bu kimseler, evlerde de kıbleye doğru durmaktan hoşlanmadıkları için bu durumları Resûlullah (asm) tarafından düzeltiliyor, gönüllerinin yatışması için de kendi helasının kıbleye doğru değiştirilmesini istiyor ve böylece mevcut yasağın açık alanlara özel olduğunun onlarca da anlaşılmasını sağlamış oluyor. (bk. Sindi, Şerhu İbn Mace, ilgili hadisin şerhi)

Demek ki, esas olan ister açık alan isterse kapalı alan olsun her durumda, abdest bozarken ön ve arka tarafı kıbleye dönmemektir. Ancak kapalı alanlarda bunun günah olmadığını göstermek için de Peygamber Efendimiz (asm) böyle bir uygulama yapmıştır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- KIBLE VE TUVALETLERİN YÖNÜ MESELESİ.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet