Namazdan sonra aşir (Kur'an) okumanın kaynağı ve faziletleri hakkında bilgi verir misiniz?

- Her vakit namazdan sonra tespihat yapıyoruz ve bunu tamamlamak için sonunda Kur'an okuyoruz. Örneğin sabah namazının tespihatının sonunda La Yestevi, yani Haşir sûresinin son ayetleri, öğlen namazının sonunda Fetih suresinin son ayetleri ve böylece devam etmekte.
- Bunlar namazın peşinden okunacak diye bizlere hangi hadis ile rivayet edilmiştir?

Değerli kardeşimiz,

Bilindiği gibi sabah ve akşam namazlarından sonra Kur’an’dan “Lâ yestevî”, öğle namazından sonra “Lekad sadakallâhu” ayetleri ile başlayan aşırlar; ikindi namazından sonra Amme suresinin yarısı veya tamamı; yatsı namazından sonra da “Âmenerresûlü” aşr-ı şerifleri okunmaktadır.

Esâsen her zaman ve fırsatta okunan her Kur’ân harfine on sevap vardır. Hepsinin de okunması faziletlidir. Namazlardan sonra da her sûre okunabilir ve yine sevaplıdır. Ancak bâzı sûre ve hayetler vardır ki, lafız, mânâ, mâhiyet ve şümûlü cihetiyle diğer sûrelerden farklılık arz etmektedir. Meselâ, Fâtiha, Yâsin ve İhlâs sûreleri fazilet ve muhteva bakımından diğer sûrelerden; Âyetü'l-kürsî de diğer âyetlerden aynı mânâda farklıdır.

Bunların faziletini müteaddit hadislerde Peygamber Efendimiz (asm) ifade etmiştir. Hadis kitaplarında da ayrıca “Fedâilü’s-suver” (Surelerin faziletleri) adı altında bâzı sûrelerin fazilet ve sevabını anlatan bablar yer almaktadır.

Namazlardan sonra okunan “aşır”ların fazileti de aynı bablarda anlatılmaktadır. Meselâ, Bakara sûresinin sonunda yer alan iki âyetli “Âmenerresûlu”nün fazileti hususunda şu meâlde hadisler rivâyet edilmektedir:

“Bakara sûresinin sonunda iki ayet vardır. Kim bunları okursa (dünya ve âhiret maksatları için veya o gecede okuyacağı Kur’ân için) ona yeterlidir.” (Buharî, Fedâilu'l-Kur'ân 10)

Peygamber Efendimiz (asm)'e mi'raçta üç hediye verilmiştir:

"Beş vakit namaz, Bakara Sûresi'nin son iki ayeti, ümmetinden Allah'a şirk koşmadan ölenlerin büyük günahlarının bağışlanacağı müjdesi." (Müslim, Îman, 279)

Başka bir hadiste şöyle buyurulmaktadır:

“Yüce Allah Bakara sûresini iki âyetle nihayet vermiştir. Onları okuyana mükâfatını Arş-ı Âlâdaki hazinesinden verecektir. Onları öğrenin, hanımlarınıza ve çocuklarınıza öğretiniz.”

Tirmizî’de aynı mevzuda şu meâlde bir hadise yer verilmektedir.

“Cenab-ı Hak yeri ve göğü yaratmazdan bin sene önce bir kitap yazdı. O kitaptan iki âyet indirdi. O âyetlerle Bakara sûresine nihayet verdi. O âyetler bir evde üç gece okunursa, o eve şeytan yaklaşmaz.” (Tirmizî, Sevâbu'l-Kur'ân 4)

Bu hadis, “Âmenerresûlü”nün faziletini ifâde eden en veciz ve geniş hadistir. Cenab-ı Hakk'ın yeri ve göğü yaratmazdan bin sene önce yazmış olduğu kitaptan maksad, bütün peygamberlere gönderdiği kitabın kendisidir. Âyetler Cenab-ı Hakk'ın kelâmı olduğu için, onların Peygamberimiz (asm)'in zamanında nâzil olması daha önceden ilm-i İlâhide bulunmalarına engel değildir. Çünkü Cenab-ı Hakk'ın kelâmı ezelî olduğundan, bunun için zaman mefhumu söz konusu olmaz. Kur’ân-ı Kerim ve içindeki âyet ve sûreler de buna dahildir.

İşte her yatsı namazından sonra bu iki âyeti okumakla, bu faziletlerden nasibimizi almaya çalışıyoruz.

Sabah ve akşam namazlarından sonra okunan ve “Lâ yestevî” ile başlayıp okunan Haşr sresinin sonundaki aşrın fazileti hakkında da yine bâzı hadisler rivâyet edilmektedir.

İrbad bin Sâriye (r.a.) Peygamber Efendimiz (asm)'in yatağa girmeden önce Sebbeha, Yüsebbihu ile başlayan sûreleri okur ve “Bu sûreler içinde bin âyetten daha hayırlı bir âyet vardır.” buyururlardı. Hadis şerhlerinde bu âyetin “Lev enzelnâ” ile başlayan Haşr sûresinin sonunda yer alan âyet olduğu izah edilmektedir.

Başka bir hadiste de sabah ve akşam vaktinde bu âyetlerin okunmasının fazileti hakkında Peygamber Efendimiz (asm) meâlen şöyle buyururlar:

“Kim ki sabahleyin üç kere 'eûzü billahi’s-semîi’l-alîmi mine’ş-şeytani’r-racîm' der ve Haşr sûresinin sonundaki üç âyeti okursa, Allah o kimseye akşama kadar duâ ve istiğfar etmek üzere yetmiş bin melek vazifelendirir. O gün vâdesi yetip ölürse şehit olarak vefat eder. Kim bu ayetleri akşamleyin okursa, aynı mükâfat ve dereceye ulaşır.” (Tirmizî, Fedâil, 22)

İşte sabah ve akşam namazlarından sonra bu âyetleri okuduğumuz zaman, inşâallah bu mükâfata nâil oluruz.

Öğle namazından sonra okuduğumuz “Lekad sadakallahü...” ile başlayan aşır ise Fetih sûresinin son üç âyetidir. Müstakil olarak Fetih sûresini okumanın faziletini bildiren hadisler mevcuttur.

Hz. Ömer’in (r.a.) rivâyet ettiği bir hadiste meâlen Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmaktadır:

“Bana bu gece öyle bir sûre nâzil oldu ki, o sûre bana, üzerine güneşin doğduğu bütün varlıklardan daha hayırlıdır” buyurdu ve bundan sonra ‘İnnâ fetahnâ leke...’yi okudu.” (Buharî, Tefsir, 48/1)

Bâzı kitaplarda rivâyet edilen bir hadiste ise Peygamberimiz (asm) Fetih sûresinin sonundaki âyeti kasdederek, “Bunları okuyun ve Allah’tan hayır ve bereketini isteyiniz” buyurmuştur.

İşte bu “aşır”ların faziletini bilen ulemâ, her namazdan sonra okuyarak bu sünnetin herkes tarafından tatbikini temin etmişlerdir. Bu aşırları okumak hem bir sünnetin yerine getirilmesi, hem de Kur’ân'ın sevap bakımından en faziletli kısımlarının okunmasıdır.

Not: Hadisler için Kaynak: et-Tâç, IV, 17-23.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Hadislerde Haşr suresinin son üç ayetinin okunmasının fazileti ifade edilmektedir? Tesbihatlarda son beş ayet yazılmasının hikmeti nedir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet