Kalp inceliği ve kalp yumuşaklığı ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

Kalp yumuşaklığı anlamına gelen kelime Hz. Yahya (as)’ın bir özelliği olarak Kur’an’da geçmektedir.

“Tarafımızdan ona kalp yumuşaklığı ve temizlik verdik. O, çok sakınan birisi idi.” (Meryem, 19/13)        

Ayetteki "hanân" kelimesinin aslı  hanindir. Kelimenin kök fiili "arzu ve iştiyaktan dolayı çok ağlamak, üzüntü veya sevinçten dolayı çok ağlamak, inlemek, ses çıkarmak, özlemek" anlamına gelen hanne’dir. Tehannâ kalıbı "merhamet, şefkat etmek"; hannân kalıbı da "merhamet, şefkat, kalb inceliği, bereket, vakar, heybet, rızk" manalarına gelmektedir.

İşte âyette geçen hanân, "kalp yumuşaklığı, merhamet, günahlardan temiz olmak" demektir.

Allah’ın bir ismi de Hannân’dır. (bk. Mecmuâtü’l-Ahzab, 2/232) Yani mahlûkatına çok merhametlidir, çok düşkündür; bol lütuf, kerem ve bereket sahibidir. Allah’ın merhameti tüm kâinatı kuşatmış, gazabını geçmiştir. O Rahmân ve Rahîmdir, rahmet ve şefkatiyle her şeyi ihâta etmiştir.

Ayetteki manaya dönersek, Yüce Allah Hz. Yahya (as)'a bir lütuf olarak kalp yumuşaklığı, merhamet, ruh inceliği vermiştir; yani onu bunlarla donatmıştır.

Şefkat, merhamet, yufka yüreklilik Hz. Yahya (as)'ın değişmeyen huyu, insanların doğru yolu bulmalarını yürekten istemek onun karakteri idi.

Bu sıfat hemen hemen bütün peygamberlerin ortak özelliğidir. Yüce Allah rahmeti gereği Hz. Peygamber (asv)'e de yumuşak davranma özelliğini vermiştir:

"O vakit Allah'tan bir rahmet ile onlara yumuşak davrandın..." (Al-i İmrân, 3/159)
"...O, size çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir." (Tevbe 9/128).

Demek ki, Hz. Yahya (as) ledünnî/Allah tarafından verilen kalp yumuşaklığına sahipti. Müminler de peygamberlere ait özelliklere uymakla onların yolundan gitmelidirler.

Bu durum, çocuğu küçük yaşta insanlık sevgisiyle donatmayı, hayırhah bir duyguyla yetiştirmeyi; her vesileyle onu kabalıktan, hırçınlıktan, şuna buna eza ve cefa etmekten uzak tutmayı ve devamlı merhamet duygularını geliştirip daha iyiye, daha güzele yönlendirmeyi ilham etmektedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet