Tövbeler her zaman kabul olur mu?

“Güneş batıdan doğmadan önce kim tövbe ederse, Allah onun tövbesini kabul eder.”
- Bu hadis-i şerifi nasıl anlamak gerekir?

Değerli kardeşimiz,

Konuyla ilgili hadis-i şerifin metni şöyledir:

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

« مَنْ تاب قَبْلَ أَنْ تطلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مغْرِبِهَا تَابَ الله علَيْه »

“Güneş batıdan doğmadan önce kim tövbe ederse, Allah onun tövbesini kabul eder.”  (Müslim, Zikir 43)

Güneş'in batıdan doğması, kıyametin büyük alametlerinden biridir. Gök cisimleri, kâinat yaratılalıberi belli bir düzen içinde seyrine devam etmektedir. Çünkü kendilerini yaratan ilahi kudret, onları böyle proğramlamıştır. Kâinatın sahibi dünya hayatına son vermek istediği zaman, yarattığı bu hassas düzeni bozacaktır. İşte o zaman Güneş batıdan doğacak, bunu gören insanlar dünyanın sonu geldiğini kesin olarak anlayacaklardır.

Güneş'in batıdan doğduğunu gören kâfirlerin gerçeği anlayarak iman etmeye kalkmaları onlara bir fayda vermeyecektir. Bu gerçeği ayet-i kerime şöyle ifade etmektedir:

“Rabbinin bazı alametleri geldiği gün, önceden inanmayan veya imanıyla bir hayır kazanmayan kimseye, artık imanı fayda vermez.” (En'âm, 6/158).

Kıyamet alametleri belirdiği zaman iman etmek fayda vermediği gibi, korkunç gerçeği artık iyice anlayan günahkâr müminlerin yaptıklarına pişman olarak tövbe ve istiğfar etmeye kalkmaları da bir fayda getirmez. Demekki önemli olan, her şeyi zamanında yapmaktır. Bir gün kıyametin kopacağını, ahiret hayatının başlayacağını ve insanların dünyada yaptıklarından dolayı orada hesaba çekileceklerini daha hayat devam ederken anlamalı, kötü davranışlarını bırakmalı ve kendisine çekidüzen vermelidir.

İnsanı tövbe etmenin gereğine inandıran hususlardan biri günaha bakış tarzıdır. İyi bir kul günaha sempati duymaz. Onun çirkin bir davranış olduğunu kabul eder. Günah işlemeye devam etmenin Allah’a saygısızlık olduğunu düşünür. Günahından dolayı üzülür, vicdan azabı çeker. Bu konuda büyük sahabi Abdullah İbni Mes’ûd’un çok güzel bir sözü vardır. Der ki:

“Mümin kimse günahlarını hayalinde öylesine büyütür ki, sanki kendisi bir dağın eteğinde oturuyormuş da dağ üzerine çökecekmiş zanneder. Günaha düşkün kimse ise günahlarını, burnunun üstüne konan bir sinek gibi görür.” (bk. Buhârî, Daavât 4).

Özetle;

1. İnsan her fırsatta tövbe etmeli, Cenâb-ı Hakk’ın kendisine lutfettiği “hatayı düzeltme yeteneği”ni göstermelidir.

2. Allah Teâlâ kulunun tövbesini kıyamet kopana kadar kabul eder. (bk. Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Riyâzü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Erkam Yayınları, Hadis No: 18)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet