İnsanın, kendisini yanlarında değersiz hissettiği kişilerden uzak durması yanlış mıdır?

- Bir insanın, kendisini yanlarında huzurlu hissetmediği, değersiz hissettiği insanlardan uzak durması yanlış mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Bu davranışta iki husus göz önünde bulundurulmalıdır:

Birincisi: Kendisini yanlarında küçük görmek; eğer onları çok büyük görmekten ileri geliyorsa, bu takdirde hem nefsini hem de o insanları mutedil bir alana çekmek gerekir. Yani, kişi ne kendini çok küçük görebilir ne de karşıdakileri çok büyük görebilir; bunun ikisi de hatalıdır.

Böyle bir düşünce İslam’ın prensiplerine de aykırıdır. Bediüzzaman Hazretlerinin ifadesiyle:

 “Hakikatdar bir rü'yada gördüm ki, insanlara diyordum: "Ey insan! Kur'anın desatirindendir ki, Cenab-ı Hakk'ın masivasından hiçbir şeyi ona taabbüd edecek bir derecede kendinden büyük zannetme. Hem sen kendini hiçbir şeyden tekebbür edecek derecede büyük tutma. Çünkü mahlukat, mabudiyetten uzaklık noktasında müsavi oldukları gibi, mahlukiyet nisbetinde de birdirler.'" (Lem'alar, On Yedinci Lem'a, s. 114 )

Yani biz kimsenin kulu olmadığımız gibi, kimse de bizim mabudumuz değildir. Farklı seviyelerle beraber, hiç kimse kul olmaktan çıkamaz ve hiç kimse de Rabb olamaz.

Bir kitaptaki bir cümle veya kelime diğerlerinin kâtibi olamaz, zira hepsi “yazı olma” noktasında birbirinin misli ve benzeridirler. Kâtip ise, yazı cinsinden olmayan ve bütün yazıları kaleme alan ayrı bir zattır.

Her bir insan da evren sayfasında, kudret kalemiyle yazılmış birer kelimedir. Diğer insanlarla aynı mahiyeti taşır. Bu yönleriyle, yani insan olmaları bakımından bütün insanlar birbirinin mislidir ve birbirine eşittir. Bunlardan birinin diğerlerine rab olması düşünülemez.

Bu dersi sadece insanlara mahsus olarak görmeyip, başka mahlûklara da uygulayabiliriz.

İkincisi: Eğer söz konusu kişilerden, dinimize veya dünyamıza kesin olarak zararları olacağını düşündüğümüz için uzaklaşırsak, bu bir erdemdir.

Şayet onları doğru yola getirme düşüncemiz varsa ve böyle bir gücü de kendimizde bulursak, o zaman onlarla birlikte olmaktan çekinmemek gerekir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet