Akrabaları ile bağlarını kopartan cennete giremez, sözü hadis midir?

-  Eğer hadis ise, nasıl anlamalıyız?

Değerli kardeşimiz,

Evet, bu ifade hadistir:

"Akrabalarıyla ilişkiyi kesen cennete giremez." (Buhârî, Edeb, 11 )

Bunun manası, "Cezasını çekmeden veya affedilmeden cennete giremez." demektir.

Burada sıla-i rahmi kesmenin cehennem fiili olduğu, Cennetlik bir fiil olmadığı ifade edilmiştir. Ayrıca kişi tövbe etmedikçe ve sılayırahimde bulunmadıkça, bundan dolayı hesaba çekileceğine de işaret etmektedir.

İslam'ın çokça ehemmiyet verdiği hususlardan biri de sılayırahimdir. Yani akrabalar, yakınlar arasındaki münâsebet... Bunun iyi olması, karşılıklı sevgi, saygı ve yardımlaşma esasına dayanması gerekmektedir.

Rahm, kelime olarak rahmetten gelir; rahmet, "acımak", "şefkat duymak" manalarını taşır. Türkçemizde sılayırahim tabiri içerisinde rahm şeklinde kullanılan bu kelime, Arapça aslında rahim şeklinde kullanılır. Akrabalık, hısımlık, yakınlık, kuvvet, karâbet gibi farklı kelimelerle dile getirilen beşeri yakınlığı ifâde eder.

Sıla, ulaşmak, kavuşmak manasına gelen vüsûl kökünden masdardır. Öyleyse sılayırahim, tabir olarak, kısaca akrabalara kavuşmak manasına gelir. Şârihler atiyye (ihsan), şefkat, merhamet, yardım, görüşme, ziyaret gibi değişik manaları sılayırahime izafe ederler. Daha değişik ifade ile yakınlarımıza karşı dinimizin tahmil ettiği bir kısım vazifelerimiz vardır ki, bunların yerine getirilip ifa edilmesine sılayırahim denmiştir.

Söz gelimi iş ve ikâmet yerimiz akrabalardan uzaklarda ise zaman zaman ziyaretlerine gitmek, mektup yazıp telefon etmek; yakında ise arada sırada görüşmek, yardımımıza muhtaçsa yardım etmek, hastaysa ziyaret etmek, bir meselesi varsa ilgilenmek; sürurunda tebrik, üzüntüsünde teselli ve tâziyede bulunmak, hal hatır sormak, selam vermek vs. hepsi sılayırahime dâhildir. Bütün bu sayılanlar akrabalar arasındaki mânevi bağları güçlendirir, artırır, insanı hayata daha çok bağlar, ferdleri bencillik, yalnızlık gibi kötü hislerden ve böylesi duyguların getireceği marazi hal ve durumlardan korur. Allah'ın rızasına, rahmetinin tecellisine sebep olur.

Sılayırahim öncelikle akrabalara karşı talebedilmiş ise de, komşulara, arkadaşlara, meslektaşlara, iş arkadaşlarına, din kardeşlerine ve her çeşit tanıdıklara karşı da vazife ve borç kılınmıştır. Söz gelimi, karşılaştığımız bir mü'mine, tanımasak bile verilen bir selâm, yaşlı bir kimseye yer gösterme, otobüste yer verme, düşen bir çocuğu kaldırma, soran kimseye adres tarif etme, içtimâî münasebetlerde güler yüzlü, tatlı sözlü olma, hayırhah ve yardımsever tavrı takınma vs... hepsi birer sılayırahimdir. Şu halde sıla-i rahmi, bu sayılanlardan sadece biri olarak anlamak büyük bir eksiklik olur.

Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor:

"Bir adam Efendimiz aleyhissalâtu vesselam'a gelerek:

"Ey Allah'ın Resulü! Benim akrabalarım var. Ben onlara sılayırahm yapıyorum, onlar mukabele etmeyip alakayı kesiyorlar. Ben onlara iyilik yapıyorum, onlar bana kötülük yapıyorlar. Ben onlara yumuşak davranıyorum, onlar bana karşı cahillik yapıyorlar!" dedi.

Bunun üzerine Efendimiz aleyhissalâtu vesselam:

"Eğer dediğin gibi isen, sanki onlara sıcak kül yediriyor gibisin. Sen bu şekilde devam ettikçe, onlara karşı Allah'ın yardımı seninle olacaktır." (Müslim, Birr, 22)

"Senden kopandan sen kopma, sana kötülük yapana sen iyilik yap, aleyhine bile olsa hakkı söyle." (Canan, İbrahim, Hadis Ansiklopedisi, IX/269)

İlave bilgi için tıklayınız: 

- SILA-İ RAHİM.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet