Tek başına gecelemek veya tek başına yolculuğa çıkmak haram mı?

Rasulullah (asm) "bir kimsenin tek başına gecelemesini veya tek başına yolculuğa çıkmasını yasakladı." hadisinin:
1- Tahkik (sıhhat derecesi)
2- Tahric (tam)
3- Şerhi nasıldır (erkekler de mi nereye vs mahiyeti nedir)?

Değerli kardeşimiz,

İlgili hadis rivayeti şöyledir:

عن ابن عمر أن رسول الله - صلى الله عليه وسلم - نهى عن الوحدة ، أن يبيت الرجل وحده أو يسافر وحده

Abdullah b. Ömer’in (ra) rivayet ettiğine göre, Resulullah sallallahü aleyhi ve selem, “Bir kimsenin tek başına gecelemesini veya tek başına yolculuğa çıkmasını yasakladı." (Ahmed, Müsned, 2/91)

Nureddin el-Heysemi, bu hadisin bütün ravilerinin güvenilir olduğunu söyleyerek, hadisin sahih olduğuna dikkat çekmiştir. (Mecmau’z-zevaid, Hadis no: 13208)

Bu yasağın sebebi ve hikmeti, tek başına olmanın, korkuya, düşman saldırısına, hırsızlık veya her hangi bir hastalığa maruz kalmamak içindir.

Zira bir kimse ile birlikte bir arkadaşının olması; düşman saldırısına veya olabilecek bir hırsızlık girişimine karşı caydırıcı olabileceği gibi; aynı zamanda her hangi bir hastalığa karşı müdahalede bulunmak veya ilk yardımı sağlamak için de önemlidir. (Fethü’r- Rabbani, 5/64)

Hadisin açık manası, kadın-erkek ayırımı olmadan herkesi içine almaktadır.

Hadiste geçen yasaklama, haram anlamında değildir. Peygamber Efendimiz, buna ne kadar önem verdiğini göstermek ve insanları başlarına gelebilecek kötü durumlardan korumak için zaman zaman bu tür ifadeler kullanırdı.

Nitekim gece yolculuğuyla ilgili başka bir hadiste şöyle buyurmuştur:

“Eğer insanlar, yalnız başına yolculuk yapmakta ne sakıncalar olduğunu benim kadar bilselerdi, hiçbir binek sahibi (yolcu) gece yolculuğuna yalnız çıkmazdı.” (Buhârî, Cihâd 135)

Tek başına yolculuğa çıkmak özellikle gece yolculuğu yapmak, dün olduğu kadar bugün de dinî-dünyevî, sosyal ve psikolojik birtakım sakıncalar taşımaktadır. Bu sakıncalardan insanların bildikleri, tecrübe ettikleri vardır, bilmedikleri de vardır.

İşte bu hikmetlerden dolayı, Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm), “Benim bildiğim sakıncaları insanlar bilmiş olsalardı...” buyurmak suretiyle, kendisinin bildiği ve fakat insanların idrak edemedikleri birtakım sakıncaların bulunduğuna işaret etmiştir.

Peygamber Efendimiz (asm)’in bu ikazı ve yolculukta bir yol arkadaşına sahip olma tavsiyesinin elbette istisnaları vardır. Bilhassa harp zamanında istihbarat ve keşif görevi verilen kimsenin yalnız başına o göreve gitmesinde bir sakınca yoktur. Çünkü görevin zaten kendisi tehlikeli ve yalnız başına yapılabilecek bir iştir.

Buna göre:

- Tek başına ve özellikle geceleyin yolculuğa çıkmak veya evde kalmak doğru değildir.

- Tek başına yolculuğun veya evde kalmanın dinî-dünyevî açıdan birçok sakıncası vardır.

- Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm), ümmetini her konuda uyarmış ve onlara en uygun olan tavır ve davranışları göstermiştir.

- Geceleyin tek başına yolculuğa çıkmak veya evde kalmak sünnete uygun değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet