Şerri yaratmak şer değil mi?

Değerli kardeşimiz,

Soru:

Hayırları da şerleri ve kötülükleri de yaratan Allah’tır. Ondan başka yaratıcı yoksa, şerleri yaratmak şer değil midir?

Cevap:

Kur’an-ı Kerim’de her şeyin yaratıcısının Allah (CC) olduğu açıklanır. Ama şerri yaratmak şer değil, şerri kesp (kazanmak) şerdir. Meselâ ateş insanlar açısından hem iyi, hem kötü olabilir. (Taftazani, Şerhu’l-Akâid, s. 203, 221, 227, 234-235, 239; Bilmen, Mülahhas, s. 84, 86, 88; Mehmed Vehbi, Akâid-i Hayriye, s. 29-32; Gelenbevi, s. 234;  Koçar, s. 226-242.)

Ateş medeniyetin ilerlemesi yolunda pek çok külli hayırlara ve iyiliklere sebep olmuştur. İnsan tedbirsizlik yapıp evinde yangın çıkarınca: “Ateş şerdir, öyleyse onu yaratmak da şerdir.” diyemez. (Taftazani, Şerhu’l-Akâid, s. 227, 235-236, 239.)

Ateş bu adam için kendi kesbi (hür iradesiyle gerçekleşen kazanımı) ile şer ve kötülük olmuştur. Yani o evinde yangın çıkararak ateşi kendine kötü yapmıştır. Oysa o güne kadar ateş ona hayırdı: Yıllarca yemeğini pişirdi, kalorifer kazanında, sobasında yanarak onu ısısından yararlandırdı, arabasında benzini yakarak ulaşımda ona hizmet etti.

Güneş de bir soba gibiydi, ateşi dünyayı ısıttı ve ışıklandırdı, fotosentezin gerçekleşmesine sebep olup, ateşten zarar görene ve tüm insanlara türlü meyvelerin ikram edilmesinde görev aldı. Ama bir insan güneş çarpmasına maruz kalıp ölürse, güneş ona da şer oldu. Ama suçlu burada güneş ve güneşi yaratan değil, güneşe karşı tedbirde hata edendedir.

Aslında şerler ve kötülükler, zararlı şeyler de bir tür ateş gibidirler. Onları kendimize şer yapmadan, zararlı duruma sokmadan kendilerinden yararlanabiliriz. Bu açıdan “Ateşin, güneşin yaratılması şerdir, kötüdür.” diyemediğimiz gibi, “Şeytanın yaratılması da şerdir.” diyemeyiz. (Mutlu, s. 43-45, 50-51, 63-64; Taftazani, Şerhu’l-Makâsıd, IV, 239-240, 255, 276, 279.)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet