Nisa suresi 16. ayette (vellezâni) neden erkekler hakkında çoğul değil de tesniye kullanılmıştır?

-  Önceki ayette kadınlar için çoğul ifade kullanılırken, burada erkekler için iki yani tesniye kullanılmıştır. Burada ben kendime göre şöyle bir yorum gerçekleştirdim:
- Nisa suresi 16. iki taraf fahiş davranışlarda bulunursa bunlara eziyet edin, ama yine de çoğul ifade kullanılması daha uygundu.
- Kuran-ı kerimde buna benzer ayetler var mı veya o zamanki Arap dilinde böyle ifadeler var mı?
- Bir toplumda kötülüğü açıklarken tesniye kullanılır mı? Açıklayabilir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

- Bu konuda alimlerin değişik görüşleri vardır. Detaylara girmeden önemli bulduğumuz bir iki yorumu aşağıya alıyoruz:

a) Daha önceki ayette kadınlar için “ellâtî” kelimesinin kullanılması, muhsan (evli) olsun olmasın -zina eden- bütün kadınlara yönelik olduğu içindir. Nur suresindeki ayet inmeden önce kadınlara evdeki hapis cezası tesis edilmiştir.

Bu 16. ayette ise, “tesniye”ye kalıbı olan “ellezâni”nin kullanılması ise erkeklerin “muhsan-geyr-ı muhsan = evli-bekâr” iki sınıfına yönelik bir ifadedir. Bu ayetlerin inmesiyle o dönemde kadınların cezası hapis, erkeklerin ise eziyet şeklinde olmuştur. (bk. Taberi, Razi,  Kurtubi, İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

b) Nisa 15. ayeti muhsan olan kadınlarla ilgilidir. 16. ayeti ise bekâr olan erkek ve kadınlarla ilgilidir. Buna göre o dönemde erkek ve kadınlardan zina edenler ortak ceza olarak eziyet görürlerdi. Kadınlara ayrıca ev hapsi cezası verilirdi.

İşte bu 16. ayette yer alan “ellezâni” tesniyesiyle işaret edilen iki sınıf insan erkek ve kadınlar sınıfıdır.

Burada erkek için kullanılan “ellezani” kalbı aynı zaman da kadınları da içine almaktadır. Buna “tağlib sanatı” denir. (bk. Taberi, Razi,  Kurtubi, İbn Aşur, a.y)

c) Mucahid’den gelen bir bilgiye göre, buradaki, “ellezâni” tesniyesi “livata yapan” iki erkek anlamındadır. (bk. İbn Kesir, İbn Aşur, ilgili yer)

- Buradaki hükmün Nur suresinin ayetleriyle neshedildiğine dair alimlerin itifakı vardır. (bk. İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet