Ebu Cehil'i öldürenler kimlerdir?

- Kaynaklarda Muaz bin Afra, Muavviz bin Afra, diğer başka kaynaklarda Muaz b. Afra ve Muaz bin Amr bin Cemuh geçiyor. Doğrusu hangileridir?

Değerli kardeşimiz,

Ebu Cehil, 70 yaşında, pek gözlü, korkunç yüzlü, inatçı ve mütemerrid bir İslâm düşmanıydı. "Anam beni bugün için doğurmuş!" diyerek cesaretini izhar ediyor ve askerini harbe sürüyordu.

Mahzum Oğulları, müşriklerden birçok kimsenin öldürüldüğünü görünce, Ebu Cehil'in etrafını deve sürüsü gibi sarmışlardı. Ne pahasına olursa olsun onu koruyacaklardı.

Harp bütün şiddetiyle devam ediyordu.

Hz. Abdurrahman b. Avf, harp safında sağına soluna bakınca, Ensar gençlerinden iki delikanlıyı gördü.

Onlardan biri kendisine yaklaşarak, "Ey amca!.. Sen Ebu Cehil'i tanır mısın?" diye sordu.

Abdurrahman b. Avf, "Evet, tanırım. Ne yapacaksın onu?" deyince, genç şu cevabı verdi:

"Allah'a söz verdim: Ebu Cehil'i gördüğüm gibi üzerine yürüyüp, ya onu öldüreceğim yahut bu uğurda şehit olacağım!"

Abdurrahmân b. Avf Hazretleri, gencin bu azim ve kahramanlığını hayretle takdir ederken, diğer genç de yanına yaklaşıp aynı şeyleri söyledi.

Abdurrahman b. Avf, önceleri kendi kendine, "Harp safında iki çocuk arasında kaldım!" derken, onların bu cesurca sözlerine hayret etti.

Bu iki genç, Afra Hatun'un harbe iştirak etmiş yedi oğlundan ikisi olan Muaz ve Muavviz idiler.

O sırada Abdurrahman b. Avf’ın (r.a.) gözü, müşrikler arasında dolaşıp duran ve Mahzun Oğulları yiğitleri tarafından korunan Ebu Cehil'e ilişti. Soran gençlere göstererek, "İşte, aradığınız Ebu Cehil!.." dedi.

İki kahraman fedaî, derhal kılıçlarını sıyırıp, Ebu Cehil'in bulunduğu tarafa doğru yürüdüler.

Bu iki genç gibi birçok mücahit de Ebu Cehil'i öldürme fırsatını kolluyordu. Gençlerin Ebu Cehil'e yetişmesinden önce, onu başından beri gözetleyip duran, Ensar'dan Muaz b. Amr b. Cemuh, o esnada bir fırsatını bulup Ebu Cehil'in ayağına bir kılıç darbesi indirdi. Ebu Cehil'in oğlu İkrime de kılıcıyla, onun elini kolunu yaraladı. Bu kahraman sahabi der ki:

"Elim, derisinde sallandı kaldı. Çarpışmanın şiddeti bana onu unutturdu. O gün kesik elimi arkama atıp, hep çarpıştım durdum. Bana fazla zahmet verince de ayağımla üzerine bastım, sallanan kolumu koparıp attım!" (İbn-i Hişam, Sire, 2/287-288; Taberî, Tarih, 2/284)

Muaz b. Amr b. Cemuh'un yaralanmasından sonra iki genç kardeş olan Muaz ile Muavviz de Ebu Cehil'in yanına vardılar. Üzerine hücum ederek kılıç darbeleriyle yere serdiler, öldü zannıyla da bırakıp gittiler.

O esnada Hz. Peygamber Efendimiz (asm), "Acaba Ebu Cehil, ne yaptı, ne oldu? Kim gidip bir bakar?" buyurarak, ölüler arasında onun araştırılmasını emretti.

Mücahitler aradılar, fakat bulamadılar.

Peygamber Efendimiz yine, "Arayınız! Benim, onun hakkında sözüm var. Eğer siz, onun ölüsünü teşhis edemezseniz, dizindeki yara izine bakınız." buyurduktan sonra sözlerine şöyle devam etti:

"Bir gün onunla Abdullah b. Cuda'nın ziyafetinde bulunuyorduk. Ben, ondan cüssece biraz büyükçe idim. Sıkışınca, onu ittim. İki dizi üzerine düştü. Dizinden birisi yaralandı ve bu yaralanmanın izi, uru dizinden kaybolmadı!" (İbn Hişam, Sire, 2/288; Taberî, Tarih, 2/284)

Bunun üzerine Abdullah İbni Mes'ud Hazretleri, Ebu Cehil'i aramaya gitti. Onu son nefesinde, can çekişirken gördü. Kendisine, "Ebu Cehil sen misin?" dedi. Sonra da boynuna ayağıyla bastı ve "Ey Allah'ın düşmanı!.. Nihayet Allah, seni, hor ve hakir etti! Gördün mü?" dedi.

Can çekiştiği hâlde Ebu Cehil, "Ey koyun çobanı!.. Pek sarp yere çıkmışsın. Büyük bir kişinin, kavim ve kabilesi tarafından öldürülmesi, hemen şimdi olan bir şey değildir! Sen, bana, bugün zafer ve galebenin hangi tarafta olduğunu haber ver." dedi.

İbni Mesud Hazretleri, "Nusret ve galebe, Allah ve Resulü tarafındadır!" diyerek, son nefesinde onu ümitsizliğe düşürdü. Böyle bir cihetten meyus olan Ebu Cehil, bir kere daha küfrünü kustu:

"Muhammed'e söyle ki, şimdiye kadar onun düşmanı idim; şimdi düşmanlığım bir kat daha arttı!"

Bunun üzerine, Abdullah İbn Mesud Hazretleri, hemen başını kesti.

Böylece, Ebu Cehil, son nefeste bile imana gelmedi, küfür ve dalalette ısrar edip cehennemi boyladı.

İbni Mesud (r.a.), başını alıp huzuru Nebevîye getirdi. "İşte, Allah'ın düşmanı Ebu Cehil'in başı!" dedi.

Bunun üzerine Peygamber Efendimiz, "Kuluna yardım eden, dinini üstün kılan Allah'a hamdolsun!" dedikten sonra, "Bu ümmetin firavunu, işte budur!" buyurdu. (Zehebî, Alamünnübela, 1/346)

Kaynaklar:

İbn Esir, Üsdü'l-gabe, 5/202-203.
İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, 2/286-287.
İbn Abdilberr, İstiâb, 3/5.
Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, 3/84-88.
İbn Seyyid, Uyunu'l-eser, 1/260.
Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, 3/287-289.
Vâkıdî, Megâzî, 1/87.
Taberî, Târih, 2/284.
Zehebî, Megâzî, s. 40, 71.
Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/444, 3/115. 444.
(bk. M. Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayıncılık: 3/340-358)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet