Kimlerin tövbesi kabul edilmez, neden?

- Bir hadisi şerifte Kabil'in, İblisin ve peygamber öldüren bir caninin tövbesinin kabul edilmeyeceği buyrulmaktadır. Neden bunların tövbeleri kabul edilmiyor?
- Acaba bu kimseler kötü çığır açtıklarından dolayı mı tövbeleri kabul olmuyor?
- İbn Ömer’den gelen bir rivayete göre Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurdu:
 “Şu üç kişinin tövbesi kabul olmaz; küfrün başı İblis, Habil’in katili Kabil ve bir peygamberi öldüren cani.” (bk. Meverdi, Enam, 158. ayetin tefsiri)

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, her insanın tövbesi kabul edilir. Ancak, ya kıyametin kopmasının başlamasından sonra ya da sekerat dediğimiz can boğaza geldiğinde ve ahiretteki yerini gördüğünde yapılan tövbe kabul edilmez. Çünkü bu durumda imtihan sırrı bitmiş oluyor.

Bu kısa bilgiden sonra ilgili rivayete gelince:

a) Sahih hadis ve tefsir kaynaklarında bu hadis rivayetine rastlayamadık. Bilakis sahih olan bazı rivayetlere göre bu hadis zayıftır veya tövbe ile şartları arasındaki alakayı öngören hususlara işaret söz konusudur.

b) Değişik hadis rivayetlerinde söz konusu edilen bilgiler Enam suresi 158. ayetin açıklanması ile ilgilidir. Ayetin mutlak ifadesinden anlaşılan farklı manalara paralel olarak -sahih, zayıf- birçok rivayet söz konusu edilmiştir.

c) Maverdi’nin verdiği bilgileri, araştırdığımız birçok tefsir kaynağında bulamadık. Bu da ilgili rivayetin zayıf olduğunun göstergesidir.

d) Abdullah b. Kays el-Eşarinin rivayetine göre Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur:

“Muhakkak ki Allah gündüz günah işleyen kimsenin (yapacağı) tövbesini kabul etmek için gece boyunca elini açık tutar; geceleyin yaptığı günahtan tövbe etmesi için de gündüz boyunca elini açık (karşı tarafa uzatmış halde) tutar. Bu adeti Güneş batıdan doğuncaya kadar devam eder.” (Müslim, h. no: 2759)

e) Ebu Hüreyre’nin verdiği bilgiye göre, Peygamber Efendimiz (asm) “Güneş batıdan doğmadan önce Allah tövbe den herkesin tövbesini kabul eder.” diye buyurdu. (Müslim, h. no: 2703)

d) Abdullah b. Ömer’in verdiği bilgiye göre Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurdu:

“Kul, kişi gargara etmediği (sekerat anında can çekişirken horultu yapmadığı) sürece yapacağı tövbesini kabul eder.” (Tirmizi, h. no: 3537)

Tirmizi bu hadisin hasen olduğunu bildirmiştir. (Tirmizi, a.g.y.)

Görüldüğü gibi bu sahih rivayetler sorudaki rivayetin aksini söylüyor. Ancak soruda geçen rivayet sahih kabul edilirse, başta da ifade edildiği gibi manası şudur:

Bu üç kimse gargaradan önce tövbe etmediğinden ötürü tövbeleri kabul edilmemiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet