Ebu cehil yetimi dövdü mü?

Anlatılana göre Ebu cehilin vasisi olduğu yetim bir çocuk varmış çocuk büyüyüp Ebu cehilden mallarını geri istemiş Ebu cehil yetime küfür edip dövmüş yanındakilerden biri alay ederek Muhammed'e git demiş oda gitmiş sonra Muhammed Sallallahu aleyhi ve sellem Hazreti Ebu Bekir’e Allah'ın sevdiği bir ameli yapmak istermisin diye sormuş Hazreti Ebubekir Evet deyince Muhammed Sallallahu aleyhi ve sellem yetimi doyur ve giydir demiş sonra Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber Ebu cehil'e gitmiş Ebu Cehil hiç itiraz etmeden yetimin malını iade etmiş yanındakiler malını niye geri verdin diye sorunca Muhammed'in yanında iki mızrak gördüm eğer itiraz edersem mızraklar bana saldırır diye düşündüm demiş Anlatılana göre bu kıssayı müfessir imam Razi Maun suresinin tefsirinde anlatıyormuş, bu kıssanın sıhhati nedir? Arapçasını da yazın İnşallah.

Değerli kardeşimiz,

Evet ilgili yerde bu anlamda şöyle bir bilgi var:

Rivayet olunduğuna göre Ebu Cehil, bir yetimin vasisi idi. Derken, bu yetim, Ebu Cehil’e, kendi malından bir şey istemek için, çıplak olarak gelmişti. Ama Ebu Cehil, onu kovmuş ve onun bu durumuna aldırmamıştı. Derken bu çocuk, ümitsizliğe kapılmış ve üzülmüştü.

Bunun üzerine, Kureyş'in ileri gelenlerinden birisi ona, "Muhammed'e söyle, o senin için şefaatçi olur" dedi. Halbuki bunu söyleyen Kureyşli’nin maksadı alay etmekti. Fakat, o yetim çocuk, bu sözün kendisine, alay için söylendiğini anlayamadı. Hz. Peygamber (asm)'e geldi ve ondan bu hususta yardım istedi. Hz. Peygamber (asm) ise, hiçbir muhtaç geriye çevirmezdi. Bu çocuğu alıp, Ebu Cehil’e gitti. Ebu Cehil, ona yer verdi; çocuğun malını da, çocuğa teslim etti.

Bunun üzerine Kureyş, onu ayıplayarak, "Aşık oldun, sevdin, yer verdin!.." deyince, o, "Allah'a yemin ederim ki, sevmedim. Ne var ki, onun sağında ve solunda, dediğini yerine getirmem halinde bana vurup beni öldürecek olan bir mızrak gördüm..." dedi. (bk. Razi, Maun Suresi tefsiri)

Müfessir Razi bu kıssayı رُوِيَ yani şöyle rivayet edilir” şeklinde aktarır. Bu ifade, ilim literatüründe, isnadı zayıf olan, doğruluğu kesinleşmemiş olan “nakledilmiş bir haber” anlamına gelir.

Dolayısıyla Razı bunu sahih hadis diye sunmaz, sadece tefsirlerde geçen zayıf bir rivayeti haber olarak nakleder.

Özetle, Ebu cehil hikâyesi, Maun suresinin nüzul sebebi olarak gösterilen birçok rivayetten biridir. Razi’de de rivayet edilir k kalıbıyla kullanılmıştır. Hangi rivayetin doğru olduğu konusunda bir yorum getirilmemiştir. Maverdi de yorumlardan biri olarak Ebu Cehil kıssasını kısaca zikretmiştir. (Maverdi, Maun Suresi tefsiri)

İbn Aşur ise, “surenin nüzul sebebi olarak gösterilen rivayetlerin hepsi bazı tabiin dönemi alimlerine isnat edilmiş ve hiç biri kesin bilgi olarak aktarılmamıştır” demek suretiyle bu rivayetlerin tayin ve tashih edilmesinin mümkün olmadığına işaret etmiştir. (bk. İbn Aşur, Maun suresi tefsiri)

Kuran-ı Kerim'de yetimlere karşı nazik ve merhametli olunması emredilmektedir. Bu bağlamda, Maun Suresi'nde 

"Yetimi itip kakan, yoksulu doyurmaya teşvik etmeyenin halini gördün mü?" (Maun, 1-2)

buyrulmaktadır. Bu ayetler, yetimlere ve zayıflara karşı duyulan sorumluluğu vurgular.

İlgili rivayetin Arapçası şöyledir:

وَرُوِيَ أَنَّهُ كَانَ وَصِيًّا لِيَتِيمٍ، فَجَاءَهُ وَهُوَ عُرْيَانٌ يَسْأَلُهُ شَيْئًا مِنْ مَالِ نَفْسِهِ، فَدَفَعَهُ وَلَمْ يَعْبَأْ بِهِ فَأَيِسَ الصَّبِيُّ، فَقَالَ لَهُ أَكَابِرُ قُرَيْشٍ: قُلْ لِمُحَمَّدٍ يَشْفَعْ لَكَ، وَكَانَ/ غَرَضُهُمُ الِاسْتِهْزَاءَ وَلَمْ يَعْرِفِ الْيَتِيمُ ذَلِكَ، فَجَاءَ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَالْتَمَسَ نْهُ ذَلِكَ، وَهُوَ عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ مَا كَانَ يَرُدُّ مُحْتَاجًا فَذَهَبَ مَعَهُ إِلَى أَبِي جَهْلٍ فَرَحَّبَ بِهِ وَبَذَلَ الْمَالَ لِلْيَتِيمِ فَعَيَّرَهُ قُرَيْشٌ فَقَالُوا: صَبَوْتَ، فَقَالَ: لَا وَاللَّهِ مَا صَبَوْتُ، لَكِنْ رَأَيْتُ عَنْ يَمِينِهِ وَعَنْ يَسَارِهِ حَرْبَةً خِفْتُ إِنْ لَمْ أُجِبْهُ يَطْعَنْهَا فِيَّ

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet