Maliki mezhebinde muvalatın delili nedir?

- Hanefi ve Şafiiler "muvalat vacip değildir" derken ayette "iyice temizlenin" lafzına odaklanmışlar, dolayısıyla ara vererek de yıkanılan azalarda temizlik mümkün olduğu için "muvalatı vacip değildir" demişlerdir.
- Peki Maliki imamları neyi delil alarak muvalat farzdır / vaciptir demiştir?
- Ayet veya hadis var mı?

Değerli kardeşimiz,

Muvalat, abdest uzuvlarını ara vermeksizin yıkamak demektir. Yani araya başka bir iş girmeden abdest uzuvlarını yıkamak veya biri kurumadan diğerini yıkamaya başlamak demektir.

Aşırı sıcak yüzünden, yıkanan uzvun hemen kuruması muvalata zarar vermez.

Hanefî ve Şafiler muvalatı sünnet sayarken, Maliki ve Hanbelîler farz kabul ederler.

Esasen aynı hadisle ilgili farklı içtihatlar, farklı hükümler verilmesine neden olmuştur.

Konuyla ilgili hadis şöyledir:

"Hz. Peygamber abdest alırken topuğunda bir dirhem kadar suyun değmediği bir kuruluk bulunan bir adamı gördüğünde ona: 'Dön, abdestini güzel yap.' demiş, o da tekrarlamış sonra da namaz kılmıştır." (Müslim, Tahâret, 10; Ebû Dâvûd, Tahâret, 66)

Bazı fıkıh âlimleri hadiste geçen "Dön abdestini güzelce al." sözünden, "Dön abdestini yeni baştan al." manasım çıkarmışlardır. Kadı lyaz, Evzaî, Leys, Katade, Maliki ulemasından Abdülaziz b. Ebi Seleme bu görüştedirler.

Keza Hanbelî uleması da Malikiler gibi, "abdest organlarını ara vermeden yıkayarak abdest almanın abdestin sıhhatinin şartı" olduğunu söylemektedirler.

Ancak Malikîler unutarak ara vermeyi bu hükmün dışında bırakarak, "Unutarak abdest organlarının yıkanmasına ara verilirse veya unutarak kuru kalan bir yer sonradan yıka­nırsa zarar vermez." demişlerdir.

İmam Ebû Hanife ve İmam Şafi Hazretleri ise, bu hadis-i şerifi delil getirerek, abdest organlarını arka arkaya ara vermeden yani bir abdest organı kurumadan ya da arada başka bir iş yapmadan hemen diğerini yıkayarak abdesti bitirmenin, abdestin sıhhatinin şartı olmadığını, binaenaleyh yıkamaya ara verilmesinden dolayı abdestin bozulmayacağını söylemişlerdir.

Bu imamlara göre, eğer abdest organlarını yıkamaya aralıksız devam etmek şart olsaydı Resulullah (asm) bu adama, "Dön abdestini yeni baştan al." derdi.

Halbuki Resulullah (asm) öyle buyurmamış "Haydi dön abdestini güzelce al." demiştir. "Abdestini güzelce al" sözünün anlamı, abdestini tastamam al, noksanını tamamla demektir. Yoksa "Yeni baştan abdest al." demek değildir.

Bu hadisle ifade edilmek istenen, abdest organları üzerinde herhangi bir kuru yer kalacak olursa, o abdestle namazın olmayacağı, ancak o kuru yer bir müddet sonra da olsa yıkanınca abdestin tamamlanacağıdır. (bk. Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 316-317)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet