Mescidin yakınına göçmek isteyene ne dedi?

- Selime oğulları oymağı Mescid-i Nebevî’nin yakınına taşınmak istemişler ve Peygamber (asm) bunu uygun görmemiş. Bu olay nasıl olmuştur, açıklar mısınız?
- Evimizin mescide, cemiye uzak olması daha mı iyidir?

Değerli kardeşimiz,

Bu soruyu ve olayı Peygamber Efendimizin (asm) bir hadis-i şerifiyle birlikte açıklamaya çalışalım.

Câbir İbni Abdullah (ra) şöyle dedi:

أَراد بنُو سَلِمَة أَن ينْتَقِلوا قُرْبَ المَسْجِدِ فبلَغَ ذلك رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ، فَقَالَ لَهُمْ 

« إِنَّه قَدْ بَلَغَنِي أَنَّكُمْ تُرِيدُونَ أَنْ تَنْتَقِلُوا قُربَ الْمَسْجِدِ ؟ »

فَقَالُوا : نَعَمْ يا رسولَ اللَّهِ قَدْ أَرَدْنَا ذلكَ ، فَقالَ 

« بَنِي سَلِمةَ ديارَكُمْ ، تكْتبْ آثَارُكُمْ ، دِياركُم ، تُكْتَبْ آثارُكُمْ »

Selime oğulları oymağı Mescid-i Nebevî’nin yakınına taşınmak istediler. Durum, Resûlullah (asm)’e ulaşınca onlara:

"Duyduğuma göre mescidin yakınına göçetmek istiyormuşsunuz, (öyle mi?)” diye sordu. Onlar:

- Evet, ey Allah’ın Resûlü, buna gerçekten niyet ettik, dediler.

Bunun üzerine Peygamber (asm):

"Ey Selime oğulları! Yerinizde kalın ki, adımlarınız(ın sevabı) yazılsın. Yerinizde kalın ki, adımlarınız(ın sevabı) yazılsın!" buyurdu. (Müslim, Mesâcid 280).

Bir başka rivayette (bk. Müslim, Mesâcid 279) Resûlullah (asm) “Her adım karşılığında size bir derece vardır.” buyurmuştur. Buhârî bu hadisi Enes İbni Mâlik’ten bu manaya gelecek şekilde rivayet etmiştir (bk. Ezân 33; Fezâiü'l-Medîne 11).

Benî Selime, Medineli Müslüman kabilelerden biridir. Bu isimle bilinen tek Arap kabilesidir. Müslim’in bir rivayetinden (Mesâcid 279) öğrendiğimize göre hadisin râvisi Câbir İbni Abdullah (ra) da bu kabileye mensuptur. Mahalleleri Mescid’e (bir mil kadar) uzak olduğu için evlerini satıp Mescid’e yakın yerlere yerleşmek istemişlerdir.

Peygamber Efendimiz (asm), onların bu niyetlerini öğrenince, bulundukları yörede âdeta Medine’nin muhafızlığını yapan Selime oğullarına, yerlerinde kalmalarını ve Mescid’e gelmek için atacakları her adımın kendileri için ayrı bir sevap ve bir derece kazandıracağını hatırlatmıştır. Yani mescidlere ve cemaate gitmek için atılacak her adımın bir hayır ve iyilik olduğunu haber vermiştir.

Dikkat edilirse burada Hz. Peygamber (asm) Selime oğullarının niyet ve maksatlarını beğenmemezlik etmemiş, ancak Medine’nin civarını boşaltmak istememiş, bir çeşit güvenlik tedbiri olarak onların yerlerinde kalmalarını uygun görmüştür. Böylece Mescid’e yakınlığın arzu edilecek bir şey olmakla beraber, sevabın da bir başka fazilet olduğuna dikkat çekmiştir. Yani her hâlükârda Müslüman için bir hayır ve iyilik kazanma imkânının bulunduğunu göstermiştir.

Başka bir hadis-i şeriflerinde Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:

“Namaz konusunda en büyük ecir ve sevap mescide derece derece en uzaktan yürüyüp gelenlere aittir.” (Buhari, Ezân 31)

Zira nimet, külfete göredir. Meşakkat ve zorluk, ecir ve sevabın artmasına vesiledir. “Ecir yorgunluğa göredir.” buyurulmuştur (bk. Keşfü’l-hafâ, I, 155). Burada özellikle güçlüğü ve zor şartları tercih etmek değil, içinde bulunulan zor şartları sevap ve ecir olarak değerlendirmeyi bilmek teşvik edilmiş olmaktadır. Durumu iyice kavramış olan Selime oğulları, “Göçmüş olsaydık bu kadar sevinmezdik.” (Müslim, Mesâcid 281) itirafında bulunmuşlardır.

Özet olarak;

1. Sarfedilen emek ve güç ölçüsünde amellerden sevap ve ecir alınır.

2. Uzak mesafelerden de  olsa cemaat ve camilere devama gayret edilmelidir. Zira bu maksatla atılacak her adım başlı başına bir hayırdır.

3. Mescidlere yakın oturmak müstehaptır. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., Hadis No: 138, 1058)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet