İmam Malik sahabilere sövenin kafir olacağını söylemiş mi?

- ​İbn Kesir Fetih 29. ayeti ile ilgili: İmam Malik bu ayete göre sahabilere sövenin kafir olacağını söyledi. (İbn Kesir: 4/129)
- Bu bilgi doğru mu?

Değerli kardeşimiz,

İlgili yerde geçen açıklama şöyledir:

“İmam Mâlik, -Allah ona rahmet eylesin- kendisinden gelen rivayetlerden birisine göre bu ayet-i kerimeden sahabeye karşı buğzeden Rafizîleri tekfir hükmü çıkarmıştır. O der ki: Çünkü onlar, ashab-ı kirama buğzetmektedirler. Her kim sahabeye buğzederse bu ayet gereğince o kafirdir.” (İbn Kesir, Fetih 29. ayetin tefsiri)

İmam Malik’in bu açıklamasını Ebu Nuaym da rivayet etmiştir. (bk. Hilyetül’l-evliya, 6/327)

Bu kaynaklarda geçen bilgiye göre, İmam Malik sahabeden birine küfreden kimsenin Fetih suresinin 29. ayetinin kapsamına gireceğini ve kafir olacağını ifade etmiş oluyor.

Fetih Suresi 29. ayette geçen ifade, "Allah'ın o sahabileri böyle geliştirip büyütmesi, kafirleri öfkelendirmek, öfkelerinden çatlatmak içindir." veya "Kafirler öfkelendiği için, Allah o sahabileri bu şekilde büyütüp geliştirmiştir." manasındadır. (bk. Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Ancak, Kadı İyaz’ın ifadelerinden anlaşıldığı üzere, sahabeden biri hakkında kötü söz sarf eden kişi Maliki mezhebinin meşhur olan görüşüne göre kafir olmaz. Kadı İyaz konuyla ilgili İmam Malik’ten gelen farklı rivayetlere de yer vermektedir. Örneğin İmam Malik’ten gelen bir rivayette sahabeden birini dalalet ve küfür ile itham eden kişi ölüm cezasına çarptırılır. Eğer bunun dışında normal insanların birbirine söylediği kabilden bir şeyler söylemişse ,ağır bir şekilde cezalandırılır. (Kadı İyaz, Şifa, 2/309)

Özetle, Ehl-i sünnet alimlerinin bir kısmı, sahabeye sövmenin küfrü gerektireceğini savunurken, çoğunluk bu fiili işleyenin kafir değil bidatçı ve sapkın olarak niteleneceği kanaatindedir.

Ancak Kur'an’ı inkar anlamına geleceğinden (Nur 24/11) Hz. Aişe validemizin iffetine iftira etmenin küfrü gerektireceğinde görüş birliği bulunmaktadır.

İlave bilgi için tıklayınız.

- Sahabeye küfretmek kişiyi dinden çıkarır mı? ...

- Hz. Muaviye'yi sevmesek sorumlu olur muyuz?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet