Kur'ân'dan istediğini, istediğin için al, sözü hadis midir?

- Kur'ân'dan istediğini, istediğin için al (yani dilediğin niyetle oku) (Huz minel Kur'ân’i ma şi'te limâ şi'te.) (Arapçası) خذ من القران ما شئت لما شئت
- Bu söz hadis olarak geçiyor acaba bir kaynağı var mıdır?
- Ayrıca bu söz ne demektir, nasıl anlaşılmalıdır, örnekler verirseniz memnun olurum?

Değerli kardeşimiz,

Bu düstur bir hadis değildir; nitekim, hiçbir hadis kaynağında rastlayamadık. Bazıları, Elbanî’nin “ed-Daife” adlı eserinde 557 numarada zayıf bir rivayet olarak kayıtlı olduğunu bildirmişlerse de biz ilgili kaynakta da böyle bir şeye rastlayamadık.

- Bu sözden; Kur’an’ın herhangi bir ayetinin istenilen bir manaya çekilebileceğini anlamak yanlıştır.

Bundan maksat, Kur’an’ın kelime ve ifadelerinin kapsam genişliğine işaret etmektir.

Gerçekten, Kur’an’ın aynı ifadesinden farklı meslek sahipleri, farklı ilim adamları, farklı gönül erbabı farklı manayı anlayabilir ve hepsi de doğru olabilir. Kur’an’ı referans alan milyonlarca tefsir ve başka serlerin varlığı bunun kanıtıdır.

- Bediüzzaman Hazretlerinin şu ifadesinden (hadis demediği için) hem bunun bir hadis olmadığını hem de manasını arz ettiğimiz şekilde olduğunu görebiliriz:

“Âyât-ı Kur'aniye, emir ve nehy, va'd ve vaîd, tergib ve terhib, zecr ve irşad, kısas ve emsal, ahkâm ve maarif-i İlahiye ve ulûm-u kevniye ve kavanin ve şerait-i hayat-ı şahsiye ve hayat-ı içtimaiye ve hayat-ı kalbiye ve hayat-ı maneviye ve hayat-ı uhreviye gibi umum tabakat-ı kelâmiye ve maarif-i hakikiye ve hacat-ı beşeriyeye delalatıyla, işaratıyla câmi' olmakla beraber; خُذْ مَا شِئْتَ لِمَا شِئْتَ yani, 'İstediğin her şey için Kur'andan her ne istersen al.' ifade ettiği mana, o derece doğruluğuyla makbul olmuş ki, ehl-i hakikat mabeyninde durub-u emsal sırasına geçmiştir.”

“Âyât-ı Kur'aniyede öyle bir câmiiyet var ki, her derde deva, her hacete gıda olabilir. Evet, öyle olmak lâzım gelir. Çünki daima terakkiyatta kat'-ı meratib eden bütün tabakat-ı ehl-i kemalin rehber-i mutlakı elbette şu hâsiyete mâlik olması elzemdir.” (bk. Sözler, s. 398)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet