İntihar etmek ile insan öldürmek aynı mı?

 - Zehebî, el-Kebâir isimli eserinde neden intihar ile insan öldürmeyi ayrı tutmuştur.
 - Ayet ve hadislere göre intihar ve insan öldürmek birbirinden farklı olaylar mı?
 - İntihar Zehebi Hazretlerine göre büyük günahlardan kaçıncı sıradadır?

Değerli kardeşimiz,

İntihar etmek de bir canın ölmesine vesile olmaktır. Kişinin başkasının nefsini öldürmesi ile kendi nefsini öldürmesi arasında “katil” açısından bir fark yoktur. 

“Nefislerinizi / canlarınızı öldürmeyin.” (Nisa, 4/29) mealindeki ayette mutlak olarak kullanılan nefis kavramı, ister başkasına ait olsun, ister kişinin kendi nefsi olsun fark etmez, her ikisinin de öldürülmesi yasaklanmıştır.

Bu sebeple bazı âlimlere göre, başkasını öldürmek ile kendi canına kıymak arasında fark yoktur. Zehebi de bu gibi ayetlerin mutlak ifadelerini esas aldığı için bu iki öldürme işi arasında fark görmemiş olacak ki ayrı bir başlık kullanmamıştır. (bk. Zehebi, el-Kebair, 1/12)

Fakat âlimlerin önemli bir kısmına göre, intihar etmek başkasını öldürmekten daha kötüdür. Zira insan başkasının nefsine sahip olmadığı gibi, kendi nefsine de sahip değildir. Onun için başkasını öldürmeye hakkı olmadığı gibi, kendini öldürmeye de hakkı yoktur.

Bununla beraber, başkasını öldürmekten meydana gelen günahın affedilmesi intihar etmekten kaynaklanan günahın af edilmesinden daha olumludur. Çünkü başkasını öldüren kimsenin, kısas olması, diyet vermesi, kefaret ödemesi, maktulün varislerinin affetmesi, bu günahtan sonra samimi bir tövbe ve istiğfar etmesi gibi çeşitli yollardan suçunun en az hafiflemesine vesile olacak amelleri yapması mümkündür.

Fakat intihar eden kimse, artık hayatta kalmayıp suçüstü ölüme yakalandığı için bu tür affedici vesileler kullanma imkânı yoktur.

- Ayet ve hadislerde bu iki öldürme türünü açıkça ayıran bir açıklamaya rastlayamadık. 

Nitekim Zehebi şirkten sonra ikinci sırada yer verdiği “adam öldürme” konusunu bir tek başlıkta zikretmiştir. Ayetlerde zikredilen “nefsin öldürülmesi” geniş manasıyla bu iki öldürme işine de yorumlamıştır. 

- Hadislerde de bu konuda bir ayrımın yapıldığını gösteren ifadelere rastlayamadık. Bununla birlikte intiharın da büyük bir günah olduğunu gösteren sahih rivayetler vardır. Mesela, Buhari ve Müslim’de nakledilen şu rivayet konumuza ışık tutmaktadır:

“Kim (bıçak, kılıç, keser gibi kesici aletlerden) bir demirle kendi canına kıyarsa, cehennemde onunla azap görür.” (Buhari, h.no: 1363, Müslim, h.no: 110)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet