El kesme cezasının verilebilmesi için hangi şartlar gereklidir?

- İslam ceza hukukuna göre hırsızlık yapanın eli kesilir. Bu hüküm, Kuran-ı Kerim’de açıkça emredilmiştir. Bu, şiddetli bir ceza değil midir?

Değerli kardeşimiz,

İslam'ın ceza kanunları her şeyden önce Darü’l-İslam’da (yani İslam’ın her yerde hakim olduğu yerlerde) uygulanır. Müslüman fertler kendi başlarına ceza veremezler. Cezaları İslam devletinin şerî mahkemeleri verebilir.

İslâm bütünüyle bir hayat nizamıdır. Ne sadece bir ceza hukuku ne de yalnızca vicdanî ve ahlâkî bazı öğütler ve davranışlardır. İslam bir bütündür. Zemberekli bir saatin yüzlerce parçası birbirine nasıl bağlı ise ve bir dişlisini çıkardığınız zaman nasıl ki çalışıp görevini yapamazsa, İslam’ın bir kısmı reddedilse geri kalan kısmı işlemez. İslam’ın bir kısmını kabul ve bir kısmını reddetmek insanı İslâm’ın dışına çıkarır.

İslam, her şeyden önce suç sebeplerini ortadan kaldırır, sonra ceza verir. 

Mesela hırsızlık suçunu doğuran iki ana kaynak mevcuttur:

1. Ahlaksızlık ve cehalet.
2. İhtiyaç ve zaruret.

İslam ceza hukukunun adil bir şekilde uygulanabilmesi için her şeyden önce bu iki kaynağın kurutulması gereklidir.

İslâm devleti, idaresi altında bulunan Müslim veya gayrimüslim herkesin zarurî ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Yeme, içme, giyim, mesken, eğitim, sağlık, evlenme ve iş gibi ihtiyaçlar zarurî ihtiyaçlardan kabul edilir.

Nitekim İslam’ın bütünüyle hakim olduğu ilk yüzyılda kesilen ellerin sayısı iki elin parmak sayısından fazla değildir.

“Şüpheli durumlarda, cezaları kaldırınız.” (Ebû Davud, Salat,14)

 hadîs-i şerifine istinaden İslam fıkhında ceza konusu çok titiz bir şekilde ele alınmıştır.

El kesme cezasının verilebilmesi için şu gibi şartlar topluca gereklidir:

1. Hırsızın akıllı ve mükellef olması gerekir.

2. Malın gizlice aşırılmış olması.

3. Çalınan malın en az bir altın kıymetinde bulunması.

4. Malın muhafazalı bir yerden veya sahibinin yanından çalınmış olması.

5. Çalınan malda hırsızın mülkiyeti olmaması. Mülkiyet şüphesi dahi bulunmaması şarttır. Ortak, ortağının malından çalsa eli kesilmez.

6. İki adil erkeğin şahitlik etmesi veya hırsızın ikrarda (itirafta) bulunması gerekir.

7. Ot, odun, kuş, av hayvanı gibi kamuya ait malların çalınmasında el kesilmez.

8. Çabuk bozulan et, süt ve yaş meyveden dolayı el kesilmez.

9. Haram olan oyun aleti, içki gibi münkeratın çalınmasından dolayı el kesilmez.

10. Kamuya ait bir malı çalmakla da kişinin eli kesilmez. Çünkü bu hazine malında kendisinin de bir payı vardır.

11. Bir kimse eşinden, babasından, çocuğundan ve soyca evlatlarından çalsa eli kesilmez.

12. Bir misafir, misafir bulunduğu evden ve bir hizmetçi, çalıştığı yerden çalsa eli kesilmez.

13. Mahkemeye başvurulmadan önce hırsız, o malı sahibine geri verse, eli kesilmez.

14. Malı çalınan hazır bulunup hırsızdan davacı olmadıkça, hırsızın eli kesilmez.

15. Sol eli iş göremeyecek şekilde parmaklarından arızalı ise yine eli kesilmez.

16. Açlık gibi bir zaruretten dolayı hırsızlık yaptığı anlaşılırsa yine eli kesilmez.

Görüldüğü gibi bir hırsıza el kesme cezasının verilebilmesi için birçok şartlar mevcuttur.

Bütün bu şartlara uygun olarak hırsızlık yapanların “el kesme” cezasına çarptırılmalarını hâlâa şiddetli bulabilir misiniz? Hele şu vahşetin her türlüsünün yaşandığı dünyada “Kısasta hayat vardır..." (Bakara, 2/179) emrinin doğruluğu bir defa daha kendini hissettirmiyor mu?

Not:

Hırsızın elinin kesilmesi konusunda şüphelerin haddin düşmesine sebep teşkil edeceği açıksa da hırsıza had yani el kesme cezası dışında tazir grubunda herhangi bir ceza verilip verilmeyeceği hakimin takdirine bağlı bir mesele olarak devam eder.

İlave bilgi için tıklayınız:

- HIRSIZLIK

- Hırsızın elinin kesilmesiyle ilgili ayetin mecaz olduğu ve gücünü ...

- Hırsızlık için el kesme cezası ilk olarak ne zaman verilmiş ...

- Kur'an-ı Kerim'de hırsızlık yapanın elinin kesilmesi emredilmektedir ...

- Hırsız malı telef ettiyse hem had cezası hem de tazmin gerekir mi ...

- Had cezalarının uygulanma şartları nelerdir? 

- İslam'da zinanın recm cezası, hırsızlığın da kol kesme cezası vardır ...

- Bazı inkarcıların, ayetlerde erkeklerin üstün gösterildiği, hırsıza ...

- Hırsızlık yapanın elinin kesilmesi, her eli kesik olanın hırsız ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet