Sılayırahim hangi akrabalar için geçerlidir?

- Kadın kocasından izin almadan akraba ziyareti (sılayırahim) yapabilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Kadın, anne babasını ziyaret edecek olursa, öncelikle kocasından izin istemelidir. Bu izin ne zaman gideceği, orada ne kadar kalacağı konusundadır. Şayet kocası hiç izin vermiyorsa o hâlde kadın izin almadan gidebilir. Yoksa kadın tamamen serbest hareket edebilir diye bir durum söz konusu değildir.

"..Allah'tan korkun ve akrabalık bağlarını kesmekten sakının..." (Nisâ, 4/I)

"Onlar ki Allah'ın gözetilmesini emrettiği hakları gözetirler (akrabalık bağlarını devam ettirirler ve iyilikte bulunurlar); Rablerine saygı beslerler ve kötü hesaptan korkarlar..."

"Yine onlar, Rablerinin rızasını isteyerek sabreden, namazı dosdoğru kılan, kendilerine verdiğimiz rızıklardan gizli ve açık olarak (Allah yolunda) harcayan ve kötülüğü iyilikle savan kimselerdir. İşte onlar var ya, dünya yurdunun (güzel) sonu sadece onlarındır."

"(O yurt) Adn cennetleridir; oraya babalarından, eşlerinden ve çocuklarından sâlih olanlarla beraber girecekler, melekler de her kapıdan onların yanına varacaklardır."

"(Melekler:) Sabrettiğinize karşılık size selam olsun! Dünya yurdunun sonu (cennet) ne güzeldir! (derler)."

"Fakat Allah'ın tevhit akidesini kabullendikten sonra onu bozanlar ve Allah'ın bağlanmasını emrettiği bağları koparanlar (akrabalık bağlarını kesenler) ve yeryüzünü fesada verenler var ya; işte bunlar, lanet onlara ve yurdun kötüsü cehennem de onlara." (Ra'd, 13/21-25).

Ayet ve hadislerde geçen "rahim" (akraba) sözünün hangi derecede akrabaları içine aldığı hususunda farklı görüşler vardır. Bazılarına göre kendileriyle evlenilmesi haram olanlar; bazılarına göre vârisler akraba sayılır. Bazı âlimler de mahrem olsun olmasın, kişinin bütün yakınları akraba (rahim)dir demişlerdir. Bu son görüş, toplumsal yardımlaşma bakımından daha kapsamlıdır.

Bu durumda bazı alimlere göre sizin de kayınbaba ve kaynananızı ziyaret etmeniz gerekmektedir.

Akrabalık bağının (sıla-i rahim, sılayırahim) hakkını vermemekten sakınmanın, Allah'ın emirlerine aykırı davranmaktan sakınma ile beraber zikredilmesi İslam'da akraba­lık ilişkisine ne kadar önem verildiğine güçlü ve açık bir işaret teşkil etmektedir. Ayrıca Nisa suresinin bu ilk ayeti, sûrede "ana, kız kardeş, eş" gibi sıfatlarla erkeğe bağlı (araların­da akrabalık veya akid ilişkisi bulunan) kadınların haklarına riayet edilmesi gerek­tiğine ve bunun Allah'ın emirlerine riayet mahiyetinde olduğu hükmüne de işaret etmekte, gelecek hükümler için manevî bir müeyyide vermektedir.

Esasen ayette geçen "ERHÂM" kelimesi rahimin çoğulu olup kadında çocuk yatağı olan özel organıdır. Fakat yakınlık ve akrabalık sebeplerine de denilir. Nitekim sıla-i rahim, arkabaya iyilik; kat'-i rahim, yakınlık ilişkisini kesmek demektir. Burada da yakınlık sebepleri mânâsınadır.

Her zaman rahim kelimesinin sevgi, merhamet, şefkat ve acıma mânâsını anlattığı ve bunlar, kadınlığın yaratılışının gereği bulunduğundan dolayı kadınlara acımak ve şefkat ile muamele etmek, şeref ve haysiyetlerini yaratılışları gereğince korumak, tecavüzden ve kötüye kullanmaktan ve evlenme gayesini bozacak yakışıksız şeylerden korumak ve aile fertleri, çoluk çocukları, genel olarak akraba ve hısımlar hakkında da akrabalık inceliğine yaraşan nazik ve çekici bir sevgi beslemek ve bütün bunlarda Allah sevgisi ile Allah korkusunun özü demek olan Allah korkusu esas kabul edilip iyi ve kötüyü bu açıdan düşünmek ve bundan dolayı bu ilişkilerde ne erkeğin ne kadının yaratılış hikmetine ve türeme gayesine aykırı olan hırs ve nefse ait kibri, ne de akrabaların Allahın emrine aykırı arzu ve meyilleri gözönüne alınmayıp, her hususta Allah'ın hükmünün yerine getirilmesi lüzumu gösterilmiştir.

Bu konuda birçok hadis-i şerifler de vardır. Bazıları şunlardır:

"Rahim (akrabalarla ilişkiyi sürdürmek) Arşa asılıp şöyle der: Beni gözeteni Allah gözetsin, beni terkedeni Allah terketsin." (Müslim, Birr, 17)

"Allah Teâlâ şöyle buyurur: 'Ben, Rahmanım, o rahimdir. Ben, ona ismimden bir isim türettim. Bundan dolayı onunla ilgilenen, akrabalarla ilişki sürdüren ve iyilik yapana ihsanda bulunurum, akrabalarla ilişkisini keseni de mahrum ederim." (Ebu Davud, Zekat, 45)

 "Allah'a itaat edilen şeylerde akrabalık ilişkilerini sürdürmekten daha çabuk sevabı verilen hiçbir şey yoktur. Allah'a isyan edilen amellerde de cezası, zinadan ve yalan yere yeminden daha çabuk verilen hiçbir amel yoktur." (Razi, Tefsir, IX, 172)

 "Sadaka ve akrabalık ilişkilerini sürdürmek, Allah bunlarla ömrü uzatır. Ve kötü ölümü defeder. Sakıncalı ve tiksindirici şeyleri de defeder." (Feyzü'l-Kadir, 4/237, no: 5140)

 "Sadakanın en faziletlisi, düşman olan akrabalara verilendir." (Darimi, Zekat, 38)

Özetle, "Rabbinizden korkun" ifadesi, genel olarak insanlar arasındaki umumi kardeşliğin bozulmasından ve erkekle kadın arasındaki cinsel meyillerin kötüye kullanılmasından, "Allah'tan korkun" ifadesi de aile ve akraba haklarının ve ilişkilerinin bozulmasından sakınmayı kapsamaktadır.

Yani gerek genel ilişkilerde ve gerekse özel ilişkilerinizde Allah'a isyan etmekten korkunuz. Çünkü her zaman Allah üzerinizde gözcüdür. Bütün hareketleriniz Allah'ın kontrolü altındadır. Fiillerinizden, sözlerinizden, niyetlerinizden hiçbiri ondan gizli kalamaz.

İlave bilgi için tıklayınız:

 - Kadın kocasından izin almadan anne babasını ziyaret edebilir mi?

- SILA-İ RAHİM, Sılayırahim.

- Aile içerisindeki tartışmalarda kadın ve erkek nasıl davranmalıdır? 

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet