Günahta neden haz var, hikmeti ne?

- Günah ve haramlarda geçici hazların olmasının hikmeti var mı?

Değerli kardeşimiz,

İmtihanın adaletle cereyan etmesi için insanda hem iyiliğe hem kötülüğe karşı cazibe merkezi olan birer haz, birer lezzet alma mekanizması insanın fıtratına yerleştirilmiştir. Günahta hiçbir haz olmasa, aksine ızdırap olsa, o zaman kimse günah işlemek istemez, imtihan da olmaz.

Demek ki, akıl, fikir ve ruhun alacağı hazzın yanında nefsin süfli duyguların alacağı haz da vardır. Ulvi hisler, yüksek duygular ve ruhani merkezlerde hakim olan haz ve lezzetler, işin neticesine göre ayarlıdır. Yapılan işin kârlı neticesine bakarak ruh ve aklı tatmin eder. Bu kârın peşin veya veresiye olduğuna bakmaksızın faydalı olan bir kârlı ticaretten lezzet alır. Bunda hem peşin lezzet hem de veresiye lezzet vardır.

Nefsin arzuları ise, peşin kârların peşindedir. Bu arzuları tatmin etmenin önemli bir faktörü de -kendince- kârlı peşin lezzetlerdir. Buna “huzuzat-ı âcile = peşin lezzetler” adı verilir.

Teklifin muhatabı akıl olduğu için, işin değerlendirilmesi akla bırakılmıştır. Bu değerlendirme de işi veresiye türüne sokacak şekilde bir sürece ihtiyaç duymaktadır.

Oysa nefsani arzuların tetiklenmesinde analitik bir tefekkür sürecine muhtaç olan akıl melekesi değil, işin neticesini analiz etmeyen hayvani tarafı bulunan hayvansal dürtüler hâkimdir. Bu da peşin lezzetle müptela olmasını tahakkuk ettirmeye kafidir.

Tabii ki, bundan başka birçok sebep daha vardır. Nefsin normal peşin lezzete haz duyması, yasaklanan haramlara ulaşamama endişesini taşıması gibi daha pek çok sebepten ötürü nefsani tarafın hayvani dürtüleri ve şeytanın da işi süslü göstermesiyle aktif hale gelmesini sağlar.

Özetle, imanının ışığında eğitilmeyen bir akıldan uzaklaşmak, buna mukabil, kötülüğü emreden nefsin ve şeytanın cazibeli tuzaklarına yakınlaşmak, nefsin bu yöndeki isteklerini coşturur. Bu isteklerin tatmin edilmesi gayrimeşru lezzetlerin tadını arttıracaktır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet