Münafıkların yüz çevirmesi ne demektir?

- Nisa 61'de Münafıkların yüz çevirmesinden bahsediliyor. Normalde münafıklar inanıyormuş gibi yapmazlar mı?
- Bunu izah eder misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Allah, bu ayetten önceki 60. ayette, münafıkları tağutun huzurunda mahkemeleşmeye olan isteklerini beyan buyurmuş, bu ayetle de onların, Allah'ın Resulünün huzurunda davalaşmadan çekindiklerini ve nefret ettiklerini beyan etmiştir.

Müfessirler şöyle demişlerdir:

O münafıklar ancak, zalim oldukları, Hz. Peygamber (asm)'in rüşvet almayacağını ve acı da olsa kesin hüküm vereceğini bildikleri için, Hz. Peygamber (asm)'in hükmünden yüz çevirmişlerdir.

Bu yüz çevirmenin, o münafıkların din hususunda düşman olmalarından ötürü olduğu da ileri sürülmüştür. (Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Demek ki ayetleri beraber değerlendirmek gerekiyor. Bu nedenle Nisa, 4/59-63. ayetlerin meallerini beraber okuyalım. Böylece konunun anlaşılmasının daha kolay olacağını ümit ediyoruz:

59. “Ey iman edenler! Allah'a itaat edin, Peygamber'e itaat edin, sizden olan ülü'l-emre de. Eğer bir hususta anlaşmazlığa düşerseniz -Allah'a ve ahirete gerçekten inanıyorsanız- onu, Allah'a ve Peygamber'e götürün. Bu, elde edilecek sonuç bakımından hem hayırlıdır hem de en güzelidir.”

60. “Sana in­dirilene ve senden önce indirilenlere inandıklarını ileri sürenleri görmedin mi? Onu tanımamaları kendilerine emredildiği halde tağutun önünde mahke­meleşmek istiyorlar. Şeytan da onları büsbütün saptırmanın yollarını arıyor.”

61. “Onlara, 'Allah'ın indirdiğine ve Peygamber'e gelin.' denildiği zaman mü­nafıkların senden iyice uzaklaştıklarım görürsün.”

62. “Önceden yapıp ettikleri yüzünden başlarına bir felâket gelince hemen 'Biz yalnızca iyilik etmek ve arayı bulmak istedik.' diye yemin ederek sana nasıl gelirler!”

63. “Onlar, kalplerindekini Allah'ın bildiği kimselerdir. Onlara aldırma, kendilerine öğüt ver ve onlara durumları hakkında tesirli söz söyle.”

Buna göre;

59. ayette “Allah'a ve ahirete gerçekten iman edenlerin, anlaş­mazlıkları Allah'a ve Resulü'ne götürecekleri" ifade buyurulmuştu.

6o. ayette ise “inandım” dedikleri halde gerçekten inanmayanların (münafıklar) anlaşmazlık çıktığında nasıl hareket ettikleri anlatılıyor ve onların şahsında adeta bir iman tes­ti yapılıyor.

Hz. Peygamber aleyhissalatü vesselamın Medine hayatı başladığında bazı Yahudiler menfa­atleri icabı İslam'ı kabul etmiş gibi göründüler. İlk münafıklar arasında bunlar da bulunduğu için “... senden önce indirilenlere inandıklarını ileri sürenler” ifadesi kullanılmıştır.

Ayet için birkaç nüzul sebebi rivayet edilmiştir. Bunların tamamın­da ortak olan unsur, mümin olduğu veya mümin göründüğü halde anlaşmazlığı Al­lah'a ve Resulü'ne götürerek çözmeye razı olmamak, bir başkasını onların yerine koymak ve onun çözümüne rıza göstermektir. (Nüzul sebepleri için bk. Buhârî, Şirb, 6-9; Müslim, Fezail, 129; İbn Kesîr, Şevkânî ilgili ayetlerin tefsiri)

Ancak Münafıklar iki tarafı idare etmeye çakşırken çoğu defa açık verirler, sahtekarlıkları ortaya çıkar, bu defa cezadan ve tecrit edilmekten kurtulmak üzere tevillere kalkışır, yaranmak istedikleri tarafı iyi niyet ve samimiyetlerine ikna et­meye çalışırlar.

Bütün bunlara rağmen zahirde inanır görünmeleri, açıkça inkara sapmamış olmaları sebebiyle onlara karşı Müslüman imişler gibi davranılması, gerçek imana kavuşmaları için kendilerine öğüt verilmesi; arıza kalplerinde ve içle­rinde olduğu için oraya girecek, orayı etkileyecek sözler söylenmesi emredilmiş­tir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet