Meleklerin gölgesi var mıdır?

- Aşağıdaki hadislerde meleklerin kanatlarıyla gölgelendirmesinden bahsediyor, Selefiler bunlara dayanarak meleklerin gölgesi olduğunu söylüyor. Lakin neredeyse tüm akaid kitaplarında meleklerin nurani, ruhani ve latif varlıklar olduğu belirtilir. Yani nurun gölgesi olur mu, diye belirtenler var. Acaba bu ''kanatlarıyla gölgelendirir'' demek kanatlarını kişinin üstüne gerip örtmesinden kinaye midir, yoksa gölgeleri olduğuna mı delalet eder? Açıklarsanız sevinirim.
- Hz. Câbir (radıyallahu anh) anlatıyor: "Babam Uhud günü şehid oldu. Yüzünü açıp ağlamaya başladım. Bana mâni oldular. Ancak Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) mani olmuyordu. Fatıma Bintu Amr İbni Haram (radıyallahu anhâ) ona ağlamaya başladı. Bunun üzerine Aleyhissalâtu vesselâm:
"Ona ağlasan da ağlamasanda melekler onu, siz (cenazesini) kaldırıncaya kadar, kanatlarıyla gölgelemektedirler" buyurdular. (Buhârî, Cenâiz, 34, Cihâd 20, Megâzî 26; Müslim, Fedailu's-Sahâbe 129-130, Nesâî, Cenâiz 12,13, Müsned No: 13776)
- Hanzale eI Üseydî (r.a.)’den rivayete göre Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
 “Ey Ashabım sizler her zaman benim yanımda olduğunuz haldeki gibi iman üzere olabilseydiniz melekler sizleri kanatlarıyla gölgelendirirlerdi.” (İbn Mâce, Zühd: 28; Müslim, Tevbe: 3,Tirmizi,Kıyamet, 20, No: 2452)

Değerli kardeşimiz,

Meleklerin nurdan olduğu bilinmektedir.

“Melekler nurdan; cinler dumansız ateşten/alevden; insanlar ise size anlatıldığı gibi (topraktan) yaratılmıştır.” (Müslim, Zühd, 10/h. no: 2996)

manasındaki hadisten de bunu anlamak mümkündür.

- Ancak, soruda gösterildiği üzere, sahih hadislerde meleklerin “gölgeleme” yapmasından da söz edilmiştir. Bu konuda kaynaklarda bir açıklamaya rastlayamadık.

- Hz. Peygamber (asm)'in bile nurdan olduğu için gölgesinin olmadığına dair fikir beyan eden pek çok İslam alimi vardır. Bu bilgilere bakılırsa, meleklerin gölgesinden söz edilemez.

- Görünmeyen varlıklar olan melek, cin ve ruhaniler, her ne kadar kendilerine has yapılarıyla bu alemde görülmeseler bile, bu aleme has vasıtaları kullanıp, kılıf ve elbise giyerek görünebilirler. Meleklerin ve cinlerin bu şekilde görünmelerine “temessül” diyoruz. Kur’an-ı Kerim, temessülü anlatırken, “Melek, (Hz. Meryem’e) tastamam bir insan şeklinde temessül etti.” (Meryem, 19/17) der.

Buna göre, ilgili hadisleri şöyle anlamak mümkündür:

a) Hz. Cabir’in -Uhud’da şehit düşen- babasının “cenazesi, kaldırılıncaya kadar meleklerin kanatlarıyla onu gölgelendirdiği” şeklindeki hadisin ifadesini: “Meleklerin, kanatlar şeklinde temessül ederek, onu güneşin sıcağından koruduğu” şeklinde anlamak mümkündür.

b) “Ey Ashabım, sizler her zaman benim yanımda olduğunuz haldeki gibi iman üzere olabilseydiniz, melekler sizleri kanatlarıyla gölgelendirirlerdi.” manasındaki  hadisten ise, “manevi bir derece, bir makam” ve “meleklerin onları rahmet ve bereketle kuşattığı” anlamda bir kinaye olduğunu düşünebiliriz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Melek, cin ve şeytanların temessülü (görünür hale gelemesi hakkında bilgi verir misiniz?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet