Peygamberimiz abdesti kimden öğrendi?

- Abdest Ayetinin nüzulünden önce abdest alındığına dair hadislerin sıhhati nedir?
- Aşağıdaki hadisler haricinde bu konuda başka hadisler var mı?
- Übeyy İbn Kab’ın şöyle dediği rivayet olunmuştur:
“Resulullah su istedi ve abdest uzuvlarını birer defa yıkayarak abdest aldı. Sonra buyurdu ki: ‘Bu, kişinin öyle bir abdestidir ki onu almazsa Allah, hiçbir namazını kabul etmez.’ Bundan sonra o, uzuvlarını ikişer defa yıkayarak abdest aldı ve şöyle buyurdu: ‘Bu, kişinin öyle bir abdestidir ki onu aldığı zaman Allah iki kat sevap verir.’ Daha sonra o, uzuvlarını üçer defa yıkamak suretiyle abdest aldı ve sonra şöyle buyurdu: ‘Bu, benim ve benden önceki Resullerin abdestidir.’ (İbn Mâce, Tahâret, 47)
- Hadisin Ahmed b. Hanbel rivayetinde bu son cümle “Bu, benim ve benden önceki nebilerin abdestidir.” şeklinde yer almaktadır. (Ahmed b. Hanbel, 2/98.)
- Üsâme b. Zeyd’in, babası Zeyd b. Hârise’ye dayanarak rivayet ettiği bir başka hadise göre abdest ve namaz, ilk gelen vahiyle birlikte Cebrail Aleyhisselâm tarafından Nebimize öğretilmiştir. (Ahmed b. Hanbel, 4/161)

Değerli kardeşimiz,

- Burada abdestin önceki peygamberlerin abdesti olduğu hem de Cebrail'in öğrettiği söyleniyor, hangisi doğru?

Öncelikle ifade edelim ki, bu iki rivayet birbirine aykırı değildir. İkisi de doğrudur. Çünkü Hz. Peygamber (asm) Efendimize abdesti öğreten Hz. Cebrail (as)’dir. Ancak aynı abdest bizden önceki peygamberlerde de olduğundan dolayı, Peygamberimiz bu bilgiyi de bize haber vermiştir.

Demek ki, abdesti uygulamalı olarak gösteren Hz. Cebrail (as)’dir. Ayrıca Peygamberimiz (asm), abdestin diğer peygamberlere de aynı şekilde öğretildiğini bildirmiştir.

Bununla beraber, M. Fuad Abdulbaki, İbn Mace’nin rivayetinin zayıf olduğunu bildirmiştir. (bk. İbn Mace h.no: 420)

Hafız Heysemi de İbn Mace’nin rivayet ettiği hadis için zayıf demiştir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, 1/231)

Hadisin Ahmed b. Hanbel rivayetinde bu son cümle “Bu, benim ve benden önceki nebilerin abdestidir.” şeklinde yer almaktadır, ifadesinin konuya bir katkısı yoktur. Zira İbn Mace’deki rivayetten farkı birinde “resuller” diğerinde “nebiler” sözcüğüdür.

Hz. Peygamber (asm)'in abdest almayı Mekke’de iken Alak suresi nazil olduğu sırada Hz. Cebrail (as) tarafından kendisine namaz gibi abdesti de öğrettiğine dair pek çok rivayet vardır. Bazı alimlerin dediği gibi, münferit olarak zayıf da olsa bunların birbirini desteklemesi bu işin bir aslının olduğunu göstermektedir.

Abdestsiz namaz olmadığına ve namaz da ilk defa Mekke’de kılındığına göre, bu rivayetin aklı, vicdanı tatmin eden yönlerinin bulunduğunu söylemek mümkündür.

Özetle, rivayetlerden biri abdestin uygulamasının öğretilmesidir, bunu Hz. Cebrail (as) yapmıştır. Diğeri de geçmiş peygamberlerde de abdestin var olduğunun haber verilmesidir, bu da geçmişten bilgi vermektir, abdesti öğrenmek değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet