"Meleklere Adem'e secde etmesini emrettik, iblis dışında hepsi secde etti ..." (İsra, 17/50) ayeti, iblisin de melekler sınıfından olduğuna işaret eder mi? Melek, şeytan ve cinlerin mahiyeti ve farkları nedir?..

Melek, şeytan ve cinlerin mahiyeti ve farkları nedir? Şeytan cennette meleklerin hocası mı idi? Şeytan Peygamberimiz (asm)'in suretine giremez, her rüyada görülen Peygamberimiz (asm) olduğunu söyleyen bir suret gerçekten O mudur? "Meleklere Adme'e (as) secde etmesini emrettik, iblis dışında hepsi secde etti ..." (İsra, 17/50) Bu ayet iblisin de melekler sınıfından olduğuna işaret eder mi?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Cevap 1:

Cin ve şeytanlar, saf ateşten, yani dumansız ateş alevinden yaratılmış ruhanî varlıklardır. Cinler de melekler gibi görünmeyen gizli varlıklar olup çeşitli suret ve şekle girmeye ve zor işler başarmaya muktedir, fakat cins ve mahiyet bakımından meleklerden ayrı yaratıklardır.

Cinler arasında da insanlar gibi evlenme vardır. Onlar da Allah`a îman ve ibâdetle mükelleftirler. Bâzıları isyankâr olup kâfir, bâzıları da itâatli mü`mindirler. Ancak şeytanların hepsi isyankâr ve kâfirdirler. Sırf şer işleyen, insanları yoldan çıkarmakla meşgul olan varlıklardır. Şeytanların mü`mini ve itâatlisi yoktur.

Cinler, Allah`ın izni ve hükmü olmadan hiç kimseye ne iyilik, ne de kötülük yapabilirler. Cinler gaybı bilmez, Allah`ın peygamberlerine bildirdiği İlâhî vahye muttali olamazlar. Cinler insandan evvel yeryüzünün idare ve tedbirini görmekle vazifelendirilmişlerdir, ancak yeryüzünde çok kötülük yaptıkları, fesad çıkardıkları için, sonunda bu görevden azledilmişlerdir. Yerlerine, insanoğlu tayin edilmiş, yeryüzünün sâhipliği makamına getirilmiştir. Peygamberimiz (asm), insanlara olduğu gibi cinlere de elçi olarak gönderilmiş, tebliğ vazifesini cinler arasında da yerine getirmiştir. Kur`ân-ı Kerîm`de Cin sûresinde bu husus, açık bir şekilde beyan buyurulmuştur.

Melekler Allah`ın nurdan yarattığı, gözümüzle göremediğimiz ruhanî varlıklardır. Melekler, sırf hayır işlemek ve Allah`a ibâdette bulunmak için yaratılmışlardır. Kötülük yapmaya kabiliyetleri yoktur. Çünkü Allah onlara, şehvet ve gazap gibi kötülüğe itici duygular vermemiştir. Meleklerin bizim gibi yemeleri içmeleri, yatıp uyumaları, evlenip çoğalmaları da yoktur. Onlar için erkeklik - dişilik söz konusu değildir. Gökte, yerde, her tarafta bulunurlar; kısa zamanda en uzak mesafeleri aşıp gitmeye, diledikleri şekil ve surette görünmeye güçleri yeter. Allah, onlara bu kuvveti vermiştir.

Melekler, gece gündüz Allah`a ibâdetle, zikir, tesbih ve takdîs ile meşgul olurlar. Bu, onların gıdası hükmündedir. Allah`a asla isyan etmez, onun emirlerinden zerre kadar dışarı çıkmazlar. Mâsum ve itâatlidirler.

Cevap 2:

Rüyalar tabire muhtaçtır. Yalnızca Hz. Peygamber'in (a.s.m) görüldüğü rüyaların sahih olduğu kesindir. Bunlar da tabire muhtaçtır. Hz. Peygamber'in (a.s.m) görüldüğü rüyalar da tabir edilmelidir. Görüldüğü şekilde anlamak yanlış olabilir. Rüyada Hz. Peygamber (a.s.m) ile yapılan konuşmalar da aynen bu şekildedir, tabir edilmelidir. Herkes Hz. Peygamberi (a.s.m) hakiki şekliyle göremeyebilir. Birisinin rüyada kendisini peygamber olarak tanıtması ayrıdır, rüyada Peygamberi (a.s.m) gördüğünü hissetmek ayrıdır. Hadiste belirtilen şeytanın Peygamberimizin (a.s.m) suretine giremeyeceğidir.

Şeytan, rüyada yalnızca Hz. Peygamber (a.s.m)'in suretine giremez. Bunun dışındakilerin suretine giremez diye bir kayıt bulunmamaktadır.

Mü'minin göreceği sâdık rüyaların başında, Rasûlüllah (a.s.m)'i rüyasında görmesi gelir. Çünkü, onun rüyada görülmesi kesinlikle sâdıktır. Buhârî, Müslim, Tirmizi, İbn Mâce, İbn Hanbel ve Taberanî'nin rivâyet ettikleri bir hadiste Rasûlü Ekrem (s.a.s) şöyle buyurmuştur:

"Rüyasında beni gören, gerçekten beni görmüştür. Çünkü, şeytan hiç bir şekilde bana benzer bir surete giremez." (es-Suyuti, Kıtful-Ezharil-Mütenasira, s. 171).

"Sâdık rüyayı doğru sözlü kişiler görür ve bu kişilerin rüyası Cenab-ı Hakk'tan bir müjdedir." (Müslim, Rüya,6).

"Sâdık rüyalar genellikle seher vakitlerinde görülür." (Tirmizi, Rüya, 3; Dârimî, Rüya, 9).

İlave bilgi için tıklayınız:

Şeytan (iblis) cinlerden midir, eğer cinlerden ise neden meleklerin arasındaydı?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet