İnsanın, Allah’ın isimlerini en güzel yansıtan bir ayna olması ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

Bediüzzaman, tüm varlıkların Allah’ın isimlerini yansıtan aynalar olduklarını ve esmayı en kapsamlı ve en parlak tarzda gösteren aynanın da insan olduğunu söyler ve insanları kendilerini okumaya davet eder:

“İnsan, üstünde nakışları görünen Esmâ-i İlâhiyyeye âyinedârlık eder. Otuz İkinci Söz'ün Üçüncü Mevkıfının başında bir nebze izâh edilen insanın mahiyet-i câmiasında nakışları zâhir olan yetmişten ziyade esmâ vardır. Meselâ: Yaradılışından Sâni', Hâlık ismini ve hüsn-ü takviminden Rahman ve Rahîm isimlerini ve hüsn-ü terbiyesinden Kerim, Lâtif isimlerini ve hâkezâ... Bütün â'za ve âlâtı ile cihazat ve cevârihi ile letâif ve mâneviyatı ile havas ve hissiyatı ile ayrı ayrı esmânın ayrı ayrı nakışlarını gösteriyor. Demek nasıl esmâda bir ism-i âzam var, öyle de o esmânın nukuşunda dahi bir nakş-ı âzam var ki: O da insandır. Ey kendini insan bilen insan! Kendini oku... Yoksa hayvan ve camid hükmünde insan olmak ihtimali var!”  (Nursi, B. S., Sözler. 852.)

Bu ifade, bazen yanlış anlamalara sebep olan “Allah insanı Rahman suretinde yaratmıştır.” (Buharî, İsti'zân, 1; Müslim, Birr, 115, Cennet, 28) hadisi ve Hristiyan âlemindeki karşılığı olan “İnsan Allah’ın imajında yaratılmıştır.” sözünü de izah sadededinde şöyle der; ”Cenab-ı Hak hakkında suret muhal olmasından, suretten murat, sirettir, ahlak ve sıfattır.” (Nursi, Emirdağ Lahikası-I, rnk neşriyat, İstanbul, 2014, s. 153.)

Buradaki ahlaktan murat ise, ahlak-ı İlâhiye ile muttasıf olup, Cenab-ı Hakk’a mütezellilane tevekkül edip, acz, fakr, kusurunu bilerek dergahına abd olmaktır. Yani Allah’a hakiki kulluktur. Bir başka ifade ile, insanın fiil ve davranışlarında Allah’ın isimlerinin tecellilerine uygun hareket etmesidir. Mesela, şefkatli ve merhametli olması, O’nun Rahim ismiyle; temiz olmak, Kuddüs ismiyle; nizamlı ve intizamlı olmak Nazım ismiyle, ölçülü olmak Mukaddir ismiyle, iylik yapmak, ikramda bulunmak Muhsin, Kerim ve Rahman isimleriyle her işinde faydalı ve hikmetli hareket etmek Hakîm ismiyle ahlaklanmak ve sıfatlanmaktır. Bu şekilde hareket etmek hem hayatı tanzim eden güzel bir adet ve hem de güzel bir ibadettir. Aynı zaman Allah’a kulluk manası da böyle bir davranış içerisinde bulunmaktır.

İşte Peygamberimizi ahlakın ve kulluğun en yüksek mertebesine çıkaran sır da Onun Allah’ın bütün isimlerine azami mertebede ayna olmasındadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet