Ahzab suresi 12. ayette, münafıklar ile kalpleri hastalıklı olanlar neden ayrı tutulmuş?

- Ahzab suresi 12. ayetinde münafıklar ve kalpleri hastalıklı olanlar, diyor. Kalplerinde hastalık bulunanlar kimlerdir?
- Şeytanın vesvese verdiği kişiler mi?
- Allah şeytanın vesvesesini boşa çıkarmıştır, ama münafıklar ile kalpleri hastalıklı olanlar ayrı tutulmuş. Açıklayabilir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetin meali şöyledir:

“Hani münafıklar ve kalplerinde hastalık (iman zayıflığı) olanlar: ‘Allah ve Resulünün bize zafer vâd etmesi, meğer bizi aldatmak içinmiş!’ diyorlardı.” (Tevbe, 9/12)

- Ayetin nüzul sebebi olarak gösterilen husus şudur:

Hendek savaşı sırasında müminler çok sıkıntılı bir durum yaşadılar. Bununla beraber, Hz. Peygamber Kayser (Bizans)in, Kisra (İran)’ın sarayını ve San'a (Yemen)’ın saraylarını gördüğünü ve bu memleketlerin Müslümanların eline geçeceğini müjdeledi.

Peygamber Efendimiz (asm) hendekteki kayayı parçalarken Bizans, İran ve Yemen'in fethedileceğini müjdeleyince, Muatib İbn-i Kuşeyr (adındaki bir münafık), ''Muhammed bize İran'ın ve Bizans'ın saraylarını vadediyor, onları alacağımızı söylüyor. Halbuki biz kendi şehrimizi bile savunacak durumda değiliz. Korkudan hendek kazıyoruz.'' demişti.

İşte bu söz üzerine ilgili ayet nazil olmuştur. (Maverdi, Kurtubi, Ahzab:9-12. ayetlerin tefsiri)

- Ayette münafıklardan sonra “kalblerinde hastalık bulunanlar” ifadesi, atıf kuralına göre münafıklardan başka kimselerdir.

Buna göre, münafıklar, kalpleri tamamen İslam’a karşı şüphe ve tereddüt hastalığı kaplamış olan kimselerdir. Kalbinde hastalık olanlar da münafık kimselerdir. Ancak bunların nifak hastalığı, asıl münafıkların hastalığı gibi değil, onlara göre daha zayıftır. Zira ayetin ifadesinde hastalık manasında kullanılan “meredun” kelimesinin başındaki “tenvin” nekre içindir ve küçüklüğü ifade eder.  

O halde ayette söz konusu edilenlerden bir kısmı gerçek münafıklar, bir de -bazı tefsirlerin işaret ettiği gibi- daha yeni İslam’a girmiş, fakat tereddütlerden henüz tam kurtulamamış olan kimselerdir.

- Bununla beraber, ayette yer alan “kalblerinde hastalık olanlar” ifadesi, daha önce geçen “münafıklar” için bir atf-ı tefsir, bir açıklama da olabilir. Buna göre, ilgili yer, münafıkların, “kalbinde nifak hastalığı olan kimseler olduğunu” bildiren bir ifadedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet