Ayet küçük yaşta evlendirmeye izin mi verir? 

“Kadınlarınızdan âdetten kesilmiş olanlar ile âdet görmeyenler hakkında tereddüt ederseniz onların bekleme süresi üç aydır. Hamile olanların bekleme süreleri ise doğum yapmalarıyla sona erer. Kim Allah’a saygısızlıktan sakınırsa Allah ona işinde bir kolaylık verir.” (Talak Suresi-4)
- Ayette geçen “âdet görmeyenler” ifadesi ile ergenlik çağına girdiği halde âdet görmeyenler mi kastedilmektedir? Ya da küçük yaşta evlendirilenlerden mi bahsedilmektedir?
- Eğer öyleyse İslam çocuk yaşta evliliklere izin vermektedir!?

Değerli kardeşimiz,

“Kadınlarınızdan âdetten kesilenlerin iddetinde tereddüt ederseniz, onların iddet süreleri üç aydır. Henüz âdet görmeyenlerin de süreleri böyledir.” (Talak, 65/4)

mealindeki ayette meal olarak yer alan “Henüz âdet görmeyenlerin de (iddet) süreleri böyledir.” ifadesinden örneğin, beş yaşı anlamak mümkün değildir. Çünkü burada, evlenmiş olup da henüz aybaşı görmemiş kadınlar söz konusudur.

- İslam âlimlerinin kabul ettiği görüşe göre, ergenlik çağının tespiti, kadınlar için âdet görmek, erkekler için de ihtilam olmaktır. Kadın için âdetin başlangıcı en erken dokuz yaş (erkekler için on iki yaş) civarıdır. Bu haller kendisinde görülen kadın ve erkekler, ergen ve mükellef kabul edilir. Bu haller görülmediği takdirde, ergenlik çağı on beş yaş olarak kabul edilir. (bk. V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İsami, l 9/7184)

Buna göre, ayette yer alan “Henüz âdet görmeyenlerin de iddet süreleri böyledir” ifadesinden en objektif bir yorumla şunlar anlaşılabilir:

a)  “Henüz âdet görmeyenler” ifadesini, âdet görmenin son dönemi geldiği hâlde hâlâ âdet olmayan kadınlar şeklinde anlamak mümkündür. Demek buradaki ifadeden maksat 4-5 yaşındaki kız çocuğun evlenmesi değil, âdet yaşı geldiği hâlde henüz âdet görmeyenlerdir. Bu da âdet görmeyen için 15 yaştır.

b) Ayetin ilgili ifadesinden “20-30 yaşlarına geldiği halde âdet görmeyen kadınları” anlamak da mümkündür ve daha kuvvetli bir ihtimaldir. En büyük insanlık olan İslam’ın ruhuna uygun olan bu güzel yorumu bırakıp da “4-5 yaşındaki kız çocuğunu” anlamaya çalışmak -eğer art niyetin bir ürünü değilse-, gabavetin yani ahmaklığın ve anlayışsızlığın bir ürünüdür.

Bugün, bilimsel çalışmalar yapan uzmanların verdiği bilgiyi göre, kızlarda ortalama ergenlik yaşı 10,5; âdet kanamasının başlangıcı ise yine ortalama 12,5 yaştır. Yine yapılan bilimsel araştırmalara göre, kız çocuklarında ilk âdet kanamasının en geç 14 yaşında başlaması gerekir. Bir de buna nadir veya ender olan istisnai hâlleri de nazara alınabilir.

O hâlde, ayette yer alan “Henüz âdet görmeyenlerin de (iddet) süreleri böyledir.” mealindeki ifadeden 15 veya daha fazla bir yaşı anlamak neden makul olmasın! Zira, ortalama hayız yaşı 12,5 ise, bunun -istisnalarda- en fazla yaşının 15-20’yi de geçecek bir yaş olarak değerlendirmekte dini, akli ve ilmi kriterler açısından hiçbir sakınca yoktur. Zira hükümler herkesi kapsayacak şekilde olur.

O hâlde, hiç hayız görmemiş bir kızın yaşının ortalama 15 olarak kabul edebileceğimiz gibi, bunu -ender de olsa- hormonal olarak sağlıklı olmadığından âdet görmeye başlamamış 20 yaşın üstündeki kızları da içine alan bir ifade olduğunu da kabul edebiliriz.

Nitekim uzmanların bildirdiğine göre, kuzey ülkelerde ilk âdet yaşı 16-17’lere kadar çıkabiliyor.

- Bizim kanaatimize göre, bu ayeti böyle anlamakta hiçbir sakınca yoktur. Üstelik insani değerler bakımından realitelere daha da uygundur. Ve konumuz olan bu iki ayet arasında herhangi bir çelişki de söz konusu değildir. Çünkü:

Nisa suresi 6. ayette, (aslında bütün yetimler için söz konusu olmakla beraber, o günkü problemin kaynağı olanlar yetim kızlar olduğu için, onlara vurgu yapılarak) yetim kızlara mallarının teslim edilebilmesi için onların âkil-bâliğ-reşid olmalarının gereğine işaret edilmiştir.

Talak suresi 4. ayette ise, (ister evlenme yaşına girmiş isterse daha büyük olsun, herhangi bir sebepten ötürü, bir şekilde) henüz aybaşı hâlini yaşamamış kızların durumuna açıklık getirilmiştir.

Yaş itibariyle ergenlik çağını kadınlar için 17, erkekler için 18-19 yaşları kabul eden âlimler de vardır. (bk. el-Mebsut, 7/260-şamile)

Âlimlerin büyük çoğunluğuna göre, âdet görmenin ilk sınırı dokuz yaştır. İddet görmek, artık ceninin / çocuğun barınabileceği bir ortamın hazırlandığı anlamına gelir. Bu tekvinî / biyolojik hazırlık, aynı zamanda âdet gören kadının evlenmeye müsait olduğunu gösteren ontolojik bir belgedir.

Bir kadın, 15 yaşına kadar âdet görmemişse, 15 yaşına girdikten sonra artık hükmen âdet görmüş sayılır ve ayette geçen "henüz âdet görmemiş" ksımına girer.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Âdet görmemiş kız çocukları da evlendirilebilir mi?

- İddet konusunda İmam Mücahid, henüz kelimesini kullanmış mıdır ...

- Talak suresi 4. ayetinde geçen "Âdet görmeyenler hususunda ...

- Nisa suresi 6. ayet büluğ çağından önce evliliği yasaklıyorsa, Talak 4. ayet ...

- Talak suresi 4. ayete göre, hayız görmemiş kızlarla evlenip ilişkiye ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet