Ahid sandığını getiren peygamber kim?

- Bakara Suresi'nin 248. ayetinde bahsedilen Peygamber Samuel mi?
- Kuran'da bu Peygamberin ismi neden zikredilmemiş, hikmeti nedir?

Değerli kardeşimiz,

Bakara suresinin 246-248. ayetlerindeki özet bilgiye göre, İsrailoğullarının istekleri doğrultusunda kendilerine bir kral tayin edilmiştir. Bu kralın ismi Talut olarak bilinmektedir. Fakat bu konuda tefsir kaynaklarında bulamadığımız bazı soruları şöyle seslendirebiliriz:

a) İlgili ayetlerde kralın adı bildirildiği hâlde, ilgili peygamberin ismi zikredilmemiştir. Acaba bunun hikmeti ne olabilir?

Bu sorunun cevabı elbette semaidir yani Allah’ın ve Elçisinin bildirmesiyle bilinecek konulardandır. Fakat nakli delil olarak bulamadığımız bu hikmeti, akli delile dayandırmaya çalışmak da ilmi bir metottur.

Bunun hikmetlerinden bazıları şunlar olabilir:

Birincisi: İlgili nebinin kimliği yakın çevresi tarafından biliniyordu. Nitekim 246. ayette geçen “Kendi peygamberlerine dediler ki” ifadesi bunun göstermektedir. Yakın çevresi tarafından bilindikten sonra -özellikle fitne fesadın olduğu ortamda- başta peygamberler olarak büyük reislerin isimlerinin gizli tutulması, stratejik bir tedbir ve tefsir anlayışıdır. 

İkincisi: İsrailoğullarında peygamberlerin sık sık değiştiği bilinmektedir. Hz. Musa’dan sonraki bir süreç ise, birçok peygamberin görev yaptığı ve oldukça uzun dönemlerle bölünebilir olduğunu göstermektedir. Bu sebeple yalnız bir kişinin adını vermek bu sürece uygun düşmediği gibi olayların aslına uymayan başka nebilerin karıştırılması da hakikate aykırıdır. 

Üçüncüsü: İlgili nebinin kimliği gizlenmiş olmakla beraber, bir kralın kendisinde bulunması gereken özellikler “maddi ve manevi / bedeni ve fikri, ilmi ve ameli” gibi donanımlarına işaret edilmiştir.

Dördüncüsü: Olayın Hz. Musa’nın vefatından sonra vuku bulduğuna dair bilgi verilmekle beraber, bu sürecin kesin olan belli bir zaman dilimi hakkında bir bilgi verilmemiştir.

Demek ki tarihi bir sınır çizilmiş fakat tam nokta vuruşlu bir tanıtım cihetine gidilmemiştir.

b) İlgili peygamberin kimliği hakkında ayet ve hadis kaynaklarında kesin bir bilgiye rastlayamadık.

Tefsir kaynaklarına geçen bilgiler İsrailiyattır, yani İslam öncesi kaynaklara aittir. (bk. Maverdi, Razi, Meraği, İbn Aşur, ilgili yer)

Özellikle İbn Aşur “Amalika” yerine “Filistin” “Sifru Sanvail” gibi sözcükleri kullanarak daha modern bir yaklaşım göstermiştir. (bk. İbn Aşur, a.y.)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet