Çocuğa iyi davranmak ve ahlak güzelliği ne demek?

Değerli kardeşimiz,

Çocuğa iyi davranmak her yanlışına karşı sert davranmamak, müsamahalı olmak, İslam’a aykırı olmayan bazı kusurlarına karşı toleranslı olmak, ona karşı sevecen, şefkat ve merhamet bakışlarını ve güler yüzünü esirgememek demektir.

Güzel ahlakı öğretmek ise, başta Allah’ın emir ve yasaklarına uygun davranışlar sergilemesi, insanlara karşı sosyal davranışlarını disipline eden yapıcı davranışları, büyüklere karşı saygı, küçüklere karşı sevgi potansiyeli ile donatıp hayata hazırlamak demektir.

Çocukların dini ve ahlaki eğitimleri öncelikle dini bir sorumluluktur. Kuran-ı Kerim’de yer alan

“Ey iman edenler, kendinizi ve aile halkınızı yakıtı taş ve insanlar olan ateşten koruyun!”(1)

ayeti, çocukların dini ve ahlaki eğitiminin bir sorumluluk olduğuna vurgu yapmaktadır. Peygamberimizin (asm),

“Bir baba evlâdına güzel edep ve ahlaktan daha üstün bir miras bırakmış olmaz.”(2)

“Çocuklarınıza ikram edin ve onları güzelce terbiye edin.”(3)

hadisleri de bu sorumluluğu pekiştirmektedir.

Peygamberimiz (asm) sadece eğitimin bir sorumluluk olduğunu ifade etmemiş aynı zamanda hâl, hareket ve tavırlarıyla bu süreci yürütürken nasıl davranılması gerektiğini de örneklendirmiştir.

Peygamberimiz (asm) çocukları çok sevmiş, haklarını gözetmiş, merhametli davranmış, çeşitli sorumluklar vererek onları dinleyerek önemsediğini göstermiş, onların derdiyle dertlenmiş, sevinçleriyle sevinmiştir. Çocuklarla iletişiminde asla kırıcı davranmamış, onları azarlamamıştır. Uzun seneler Peygamberimizin hizmetinde bulunan Enes b. Malik (r.a.), Peygamberimizin kendisini hiçbir zaman azarlamadığını, asla incitmediğini söylemiştir.(3)

Çocukların dini ve ahlaki eğitimleri sadece dini bir görev değil aynı zamanda toplumsal bir sorumluluktur. Çocuklar sosyal hayata uyum sağlayacak davranışları aileleri yoluyla edinirler. Ahlaki davranışları, çevreleriyle iletişimlerinde dikkat etmeleri gereken kuralları, adap ve nezaketi ailelerinden öğrenirler.

Dipnotlar:

1) Tahrîm, 66/6.
2) Tirmizi, Birr 33.
3) İbn Mâce, Edeb 3.
4) Elif Arslan, “Çocukların Peygamberi”, Diyanet Aylık Dergi 358 (2020), 6-9.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet