Kişinin ayakkabıyı ayakta giymesini yasaklayan hadisi nasıl anlamalıyız?

Câbir (r.a)'den rivayet olunmuştur; dedi ki: "Rasûlullah (s.a), kişinin ayakkabıyı ayakta giymesini men etti." hadisi sahih mi? 

Değerli kardeşimiz,

Ebu Hüreyre (ra)’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

"Sizden biriniz tek ayakkabı ile dolaşmasın. Ya ikisini de giysin veya ikisini de çıkarsın!" (Buhârî, Libâs 40; Müslim, Libâs 68, 71)

Câbir (ra)’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, bir kimsenin ayakta ayakkabı giymesini yasaklamıştır. (Ebû Dâvûd, Libâs 41; Tirmizî, Libâs 35; İbni Mâce, Libâs 30) Zevâid yazarı, bu hadisin Zevâid nevinden olduğuna işaret etmiş, fakat senedin durumuna değinmemiştir. (bk. İbn Mace, a.y.)

İlk hadîs-i şerîf, ülke, yöre ve mevsimlere göre potin, tokyo, nalın, bot, mest, çizme ve çarık gibi ayağa giyilen ayakkabı türlerinden hangisi kullanılırsa kullanılsın, bunların her iki ayağa da giyilmiş olmasını, bir ayağında ayakkabı diğeri çıplak olarak yürünmemesini öngörmektedir.

Müslüman her zaman olduğu gibi sokakta insanlar arasında dolaşırken de ciddî ve tabiî bir tavır içinde olmalıdır. Bir ayağında ayakkabı diğeri çıplak olarak dolaşmak, çok ciddî bir mazeret olmadıkça hoş bir manzara arzetmez.

Her türlü dengesizliğe karşı çıkan Peygamber Efendimiz (asm), insanın yürüyüş dengesini bozacağı için, bir ayağında ayakkabı diğeri çıplak dolaşmaktan sakındırmış, yapılması gerekeni ise, "ya ikisini giymek yahut da ikisini çıkarmak" olarak belirlemiştir.

İkinci hadis'te, mest, çizme, bot ve uzun bağcıklı ayakkabı gibi insanı uğraştıracak olan ayakkabı türlerinin ayakta giyilmesi, bazen insanın dengesini kaybedip düşmesine sebep olabileceği için, bunların oturarak giyilmesi tavsiye edilmektedir.

Gerçekten bazı ayakkabıları ayakta giymek çok zor olur. Böylesi ayakkabıları giyebilmek için el yardımına ihtiyaç vardır. Ayakla giyildiği takdirde insanın düşüp zarar görmesi, ani eğilip doğrulmalarla belinin sakatlanması mümkündür. Bu bakımdan ulemadan bazıları hadisteki bu tavsiyenin her ayakkabı için olmayıp ancak giyilmesi el yardımıyla mümkün olan ayakkabılar için olduğunu söylemişlerdir.

İslam, her işte olduğu gibi ayakkabı giymede bile edeb kurallarına önem verir. (Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 14/207; Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 486)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet