Dayak cennetten çıkmadır, sözü nedir, kaynağı var mı, hadis mi?

Değerli kardeşimiz,

"Dayak cennetten çıkmadır." anlamında bir hadis rivayeti yoktur.

Ancak dayak kelimesi Türkçede hem dövmek anlamında hem de dayanak yani asa ve baston anlamında kullanılır.

Buna göre halk arasında “Dayak cennetten çıkmadır.” şeklinde atasözü haline gelen ifadenin, dayanak yani asa ve baston anlamında kullanıldığı söylenebilir.

Nitekim Anadolu’nun birçok yerinde dayanak anlamında dayak kelimesi halen kullanılmaktadır.

Demek ki, "Dayak cennetten çıkmadır." atasözündeki “dayak” sözcüğünün anlamı, aslında "asa"dır, yani peygamberin asasıdır.

Nitekim bazı eserlerde, Hz. Âdem cennetten çıkarıldığında yanında bir asa olduğu, yaşlanınca bu asaya dayanarak yürüdüğü, bu dayak (dayanak, baston) daha sonra peygamberden peygambere miras kalarak Hz. Musa’ya geçtiği nakledilir.

Ancak muteber tefsirlerde, bu konunun inançla ve itikatla ilgili olmasından dolayı, bununla ilgili mütevatir ve kesin bir nass olmadığından, bunun detaylarına girmekten sakınarak sessiz kalmak gerektiği, “Hakikatini Allah bilir." deyip işi Allah'a havale etmenin daha uygun olacağı belirtilir. (bk. Razi, Mefatih, 3/95; Elmalılı, Hak Dini, 1/365)

Demek ki, “Dayak cennetten çıkmadır.” şeklinde atasözü olarak kullanılan ifadenin, tefsirlerde geçen bu rivayetlerden alındığı anlaşılmaktadır.

Ayrıca, dayak cennetten çıkmadır sözünün, mecazi olarak, dayak yani baston kullanma yaşına gelen insanların artık cenneti düşünüp orayı hedefleyerek yaşamaları gerektiğini hatırlattığı da söylenebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet