Müslüman bir gençlik nasıl yetiştirebiliriz?

- Bu konuda nelere dikkat edelim, ne yapalım, bize düşen görevler nelerdir?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Allah’tan korkan ve çocuklarının ebedi hayatını kurtarmak isteyen her anne-babanın ve imanlı insanın en çok önem verdiği bir konuyu dile getirmişsiniz. Çünkü gençlik dönemi akıldan ziyade duyguları dinlediği için, her zaman gençlerin kendilerini muhafaza etmeleri zor olmuştur.

Ancak günümüzde, bir gencin kendini koruması da imanlı sağlam bir genç yetiştirmek de eskiye oranla çok daha zor olmuştur. Çünkü bugün gençleri değil sadece günah bataklığına, aynı zamanda imansızlık karanlığına çekmek için komiteler her yönden çalışıyorlar.

Buna karşı her yönden mücadele etmek ve gençleri korumak, yetiştirmek için çok yoğun bir çaba gerekmektedir.

Çocuk ve Ergen Psikolojisi Hakkında Bilgi Edinin

Tüm imanlı anne-babalar, çocuklarının sağlam bir Müslüman olmalarını isterler. Ama pek çoğunun buna tam anlamıyla muvaffak olmadığını görüyoruz. Bunun birçok nedeni var. Bunlardan en önemlisi çocuğun ve ergen gencin ruh halini, kişiliğini, kavrayışını, beklentilerini bilmeden eğitmeye kalkışmalarıdır.

Anne ve babalar, çocuklarına İslami değerleri kazandırmak için önce çocuk ve genç eğitimi konusunda kendilerini geliştirmeleri gerekir. Aksi halde, tesir etmeyecekleri gibi, İslam muhalifi de olmalarına neden olabilirler.

Sağlam Bir Genç Yetiştirmeye Çocukluktan Başlamak Gerekir

İnsanın kişiliği ve buna bağlı hayat anlayışı büyük oranda çocukluk döneminde, hatta anne karnında başlar. Yaş ilerledikçe de şekillenir. Oturmuş bir kişilik yapısını da inanç ve ahlak anlayışını da ileri yaşlarda değiştirmek mümkünse de oldukça zordur.

Onun için imanlı bir genç yetiştirmek istiyorsak, çocukluğunda iman ve ahlaki değerleri çok iyi işlemek gerekir.

Bediüzzaman Hazretleri bu konuda anne-babaları uyarır ve çocukluk dönemi eğitiminin ne kadar önemli olduğunu vurgular:

“Bir çocuk, küçüklüğünde kuvvetli bir ders-i imanî alamazsa, sonra pek zor ve müşkül bir tarzda İslâmiyet ve imanın erkânlarını ruhuna alabilir. Âdeta gayri müslim birisinin İslâmiyeti kabul etmek derecesinde zor oluyor, yabani düşer. Bilhassa, peder ve validesini dindar görmezse ve yalnız dünyevî fenlerle zihni terbiye olsa, daha ziyade yabanilik verir.” (Emirdağ Lahikası-II2, 63. Mektup)

Bu çerçevede  çocuk, namaz kılmaya, kız çocukları için tesettüre uyun giyinmeye, oruç tutmaya erken yaşta alıştırılmalıdır ki, ergenlikte ona zor gelmesin.

Çocuğa erken yaşlarda anne-babaya itaat etmesini öğretin

Gençlerle aileleri arasında yaşanan en büyük sorunlardan biri de gençlerin itaatsizliğidir. Anne-babasına itaat etmeyen, Allah’ın emirlerine karşı da itaatsiz olabiliyor.

Bu çerçeve çocuğa erken yaşlardan itibaren anne-babanın sözünü dinlemenin hazzı yaşatılmalıdır. Örneğin istediğiniz bir şeyi yaptıktan hemen sonra “istediklerimi yapman çok hoşuma gidiyor” “Annenin-babanın isteklerini yaptığın için sana çok teşekkür ederim” “İstediklerimi yaptığın için bir aferini hak ettin” gibi sözlerle ona söz dinlemeyi öğretin

Unutulmamalıdır ki burada kast edilen otoriter bir anlayışa karşı çocuğun duygu ve düşüncelerini ifade edememesi ve her şeyi olduğu gibi kabul etmesi, değildir. Tabii ki çocuk eleştirel ve sorgulayıcı olmalıdır, ama aynı zamanda sizin istek ve arzularınızı yerine getirmenin de manevi hazzını yaşamalıdır.

Çocuğunuzun ne zaman ne nasıl söylediğinizde, size itaat ettiğine dikkat edin

Ergen çocuklar, genelde anne-babalarının istek ve nasihatlerine karşı tepkilidirler.  Bunu en asgari düzeye indirmenin bir yolu çocuklarından bir şey isteme biçimlerini değiştirmeleridir.  İşe kendinize şu soruyu sorarak başlayabilirsiniz: Bir isteğimi ne zaman ne nasıl söylediğimde sözümü daha çok dinliyor, istediğimi yerine getiriyor ve ne zaman karşı çıkıp itiraz ediyor.

Bazı çocuklar, emir cümlelerine karşı tepkilidir, onlara rica ve soru formunu kullanmak daha iyidir. Ama yine de erken yaşlarda isteklerinizi her zaman soru ve rica tarzında dile getirmeyin, basit doğrudan ve ciddi bir tonlama ile dile getirin. Biraz da esnek baba otoritesi itaat için gereklidir.

Anne ve Babanın, Evlatlarına Sağlam Bir Rol Model Olması

Bazı anne-babalar, gençlerde gördükleri bazı yanlışlar ve hatalar karşısında telaşa kapılıp hemen nasihat etmeye başlarlar. Veya öfkelenip, şiddet uygularlar. Oysaki ergenlik dönemine giren bir gencin en çok rahatsız olduğu şey, kendisine sürekli nasihat edilmesidir.

Bu dönemde anne-baba, nasihat yerine, İslam ahlakını bizzat yaşayarak gençlere rol model olmaları daha tesirli olur. Burada önemli olan anne ve babanın sözleri ve davranışlarının birbirine uyumlu ve tutarlı olmasıdır.

Çocuklar belki kısa vadede ebeveynleri gibi davranmasalar da uzun vadede inşallah asıllarına döneceklerdir.

Gençlere Değer Verip, Kişiliklerini Kabul Edin

Vermek istediğiniz değerleri asla zorla, baskıyla, öfkeyle vermeye kalkmayın. Çünkü ergenlik dönemindeki gençler, anne-babalarına kendi kimlik ve özerkliklerini kabul ettirmek isterler. “Biz artık sizin bir devamınız değil, ayrı bir şahsiyeti olan kişileriz.” mesajını vermek isterler. Bunu da anne-babalarının baskılarına karşı, onların istediğinin aksini yaparak tersi bir yolda giderek oluşturmaya çalışırlar.

İşte birçok muhafazakâr anne-babanın çocuğunun dini değerlere uzak olmasının altında da bu psikolojik gerçeklik yatmaktadır.

Bunun için vermek istediğiniz değerleri zorla, baskı ile vermek yerine, ikna ederek, sevdirerek, örnek olarak veya dolaylı olarak vermek gerekir. Yapmadığı zamanda da onur kırıcı ceza yönetimini asla tercih etmemek en doğru olanıdır.

Haram ve günah işlemenin dünyadaki sonuçlarını anlatın

Gençlere, namaz kılmamak ve sair günahları için cehennem azabı yanında dünyada karşılaşabilecekleri sıkıntıları ve günah işlemediklerinde elde edecekleri faydaları anlatın.

Örneğin namaz kılanın bütün helal çalışmaları güzel bir niyet ile ibadet olacağnı belirtin.

Aile ve Evinizi Çocuklarınız İçin Bir Sığınak Yapın

Aile ve ailenin yaşadığı yer, aslında Allah’ın insanoğluna lütfettiği bir hediyedir. Çünkü kişi, hiçbir yerde hissetmediği sıcaklığı, samimiyeti, dayanışmayı, kabul edilmeyi, onanmayı ve değer görmeyi aile içinde görür.

Aileyi sevdikçe, aileye bağlı oldukça onların değerlerini de sevecektir.

Bunun için ailede başta karı-koca ilişkileri olmak üzere, karşılıklı sevgi, şefkat ve sevginin hakim olduğu bir atmosfer oluşturulmalıdır ki gençler aile ve değerlerine bağlansın.

Böyle olan bir ailede, anlaşılan, kabul gören, sevilen hiçbir genç, psikolojik olarak içinde boşluk hissetmeyeceği için, uyuşturucu, alkol ve kumar gibi zararlı alışkanlıklara da sığınmayacaktır.

Sağlam Bir Arkadaş Çevresi Edinmesinin Zeminini Oluşturun

Ergen gençler üzerinde anne-babanın etkisi bir ise, arkadaş çevresinin etkisi belki birkaç katıdır.

Gerçi anne-baba olarak arkadaş çevrelerini siz seçemezsiniz, ancak oturduğunuz semt, kaldığınız yer, görüştüğünüz dostlar, birlikte katıldığınız etkinliklerle ona daha sağlam bir arkadaş çevresi edinmesine zemin hazırlayabilirsiniz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Peygamberimizin gençler için etkileyici bir kıssasını yazar mısınız ...

- En Hayırlı Gençler.

- Peygamberimiz'in gençliğe verdiği önem hakkında bilgi verir misiniz ...

- Gençlerle ilgili hadisler var mıdır?

- Gençler İslam ahlakına göre kaç yaşında evlendirilmelidir ...

- Gençler bu ümmet için neler yapabilir?

- Ahir zamanda beş vakit namaz kılan gençler evliya mı?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet