Orta Asya'daki Türkler de kutsal saydıkları dağ veya tepe etrafında yedi defa dönerek tavaf etmektedirler. Haccda Kâbe tavafı ile bu olay arasında ne gibi bir bağlantı vardır? Her ikiside de yedi defa dönülmesi nasıl anlaşılmalıdır?

İslamiyet için hacca giden insanlar kabe etrafında yedi defa dönmek suretiyle o kutsal mekanı tavaf ederler. Orta Asya'daki Türkler de kutsal saydıkları dağ veya tepeyi, etrafında uedi defa dönerek tavaf etmektedirler. Bu iki olay arasında ne gibi bir bağlantı vardır? Her ikiside de yedi defa dönülmesi nasıl anlaşılmalıdır?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Dağ kültü, eski çağlardan beri çeşitli uluslarda mevcut olan, uluslar arası bir külttür. Eski Yahudiler Sina Dağı’nı, Yunanlılar Olympos’u, Hintliler Himalaya’yı, Moğollar da Burhan Kaldun’u kutsal kabul etmişlerdir.

İslam öncesi Türklerde dağ kültü Gök Tanrı kültüyle ilgili bir kült halini almıştır. Hunların eski vatanı olan Şan-Din-Şan sıradağlarındaki Han-Yoan dağı, her yıl Gök Tanrı’ya kurban kestikleri dağdı. Orta Asya’da yaşayan başka kavimlerde de Gök Tanrı’ya kurbanların yüksek dağların tepelerinde sunulduğu Çin kaynaklarından öğrenilmektedir. Günümüzde Altaylı Türklerin de kurbanlarını Gök Tanrı’ya yüksek dağ tepesinde, yaptıkları bir ayinle sundukları belirtilmektedir.

Eski Türkler, dağların Tanrı makamı olduğuna inanmakta idiler. Dağlara mübarek, mukaddes, büyük ata, büyük hakan anlamlarına gelen sıfatlar verirlerdi. Her boyun ve her oymağın kendine mahsus kutsal kabul ettiği bir dağı olduğu gibi, boylardan meydana gelen büyük teşekküllerin de kutsal kabul ettikleri ortak dağları vardı. 7. yüzyılda bütün Türk boyları ve Gök Türk Devleti'ne giren yabancı boylar için Ötüken Dağı’nın ve ormanlarının kült olduğu, gerek Gök Türk ve gerekse Uygur yazıtlarından anlaşılmaktadır. Orta Asya’nın en kutsal dağları ve bölgesi olan “Ötüken”, Tanrı’nın dünyaya, dünyanın da Tanrı’ya en yakın olduğu yer olarak kabul ediliyordu.

Her milletin ibadet şekilleri farklı olmuştur. Bütün kavimlere peygamber gönderilmiş ve hak din tebliğ edilmiştir. Bir çoğunun aslı vahiy olan dinler zamanla bozularak şekil değiştirmiştir. Belki de ilahi vahye dayanan bir ibadet zamanla tahrif edilerek o hale gelmiş olabilir.

İlave bilgi için tıklayınız:

Hac sırasında tavafta yedi defa dönmenin hikmeti nedir? Tavafın anlamı nedir?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet