Tatlı, içilebilir deniz var mıdır? "İki deniz birbirine eşit değildir. Bu taze ve tatlı olup içimi yumuşaktır, şu ise tuzlu ve acıdır. Hepsinden taze et yersiniz ve takınacağınız mücevherleri çıkarırsınız..." anlamında ayet var...

Değerli kardeşimiz,

İslam alimleri;

“Biri tatlı susuzluğu giderici, öbürü tuzlu ve acı iki denizi salıveren / birbirine karışmadan akıtan; aralarına bir engel / aşılmaz bir sınır koyan O’dur.”(Furkan, 25/53)

mealindeki ayetin üzerinde durmuş ve zahiri olarak görünen problemi çözmeye çalışmışlardır.

Buna göre;

- Ayette geçen “Behreyn”: iki denizden maksat, biri deniz, biri de denize benzer büyük bir ırmak kast edilmiş olabilir. Arapçada tağlip sanatı diye bir edebî sanat vardır. Bu, asgarî müşterekte birleşen iki şeyden söz edilirken,  onlardan yalnız daha çok revaçta olan, daha güçlü görünen varlığın adını kullanma sanatıdır.

Mesela; erkek-kadın için birlikte bir kelime kullanılacaksa, erkek için geçerli olanı kullanılır, fakat, kadın da onun içerisinde yer alır. Örneğiğin, Kur’an’da hep “Ya eyyühellezine âmenû” (ey iman edenler) tabiri kullanılır. Bu tabir, dil bilgisi açısından yalnız erkekler içindir, ancak kadınların da bu hitaba dahil olduğunda şüphe yoktur. Yine Araplar, ay kelimesinin tesniyesi / ikili olan “kameran” kelimesini kullanırlar ve bununla “ay-güneş” ikilisini kastederler.

Bunun gibi ayette de, “deniz-ırmak” ikilisi için “iki deniz” tabirinin kullanılması mümkündür.

Buna göre, tatlı su ırmak için, tuzlu da deniz için kullanılmış olabilir. Müfessirler daha çok Fırat, Nil, Ceyhun nehirlerinin isimlerini vermişler. Ayette “Fırat” kelimesi, sanki Fırat ırmağını da çağrıştırmaktadır.

Alusî bazı alimlere göre, büyük ırmaklara deniz demek yaygın bir kullanımdır. Bu sebeple, bu ayetten Nil nehrini anlamakta bir sakınca yoktur. Çünkü, Nil nehri bir kara parçasıyla ikiye bölünmüş durumdadır. Bu açıdan yalnız bu nehir için “iki deniz” tabiri kullanılabilir.

Bu gün, bazı denizlerin diplerinde tatlı suyun bulunduğuna dair önemli bilgiler vardır. Bu açıdan meseleye baktığımızda, iki deniz tabirinde bir sakınca yoktur. Fahreddin Razî, -kendi dönemindeki bilgilere dayanarak- bunu kabul etmese de, kanaatimizce, yakın bir gelecekte denizlerin önemli miktarda tatlı su barındırdıklarına dair, önemli bilgiler elde edilecek ve o zaman ayetin bir mucizesi daha gerçekleşmiş olacaktır(bk. Taberî, Zemahşerî, Beydavî, İbn Kesir, Ebu Suud, Alusî, İbn aşur tefsirleri, ilgili ayetin tefsiri).

İlave bilgi için tıklayınız:

- Rahman Suresi'nde iki suyun karışmadığı ve ikisinden de inci ve mercan çıktığı bildirilir. Tatlı ve tuzlu su hangisidir? İnci ile mercan nereden çıkar?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet