Şafii mezhebine, göre necasetten taharet / temizlik ve bu konudaki vesvese bahsini anlatır mısınız?

Taharetlenirken, acaba uzuvlarımı yıkarken üzerime sıçradı mı diye, taharatımı yaptıktan sonra pamukla tampon yapmama rağmen bir şüphe içerisinde kalıyorum. Acaba geldi mi gelmedi mi diye. Ayrıca necaset elbiseye veya iç çamaşıra sıçramışsa veya bulaşmışsa, üç defa su ile tamamını değil de sadece necasetin olduğu yerin üzerine su ile mesh edersek arınır mı?..

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Kesin bilgiyle necasetin bulaştığı veya idrarın geldiği bilinmiyorsa, bu konuda VESVESE yapmaya gerek yoktur.

NECASET BAHSİ VE GİDERİLMESİ

İnsanın ön ve arka menfezlerinden çıkan -meni hariç-  her şey necistir. İdrarın her çeşidi necis olduğu için yıkanması vaciptir.

Taam yiyemeyen, (anne sütünden başka bir şey yiyemeyen) çocuğun idrarı (sidiği)nin üzerine su dökülmesi ile temizlenir.

Necisin hiçbir çeşidi affolunmaz. Ancak kan ve kusuntunun çok azı, yani gözle görülmeyecek şekilde olan kan ve kusuntu ile akıcı kanı olma­yan sinek ve haşaratlar yemeğin içine girip içinde ölürse, o yemek necis olmaz.

Necaset lügatta, tiksindirici şey demektir, şer'i anlamı ise namazın sıh­hatine mani olan tüm pisliklerdir.

Delili şu ayeti kerimedir:

"Ey iman edenler! Şüphesiz ki içki, kumar, dikili putlar ve fal okları, şeytanın işinden olan birer necistir. Ondan sakı­nınız ki kurtuluşa erersiniz." (Maide, 5/90)

Enes (r.a.) anlatır:

"Rasulullah (asm) defi hacet için çıktığı zaman biz O'na su götürürdük, O da onunla yıkanırdı." (1)

Başka bir hadisi şerifte Peygamber (asm) Ammar'a buyurmuştur:

"Elbiselerini id­rardan, dışkıdan, mezi ve kusmuktan temizle." (2)

Hz. Ali (ra)'nin bir rivayeti de şöyledir:

"Ben mezisi çok olan biriydim. Kızının mevkiinden dolayı bu durumu Hz. Peygambere söylemekten haya ediyordum. Mikdat bin Esved'e sor­masını söyledim. Hz. Peygamber 'Tenasül organını yıkar ve abdesti alır.' buyurmuşlardır." (3)

Ön ve arka taraftan çıkan her şey yukarıdaki hadislerde belirtilen şey­lere kıyas edilmiştir. Ancak meni bunlardan istisna edilmiştir.

Hz. Aişe (ra) validemiz onun hakkında şöyle diyor:

"Ben Allah Resulünün elbisesine bulaşan meniyi kuru şekilde giderir­dim. Sonra O da gider namaz kılardı." (4)

Bu hadisten anlaşılıyor ki, meni necis olsaydı, elle kuru bir şekilde gi­derilmesi yeterli olmazdı.

- Yemek yemeyen, sadece anne sütüyle beslenen çocuğun idrarının üzerine sadece su dökmekle iktifa edileceğine dair hadis:

Umrau Kays binti Hisan, henüz yemek yemeyen bir oğlan çocuğunu Resul-i Ekrem'in yanına getirdi ve çocuğu onun kucağına koydu, çocuk da işeyiverdi. Rasulullah (asm), suyu elbisenin üzerine azar azar dök­müş, onu tam yıkamamaştır. (5)

- Kan ve kusuntusunun çok azı, sinek ve haşaratların affedilmiş neciler olduğu ve bunların yemek içine düşmesiyle yemeği pislemeyeceği ko­nusu hadisi şerifler ışığında açıklanmıştı.

Sinek, bit, pire, arı ve akrep gibi asaleten akıcı kanı olmayan hayvan­lardan biri, bir suya veya başka bir sıvıya düşüp ölürse, içine düştüğü şeyi necis yapmaz. Ama birisi tarafından kasten içine atılırsa o zaman necis olur.

Kulleteyne yetişen bir suya bir necaset düşer de suyun üç özelliğinden herhangi bir özelliğini bozmazsa necis olmaz. Ama suyun herhangi bir özelliği bozulursa, o zaman o su necis olur.

Suyun üç özelliği şunlardır:

1. Renk.
2. Koku.
3. Tad.

Bir adam kulleteyn miktarı (kulle yaklaşık 216 litre, kulleteyn 432 litre) olan bir suya düşüp ölürse, içine düştüğü su necis olmaz. Çünkü dinimize göre insan, muhterem olduğundan, hayatta olduğu gibi ölümünde de tahirdir. Ancak vücudunda veya elbisesinde necaset bulunduğu takdirde durum değişir. Necisten dolayı o su necis olur.

Kulleteyn miktarından az olan bir su, herhangi bir necasetle pis olmuş­sa, temizlenebilmesi için sıfatları normal bir hale dönmek şartıyla beraber, kulleteyn olacak kadar kendisine su ilave edilmelidir. Kulleteynden fazla olur ve necaset sıfatı da kalmamışsa, o su temiz olur.

Kulleteyn miktarı olan suyun içine necaset düştüğü taktirde rengi, tadı veya kokusu değişirse necis olur. Kendiliğinden veya ona su ilave etmek suretiyle vasıfları düzelirse te­miz olur. Ama ilaçlamak suretiyle su eski haline dönerse, ne temiz ne de temizleyeci olur.

Her çeşit hayvanın aslı şer'ân temizdir. Ancak köpek, domuz ve bunla­rın birbirleriyle birleşmesi neticesi doğan bir varlık veya bu ikisinden bi­rinin temiz bir hayvanla birleşmesi neticesinde meydana gelen bir hayvan temiz değildir.

Balık, çekirge ve insanın ölüsü dışında kalan her çeşit ölü (şer'i ölçü­ler dahilinde kesilmemişlerse) necistir. Köpek veya domuz herhangi bir yemek kabına ağzını sokarsa, orasını bir defasını toprakla olmak üzere yedi defa yıkamak gerekir. Diğer necasetler ise birer sefer yıkanması ye­terlidir. Üç sefer yıkamak ise daha da efdaldir.

Herhangi bir işlem yapılmadan şarap kendiliğinden sirkeye dönüşürse temiz olur. Ama içine bir şey atmakla veya herhangi bir işlem yapmakla sirkeye dönüşürse temiz olmaz.

Köpeğin, domuzun, ikisinin birleşmesinden meydana gelen yavru ve­ya her birisinin başka bir hayvanla birleşmesinden doğan hayvanın ağzı, salyası, idrarı, kuru ve yaş yerleri, yaş bir yere değerse veya ağzı kuru bir yere değerse orasını bir defa toprak ve altı defa su ile yıkamak lazımdır.

Ağır (Muğallaz) Necaset

Domuz etinin haram olduğuyla ilgili Yüce Allah Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurur:

"De ki: Bana vahyolunanda, leş veya akıtılmış kan yahut domuz eti (ki pisliğin kendisidir) ya da günah işlene­rek Allah'tan başkası adına kesilmiş bir hayvandan... " (En'am, 6/145)

Köpeğin de haram olduğunu bildiren hadisi şerif:

Ebu Hureyre (r.a)'dan rivayeten Peygamberimiz (asm) buyurdular ki:

"Köpek herhangi birinizin kabından yalarsa, birincisini toprakla ova­layarak o kabı yedi defa yıkasın." (6)

Domuz ile köpek aynı hükümdedir. Köpek ile domuzun birleşmesinden veya bu iki hayvandan birisinin te­miz bir hayvanla birleşmesi neticesi doğan hayvanın haram oluşu da aslı­na çekmesinden dolayıdır.

Balık ile çekirgenin ölüsü necis değildir. Çünkü Peygamber (asm) şöyle buyrumuşlur:

"Size iki ölü ile iki kan helal kılınmıştır; iki ölü balık ve çekirgedir. İki kan ise ciğer ve dalaktır." (7)

Kan ve irin de necis hükmündedir.

Canlı bir hayvandan kesilen herhangi bir parça da haramdır. Kıl ve tüyler bundan istisna edilmiştir.

Hafif (Muhaffef) Necaset

Daha evvel ifade ettiğimiz iki yaşın altında olup anne sütünden başka bir şey yemeyen çocuğun idrarı. Bunun üzerine sadece su serpmekle yetinilir.

Orta (Mutevassıt) Necaset

Bu tür necasetler hayvan dışkısı, kan ve insan pislikleri gibi iğrenç olan necis türleridir. Bu necis türlerinin temizlenmesi ancak su ile olur. Çıkarılabilirse tek defa da yıkamak yeterlidir. Taş ile silince ise, kişinin kendi defi haceti sonrası kendine ait olan idrar ve dışkı artığını temizlemesindendir. Başka birine ait olan necisi temizlemek ancak su ile olur.

Orta necasetlerin temizlenmesinin ne şekilde olduğunu bildiren delil şudur:

İbni Ömer şöyle rivayet eder:

"Namaz elli, cünüplükten dolayı yıkan­mak yedi ve elbiseden idrarı yıkamak yedi defa idi. Resulullah (asm) na­maz beş vakit, cünüplükten dolayı yıkanmak bir ve elbiseden sidiği yıka­mak da bir defaya indirilinceye kadar (Allah'a) duaya devam etti." (8)

Di­ğer necasetler de sidiğe kıyas edilmiştir.

Dipnotlar:

(1) Buhari, 214.
(2) İmam ahmed, Darekutni
(3) Buhari, 176; Müslim, 303
(4) Müslim, 288
(5) Muslim, 287
(6) Müslim, 279
(7) İmam Ahmed, II/97
(8) Ebu Davud, 247

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet