Ayın sonunda yolculuk zararlı mı?

- Kaynak olarak Hatip Bağdadi ve Hacer el-Askalani’nin kitaplarında da olduğu söylenen bu hadis doğru mudur? Ya da başka bir yerde Geçiyor mu? Doğruluğu nedir?
- Bir adam yolculuğa çıkmak istiyor ve Peygamber Efendimize, "Ben ayın sonunda yolculuğa çıkacağım" diye söylüyor. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (sav) ona cevaben sen sermayeni kaybetmek mi istiyorsun, hüsrana mı uğramak istiyorsun, biraz sabırlı ol, yeni ay doğsun, ayın ilk günlerinde git yolculuğa" dediği ve bunu yolculuğun hayırlı olması ve ticari olarak karlı olması için söylediği ya da en azından zararla çıkmamak için söylediği bu hadis doğru mudur?
- Doğru ise ayın sonundan kasıt sadece son birkaç gün müdür yoksa dolunaydan yani ayın ortasından sonuna kadar mıdır?
- Aynı şekilde ay başı da sadece ilk birkaç gün mü yoksa ayın ortasına kadar mı?

Değerli kardeşimiz,

Soruda referans verilen yerler dahil değişik yerlere, onlarca yere baktığımız halde böyle bir rivayete rastlayamadık.

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz özel bir durum yoksa, amellerin Allah Teâlâ’ya arz edildiği ve cennet kapılarının açıldığı bir gün olan perşembe günleri yolculuğa çıkmayı tercih ederdi. Ancak başla günlerde de yolculuğa çıkmıştır.

Bu nedenle ayın sonunda da yolculuğa çıkmanın bir sakıncası yoktur.

Sosyal bir varlık olan insanın birtakım ihtiyaçları vardır. Yolculuk da insan hayatının bir vazgeçilmezidir. Bu yolculuklar pek çok amaca yönelik olarak yapılır. Her ne surette yapılırsa yapılsın hedefin Allah’ın rızası olması teşvik edilmiştir. En büyük yolculuğu da gönderildiği dünyadan tekrar Rabbine dönmesidir.

Nitekim şu ayet bu gerçeği ortaya koymaktadır:

“Şüphesiz Allah’tan geldik, yine ona döneceğiz.” (Bakara, 2/156)

İnsan akıllı bir varlık olmasına rağmen kendi haline bırakılmamış, hayatının düzenli olması için yol gösterici olarak peygamberler gönderilmiştir. Bu yol göstericilerin içinde en güzel örnekleri üzerinde taşıyan Hz. Peygamber (asm)’dir.

Hz. Peygamber (asm), Taif’e İslâm’a davet ve Mekkelilere karşı ittifak arayışı, Mekke’de görev yapma imkânı kalmadığından Medine’ye hicret ve Medine döneminde gerekli hallerde cihad gibi sebeplerle yolculuğa çıkmıştır.

Bu yolculuklarındaki birtakım davranışlarıyla ümmetine örnek olmuştur.

Hz. Peygamber (asm), yolculuğa dua ile başlamış, yolculuk esnasında fikirle, zikirle meşgul olmuş, kendini ilgilendirmeyen işlerle uğraşmamış, yardım isteyene yardım etmiş, yolculuğa perşembe günleri çıkmayı prensip edinmiş, yolculuk esnasında çevreden yararlanmayı tavsiye etmiş, ansızın dönmeyi uygun görmemiş, dönünce de mescide uğrayıp iki rekat namaz kıldıktan sonra yine dua ederek evine dönmüştür.

Yolculuğun birçok faydası vardır. Bilgi için dışarı çıkanların bilgisini artırır ve yeni ufuklar açar. Ticaret yapanların mallarını artırır. Geziye gidenlerin gönlünü ferahlatır ve dertlerinden kurtulmalarına yardımcı olur. Ahlak ve görgü düzeyini yükseltir. Ahlaklı insanlarla arkadaşlık kurma ve yeni arkadaşlar edinme fırsatı kazanır.

Yola çıkanların yardımcısı Allah'tır; niyeti iyi  olduğu sürece.

Detaylı bilgi için bk.:

- Necati Aykon, “Hz. Muhammed (s.a.v)’in Hayatında Yolculuk ve Uyulması Gereken Prensipler”. Universal Journal of Theology 6/1 (2021): 135-153.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet