Abdulkadir Geylani, Allah'ın semaya inmesinin "rahmet ve sevabın inmesi" şeklinde tevil edilemeyeceğini söylemiş midir?

- Abdulkadir Geylani Hazretlerinin "el Gunye" kitabında şöyle dediği doğru mu?

"Allah Teala her gece dünya semasına iner. Nasil isterse ve istediği şekilde… ve Mutezile’nin ve Eş'ari’lerin iddia ettikleri gibi (Allah’in inmesi) onun rahmetinin veya sevabının inmesi manasında degildir."

Değerli kardeşimiz,

Abdulkadir Geylani Hazretleri'nin Gunyetü't Talibin isimli eserinde bu ifadeler yer almaktadır.

"Allah Teala her gece dünya göğüne iner istediği şekilde ve nasıl isterse öyle iner; günah işleyeni hata edeni isyan edeni eğer dilerse bağışlar. O yücedir yüceler yücesidir. O'ndan başka ilah yoktur, en güzel isimler O'nundur O'nun inmesi Mutezile ve Eş'arilerin dediği gibi rahmet ve sevabının inmesi manasına değildir. Çünkü Ubade bin Samit (r.a.) Resulullah'ın (s.a.v.) şöyle dediğini rivayet etmiştir:

'Allah Teala her gece gecenin son üçte biri girdiği zaman dünya göğüne iner ve şöyle der: İsteyen var mı istediği verilsin, istiğfar eden var mı bağışlansın, esir olan var mı bağı çözülsün. Bu sabaha kadar devam eder. Sonra yüce ve mübarek Rabbimiz yükselir ve kürsüsüne kurulur.' (Buhari, 2/66; Müslim, Salatul Müsafirin, hadis no:168; Ahmed, 2/487)" (Abdulkadir Geylani, Gunyetü't-Talibin,  terc. Abdülvehhab ÖZTÜRK,  Saadet Yayınevi, İstanbul - 2008, s. 166)

Bu mesele müteşabih hadis ve ayetlerin nasıl anlaşılacağıyla ilgili bir meseledir. Abdulkadir-i Geylanî selefi olduğu için bu konuları selefilerin anlayışına göre açıklamıştır. Selefiler müteşabih hadisleri ve ayetleri nasıl bildirilmişse öylece kabul ederler tevil yapmazlar.

Abdulkadir-i Geylanî Hazretleri aynı eserinde bu konuda şu izahatı yapmıştır: 

"Allah Teala'ya hudud, nihayet, öncelik, uzaklık gibi şeyleri söylemek, alt, ön, arka ve böyle ölçü ve keyfiyet nispet etmek caiz değildir. Çünkü şeriat bunlar ile nispeti bildirmemiştir. Bilakis Allah Teala cihetlerin yaratıcısıdır. Allah Teala nihayetsiz bilgileri bilici ve sonsuz kudrete sahibdir, her şeye gücü yeter. Mu'tezile Taifesi, bu hususta muhalefette bulunup, bunların hepsi hududludur dediler. Allah Teala'ya (var anlamında) varlık demek caizdir. Allah Teala'ya insana benzetmeksizin zat demek caizdir." (Gunyetü't-Talibin, Çelik yayınevi , İstanbul - 1994, s. 120-121)

Abdülkadir Geylani ayetlerin akli izahlarla açıklanmasına -te'vile- karşı olduğu için, Allah'ın semaya inişinin benzetme yapılarak izah edilemeyeceğini ve nasıllığını sadece Allah'ın bildiği bir şekilde olabileceğini söyler.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Selef alimleri müteşabih ayetlere nasıl inanırlardı?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet