İlim talebelerinin canını/ruhunu, bizzat Allah’ın alacağına dair bir hadis var mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Hadis kaynaklarında böyle bir bilgiye rastlayamadık.

Ancak zayıf olduğu ifade edilen bir hadiste şu bilgiye yer verilmiştir:

“Şüphesiz Allah, ruhları almak görevini ölüm meleğine -Azrail'e- vermiştir. Ancak deniz şehidini bu hükmün dışında tutmuştur. Çünkü deniz şehitlerinin ruhlarım bizzat Allah alır." (İbn Mace, Cihad, 10)

"Bu şehitlerin ruhları -süt içerken nasıl kolay içlerine akıyorsa- onun gibi ruhları göğüslerinden kolaylıkla çıkar.”(İbn Hacer, el-Askalanî, el-metalbu’l-âliye, 9/223).

Allah’ın bir cesede ruh verip onu diriltmesi nasıl ise, o ruhu o bedenden çekip alması da öyledir. Allah “ol” dedi mi her şey “oluverir”.

Esasen, Hazret-i Cebrail, Mikâil, Azrail gibi büyük meleklerin kendi cinslerinden ve kendilerine benzer küçük tarzda yardımcıları vardır. O yardımcılar, mahlukatın cinslerine göre ayrı ayrıdırlar. Salih kimselerin ruhlarını alan başkadır; cehennemlik olan kimselerin ruhlarını alan yine başkadır. Nitekim, müminlerin ruhlarını rahmet meleklerinin, kâfirlerinkini ise, azap meleklerinin alacağını bildiren hadisler vardır. (bk. Nesaî, Cenaiz 9; İbn-i Mace, Cihad/10; İbn Kesir, Suyutî, Naziât, 79/1-2 ayetlerinin tefsiri)

Buna göre, ölüm meleğinin yardımcıları, rahmet ve azap meleklerindendir. Bir insan vefat edeceği zaman ölüm meleği ile birlikte rahmet ve azap melekleri de hazır olur. Bunların sayılarının dört, ya da üç rahmet; üç de azap olmak üzere altı olduğunu bildiren rivayetler vardır. (Hasan el-İdvi, el-Hamzavi, Meşariku’l-envar, s. 25-26, M. Kesteliyye, 1277 h. ve Mısır, 1316)

Bu melekler, eceli gelmiş olan mümine güzel surette görünüp rifk ile, yumuşaklıkla muamele ederler. Ve müminin ruhuna:

"Çık, ey güzel cesette bulunan doygun ruh. Hamdedici ve Allah'ın rahmetiyle, güzelliklerle müjdelenmiş olarak çık ve Rabbine kavuş." (Şa'râni, Tezkiretü’l-imam, s. 17, Kahire, 1310) 

diye hitap ederler. Mümine verilen bu müjde ve meleklerin güzel görünüşü, kılıçların vuruşundan daha şiddetli olan ölüm acılarını unutturur ve onu sevince gark eder.

Ölüm anında insanın yanına gelen melekler, kâfire son derece korkunç bir surette görünerek şöyle hitap ederler:

"Çık, ey habis cesette olan habis ruh. Alçaltılmış olarak ve cehennemle müjdelenmiş olarak çık." (bk. age.)

Bu hitap ruhun çıkışına dek sürer.  

Rivayetlerde, müminin ruhunun ölüm meleği tarafından alınır alınmaz hemen yanında bekleyen rahmet meleklerine verileceği ve onlar tarafından yükseltileceği; kâfir ve kötü kimselerin ruhlarının ise bekleyen azap meleklerine teslim edileceği ve kendisine gök kapılarının açılmayacağı haber verilmiştir. Kur'an-ı Kerim'de işaret olunduğu gibi (bk. Kıyâme, 75/27), ölüm meleğinin ruhu alışı esnasında hazır bulunan rahmet ve azap melekleri birbirlerine "Bunun ruhunu kim yükseltecek?" diye sorarlar. Ta ki Allah Teâlâ bunlardan birine o kişinin ruhunu almalarını emredinceye dek. (Abdullah Sirâcuddin, el-İman bi Avalimi'l-Ahire, s. 47, Halep, 1977)

Ayrıca, ilim talebelerin de ruhlarını meleklerin aldığına işaret eden Bediüzzaman şöyle bir olay anlatır:

"Bir vakit ölüm meleği bir salih âlimin ruhunu almaya gelmiş. Birden o zât 'Ben ilim talebelerini çok sevdiğim için, benim ruhumu talebe-i ulûmun ruhunu kabz eden melekler alsın.' diye Allah’a niyaz etmiş ve yanındakiler bunu işitmişler. Böylece ruhunu Rabbine teslim etmiş.” (bk. Mektubat, Yirmi Sekizinci Mektup, İkinci Mesle)

Ruhları ister Hz. Azrail, isterse onun yardımcıları alsın, ölümün gerçek faili ve yaratıcısı Allah Teâlâ'dır. O, hikmeti gereği, ruhları almakla ölüm meleğini (Azrail'i) görevlendirmiştir ve ölüm meleğinin yardımcıları durumunda bir kısım melekler de bu işte görevlidirler. Allah, dilerse bu vasıtalarla ölümü yaratır, dilerse vasıtasız yaratır. Önemli olan, bizlerin ölüm anına her zaman hazır olup olmadığımızdır. Hayatımızın en önemli anı olan bu zamana göre, bir hayat yaşayıp yaşamadığımızdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet