Erkeğin kadın üzerinde “kavvam” olması nasıl anlaşılmalıdır?

Değerli kardeşimiz,

Kavvam kelimesinin geçtiği Nisa suresi 34. ayetinin ilgili kısmının meali şöyledir:

“Erkekler kadınlar üzerinde kavvam, yani yönetici ve koruyucudurlar.  Bunun sebebi, Allah’ın insanların bir kısmını diğerlerinden üstün yaratması ve bir de erkeklerin, kendi mallarından mehir ve evin geçimi gibi harcama yükümlülüklerinin olmasıdır…” (Nisa, 4/34)

“Koruyucu ve yönetici” olarak çevrilen kavvâm kelimesi; bir işe bakan, mesuliyetini alarak onu gereği gibi yapıp sonuçlandırmaya önem veren manasını taşır.

Kur'an’ın belirlediği aile ve toplum içindeki iş bölümünde, kadınla erkek arasında mutlak bir eşitlikten bahsetmek doğru değildir. Ancak her iki cinsin fıtratlarına uygun düşecek bir iş bölümünden ve dayanışmadan söz etmek mümkündür.

Dikkat edelim ki ayette kocaların eşleri üzerindeki değil de genel olarak erkeklerin kadınlar üzerindeki koruyuculuk ve yöneticiliğinden bahsedilir.

Erkeklerin bu özelliği de biri fıtrî, diğeri ise kesbî ve içtimâî nitelikte olan şu iki sebebe bağlanır:

Birincisi; Allah insanların bir kısmını diğerlerinden daha üstün özelliklerle yaratmıştır. Yanlış anlaşılmasın, burada erkeğin yaratılıştan sahip olduğu üstünlük her bakımdan değil, “kavvâm”lık vazifesinin gerekleri olan bazı hususiyetlerdendir. Fizikî güç, idarî kabiliyet gibi özellikler bunlar arasında sayılabilir.

İkincisi; erkekler mallarından harcama yapmaktadırlar. Yani aile geçimini ve diğer mali yükümlülükleri üstlenen cins erkektir. İnsanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren genellikle ailenin geçimini sağlayan taraf erkek olmuştur. Nitekim mirasta kadının erkeğe göre yarım hisse alması da bu noktayla alakalıdır. 

İslamî örfümüzden kaynaklanan güzel bir tabirimiz vardır, “Ailenin dış işleri bakanı erkek, iç işleri bakanı kadındır.” diye.

Kavvamlık meselesi de ailenin maddi ve manevi dış ihtiyaçlarına baktığı için bunu bu şekilde de düşünebiliriz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Kuran'da erkeklerin kadınlar üzerindeki hakimiyetinin ve ...
- Kur'an-ı Kerime göre kadının hakları nelerdir?
- Kadın-erkek eşitliği söz konusu mudur?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet