Baki ismi caiz mi?

- Çocuğumuza Baki ismini vermek caiz mi? Neden?

Değerli kardeşimiz,

En güzeli, Abdülbaki şeklinde isim vermektir. Ancak Baki ismini vermek de caizdir, bir sakıncası yoktur.

Allah'ın zatına has Allah ve Rahman gibi isimler başkalarına verilmez. Onun diğer isimleri ise genelde verilmektedir ve bunda bir mahzur da yoktur. Mesela Allah'ın "Gani" ismi insana da verilebilir. Gani, "Zengin kişi" anlamındadır. Kelime anlamı itibarıyla bu mananın bir insan için kullanılmasında bir mahzur yoktur. Hele hele "Abdülgani" denirse hiçbir sıkıntı söz konusu değildir.

Keza Allah’ın Adil, Kerim gibi isimleri de insanlar için kullanılabilir, çünkü insan adaletli ve cömert olabilir. Bunun sonucu olarak mesela “Allah adildir” dediğimiz gibi “Ömer dildir” de deriz. Bu, -haşa- Hz. Ömer’i ilahlaştırmak anlamına gelmez. Kur’an’da bazı ilahi isimlerin hem Allah hem de insanlar için kullanılması bunu net bir şekilde göstermektedir. Mesela şu ayete bakalım:

“...Rabbiniz şüphesiz Rauf - Rahîm’dir.” (Nahl, 16/7)

Allah’ın Rauf - Rahîm olma.ı, Onun engin şefkat ve merhametini ifade eder. Bu iki isim, şu gelecek âyette Hz. Peygamber için de kullanılmıştır:

“Andolsun, size içinizden bir peygamber geldi. Sizin sıkıntıya düşmeniz ona çok ağır gelir. O, size çok düşkündür. Müminlere karşı rauf-rahîmdir (çok şefkatli, çok merhametlidir.)” (Tevbe, 9/128)

Keza, Allah’ın isimlerinden biri Melik’tir. (bk. Haşir, 59/23) Kur’an’da bu isim, “hükümdar” anlamında insanlar için de kullanılmaktadır. (Mesela bk. Yusuf, 12/43, 50)

 Şüphesiz Allah’ın melik olmasıyla insanın melik olması aynı olmaları anlamına gelmez. Çünkü tesmiyede müşareket, mahiyette iştiraki gerektirmez. Yani iki farklı varlığa aynı ismi kullandığımızda, bu onların aynı mahiyette oldukları anlamına gelmez. İnsan için kullanılan melik ünvanı onun belli bir coğrafi alana hükmetmesini ifade eder. Ama Allah’ın melik olması, bütün mülk ve saltanatın Ona ait olmasını anlatır.

Demek ki, Allah’ın Baki isminin çocuklarımıza vermenin bir sakıncası yoktur, ama Abdülbaki olarak vermek daha güzel olur..

Abdülbaki: Baki olan Allah'ın kulu demektir.

Her şey fani, Allah ise bakidir. Bu fani insan Onun beka vermesiyle ebedi bir hayata maz-har olacaktır. Bir ayette şöyle bildirilir:

“Sizin yanınızdaki tükenir, Allah katındaki ise bakidir...” (Nahl, 16/96)

İsmi Abdülbâki olan birinden fani şeylerden yüz çevirip bekaya ve baki olana yönelmesi beklenir.

Baki: Devamlı olan, sonsuz olan.

Az önce de ifade ettiğimiz gibi, bu şekliyle Kuran’da bir defa geçer. (bk. Nahl 16/96)

İlgili ayette, insanların elinde olanların son bulacağı, Allah nezdinde olanların ise devamlı olduğu ifade edilir.

İsmi Baki olanın kendisinin ve diğer varlıkların aslında fâni, Baki olanın ise ancak Allah olduğunu iyi bilmesi, o Bakiye yönelerek Abdülbâki olması beklenir.

Not:

Baki ve Bakiye isimlerinde bulunan “k” harfi, kalın bir harftir. Ama Türkçede bu harf bulunmadığından بَاكِي ve بَاكِيَة şeklinde ince telaffuz edilebilmektedir. Bu telaffuza göre manası “Ağlayan erkek” ve “Ağlayan kadın” olur. Gerçi ağlamak da hayatın bir realitesidir. Günahlarına ağlamak, toplumun perişaniyetine ağlamak gibi “asil ağlayışlar” da vardır.

Ama bu isim verilirken “ağlayan” manası değil, “beka bulan” manası düşünülür.

“Ameller niyete göredir.” Bazılarının telaffuzuna takılmamak gerekir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet