Casiye suresi 24. ayette geçen, "Bizi ancak zaman yok eder." ifadesini nasıl anlamalıyız?..

"Bir de şöyle demekteler: Dünya hayatımızdan başka hayat yoktur. Ölürüz ve yaşarız. Bizi ancak zaman yok eder." (Casiye, 45/24) - Bu ayette geçen "zamanın yok etmesi" ifadesi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Casiye Suresi, 24-26. Ayetler:

24. Bir de şöyle demekteler: "Bu dünya hayatımızdan başka bir hayat yoktur. Ölürüz, yaşarız. Bizi öldüren ise zamandan başkası değildir." Halbuki onların bu konuda bir bilgileri yoktur, zannetmekten başka bir şey yaptıkları yok."

25. Onlara âyetlerimiz açıkça okunduğu zaman onların delilleri ancak, “Doğru söyleyenler iseniz babalarımızı getirin.” demek oldu.

26. De ki: “Allah sizi yaşatıyor. Sonra sizi öldürecek, sonra da kendisinde şüphe olmayan kıyamet gününde sizi bir araya getirecek, ama insanların çoğu bilmezler.”

İlgili Ayetin Açıklaması:

Ayette geçen "Vema yühliküna ille'd-dehr" ifadesi zamanın helak etmesi, öldürmesi, yok etmesi şeklinde tercüme edilmiştir. 

Zamanın insanı helak etmesi ile kastedilen mana, zamanla insanların ömürlerini tamamlayıp ölmeleridir. Müşrikler ahirete inanmadıkları için ölümü helak olarak görmektedirler. Müminlerin nazarında ise ölüm helak olmak değil yeni bir hayata başlamak demektir. 

"Ölürüz, yaşarız" cümlesinde önce ölüm sonra dirilme, hayata gelme zikredildiği için bazı tefsirciler bununla, Câhiliye Araplarının tenasüh (ruh göçü, reenkarnasyon) inancına işaret edildiğini ileri sürmüşlerdir. İlk bakışta bu mâna ihtimal dışı görülmemekle beraber Araplar'ın böyle bir inanca sahip oldukları yönünde tarihî bir bilgi bulunmamaktadır.

Şu halde bu âyette maksat, putperestlerin âhirete, öldükten sonra başka bir âlemde dirilmeye inanmadıklarını, onların bir kısım olumsuz davranışlarına bu inançsızlığın kaynaklık ettiğini açıklamaktır. Başka âyetlerde "ölür diriliriz" sözlerinden sonra "öldükten sonra diriltilecek değiliz" demeleri, maksatlarının tenasühe inandıklarını göstermek değil, öldükten sonra dirilmeyi inkâr etmek olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. (bk. En'âm, 6/29; Mü'minûn, 23/37; Diyanet Tefsiri, Kur’an Yolu: IV/698)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet