Bir erkeğin ikinci bir hanımla evlenmesi için ilk eşinden izin alması gerekir mi?

- Mezheplerin bu konudaki görüşleri nelerdir?

Değerli kardeşimiz,

İslam dininde ikinci bir evlilik yapmak için herhangi bir kimseden izin alma zorunluluğu yoktur. Peygamberimizin (a.s.m) Hz. Ali (r.a)’ın ikinci evliliğine karşı  çıkması, hususi bir tavırdır, bir hukuk prensibi değildir.

İlk eşin veya yakınlarının ikinci evliliğe tepki göstermeleri normaldir, fakat bu tepki hukukî değil, hissîdir.

Dört mezhebin içinde bulunduğu İslam hukukunda, çok eşliliğin caiz olmasının iki şartı vardır:

1. Eşler arasında -nafaka / geçimi temin, mesken, güzel muamele, yanlarında kalmak gibi maddi yönden arzulanan- adaleti temin etmek.

Bu konuda Kur’an’ın mesajı açıktır; eşler arasında gereken adaleti sağlamak;

“Himayeniz altındaki yetim kızlarla evlenince haklarını gözetemeyeceğinizden, adaleti sağlayamayacağınızdan endişe ederseniz, onlarla değil, size helâl olup arzu ettiğiniz diğer kadınlarla iki, üç veya dört hanım olmak üzere evlenin. Eğer bu takdirde de aralarında adaleti gerçekleştirmekten endişe ederseniz, bir kadınla veya elinizin altında olan cariyelerle yetinin. Bu durum, adaletten ayrılmamanız için en uygun olanıdır.” (Nisa, 4/3).

Burada, insanın iradesi dışında olan gönül bağlarına bağlı olarak gelişen sevgi paylaşımında adalet yapma zorunluluğu yoktur. Aşağıdaki ayette bu hususa işaret edilmiştir:

“Ey kocalar! bütün benliğinizle isteseniz dahi eşleriniz arasında (yapacağınız sevgi dağıtımında) tam adaleti sağlayamazsınız. Öyleyse bir tarafa büsbütün gönlünüzü kaptırıp da öbürünü kocasızmış gibi bir vaziyette bırakmayın.” (Nisa, 4/129).

2. İkinci şart, onların geçimlerini temin etme gücüne sahip olmak. Peygamberimiz (a.s.m)

“Ey gençler topluluğu! Sizden kim -ailenin- geçimini temin edebilecek maddi imkânlara sahip ise evlensin.” (Mecmau’z-Zevaid, 4/252)

buyurmakla, bu ikinci şarta işaret etmiştir.

Bu sebeple, aile geçimini temin etmekten âciz olan kimsenin -birden çok değil-, bir kadınla da evlenmesi caiz değildir.(bk. V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 7/168).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet