Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın, birbirine düşman olarak dünyaya inmesi nasıl açıklanabilir?

- Hz. Âdem dünyaya indirilirken "Birbirinize düşman olarak..." denilmektedir. Düşman olarak inmesi nasıl açıklanabilir?
- Ayrıca her şeyi yaratan Allah ise insan iradesi yok mudur?

Değerli kardeşimiz,

- Birine düşman olacağı ifade edilenler, -insanların kendi aralarında değil- insanlarla şeytanlardır.

- Hz. Âdem (as)’in kendi iradesiyle yanlış yaptığı doğrudur. Fakat, Allah isteseydi, ona başka cezalar verirdi. Bu sebeple, Hz. Âdem (as)’in dünyaya gönderilmesi, dış görünüşü itibariyle bir sürgün ise de gerçekte yeryüzü halifesi olarak bir görevlendirmedir. Onun sayesinde onun bütün çocukları ebede namzet olarak yaratılmış, cenneti kazanabilecek bir donanıma sahip kılınmıştır. Ancak bu kabiliyetlerini kullananlarla kullanmayanlar arasındaki farkı belirlemek için, insan sonuna kadar kullanabileceği özgür bir iradeye de sahip kılınmıştır.

- Allah âdildir, kullarına asla zulmetmez.

- Allah hem hayrın hem de şerrin yaratıcısıdır. Kul ise, fiilinin sahibidir. Kul cüzî iradesiyle bir şeye sebep olur ve sonucundan sorumlu olur. Allah ise kulun kesp ettiği / kazandığı / yaptığı fiili yaratır.

Belagat, bir sözü yerli yerince kullanmaktır. Ayet ve hadislerin ifadeleri bu kurala göre cereyan eder. Buna göre, bazen kul tarafı ön plana çıkarılır ve kulun işi, onun iradesine bağlı olarak ifade edilir.

“...Kim iyilik yaparsa kendi lehine, kötülük yaparsa kendi aleyhine olur....” (Bakara, 2/286)

mealindeki ayette kulun sorumluluğu ön plana çıkarılmıştır.

“...Allah dilediğini hidayete erdirir, dilediğini de saptırır...” (Müddessir, 74/31)

mealindeki ayette ise, Allah’ın vahdaniyetinin azameti, rububiyetinin haşmeti ön plana çıkarılması gereken bir makam olduğundan, hidayet ve dalaletin yaratılış tarafı ön plana çıkarılmıştır. Oysa başka bir ayette,

“...Dileyen iman etsin, dileyen inkâr etsin...” (Kehf, 18/29)

şeklinde ifade edilerek küfür ve iman insanın kendi özgür alanı içerisinde değerlendirilmiştir. Bu her iki hüküm de doğrudur.

Buna göre, insan özgür iradesiyle yaptıklarından sorumludur. Ancak insanın yaratma gücü olmadığı için, iş gelip yaratma noktasına dayanınca onu Allah yaratır.

İlave bilgiler için tıklayınız:

- Allah'ın insanları, melekleri ve şeytanları niçin yarattığı konusunda bilgi verir misiniz?

- “Hidayet Allah’tandır” sözü hakkında bilgi verir misiniz?

- Kur'an-ı Kerim'de; “Allah kime hidâyet verirse doğru yolda olan odur; kimi de hidâyetten mahrum ....” deniliyor. Burada Allah'ın insanları zorlaması söz konusu değil mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet